Çin, bilindiği gibi İkinci Max kazasından sonra uçuşları durduran ilk ülke olmasının yanısıra, yaklaşık dört yıl aradan sonra 737 MAX ile düzenli uçuşlara devam eden son ülke oldu.
18 Nisan Salı günü yatırımcılara konuşan Boeing Başkanı ve CEO’su David Calhoun, üreticinin geçen yılki performansı ve son gelişmeler hakkında yorum yaptı. Yöneticinin üzerinde durduğu konulardan biri de, 737 MAX’ın Çin’de modeli satın alan tüm havayolları ile düzenli uçuşlarının geri dönüşüydü.
Calhoun, Çin’de teslim edilen 95 737 MAX jetinden 45’inin 2018 ve 2019’da modelle meydana gelen iki ölümcül kazanın sonunda uzun bir yerde kalma süresinin ardından yeniden hizmete girdiğini belirterek, bu ay itibarıyla Çin’deki tüm MAX operatörlerinin uçaklarını operasyona sunduklarını söyledi.
Çin, Aralık 2021’de 737 MAX’ın iadesini yapan son ülke oldu. Yetkilendirmeye rağmen Çinli şirketler bu karara hemen uymadı, fiilen ancak bu yılın başından itibaren Max uçakları ile operasyonlara başladılar. Dolayısıyla dünya genelinde modelin uçuştan alınması yaklaşık 2 yıl sürerken, Çin pazarında Boeing uçağının uçuştan ayrı kalması yaklaşık dört yıl sürdü.
Yeni sipariş yok
Çinli havayolları, uçaklarını uçurmalarına rağmen, 737 MAX’ın yenilerini teslim almak için ne zaman geri döneceklerini henüz belirlemediler. Netlik olmamasına rağmen Boeing’in CEO’su, yatırımcılara şirketin amiral gemisi olan Max uçakları için Çin pazarına ilişkin iyimserliğini dile getirdi.
Calhoun gelecekteki teslimatlarla ilgili olarak, yakın zamanda Çin Sivil Havacılık İdaresi’nin bu süreçte önemli bir adım olan 737 Uçak Değerlendirme Raporunu yayınlamasıyla cesaret verici bir ilerleme yaşandığının görüldüğünü ve nihayetinde, uçaklarını teslim almaya hazır oldukları zamanı müşterilerin belirleyeceğini, o gün Boeing’in onları desteklemek için orada olacağını söyledi..
Çin, 737 MAX için ana pazarlardan birisidir. Ülkede Boeing’in tek koridorlu jeti şimdiye kadar 11 havayolu tarafından seçildi ve Çin Kalkınma Bankası tarafından da sipariş edildi. Toplamda, Çinli şirketlerin Amerika Birleşik Devletleri’nde üretilen yaklaşık 300 uçak siparişi var.
Buna rağmen, ABD ve Çin hükümetleri arasındaki son diplomatik çatışmalar yeni anlaşmaların yapılmasını engelledi. Örneğin Airbus, A320neo ailesi için bir montaj hattının bulunduğu Çinde yatırımlarını genişletmenin yanı sıra son aylarda birkaç ciddi sipariş duyurmuştu.
Çin örneğinde de görüldüğü gibi ülkeler arasındaki siyasi ilişkiler ticari kararları ciddi şekilde etkilemektedir. Son zamanlarda ABD ile Çin arasındaki siyasi sorunlar havacılık sektöründe ibrenin Airbus’a kaymasına yol açmıştır.
Tüm okuyucularımızın Ramazan bayramını kutlar Emniyetli Uçuşlar Dileriz
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot(E)
Kaza Araştırma Uzmanı
