Türkiye’nin Rusya’dan S-400 sistemlerini almasının ardından ABD’den olası yaptırımlar konusunda iki ayrı açıklama geldi. Başkan Trump’ın Cumhuriyetçi senatörlerle yaptığı toplantıya katılan Lindsey Graham, Türkiye’ye Trump’ın talimatıyla “ABD yaptırımlarına hedef olmamak için S-400’leri aktive etmeyin” mesajı verdiğini söyledi.
ABD basınında Türkiye’ye S-400 alımı sebebiyle uygulanması olası yaptırımlara ilişkin yeni bir haber yer aldı. Geçen Salı günü Beyaz Saray’daki “Türkiye Yaptırımları” toplantısına katılan 45 Cumhuriyetçi senatörden biri olan Lindsey Graham Başkan Trump’ın kendisinden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nu aramasını ve ABD yaptırımlarına hedef olmamak için S-400’leri aktive etmemeleri çağrısında bulunmasını istediğini söyledi.
Defense One adlı internet sitesinin haberine göre, Senatör Lindsay Graham Çarşamba günü Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nu arayarak Türkiye’den S-400’leri aktive etmemesini istedi. Graham, “Ben, ‘S-400’leri aktive etmezseniz yaptırımlar uygulanmak zorunda değil’ diyenler grubundayım. Türkiye’yi sistemi aktive etmemesi konusunda ikna etmeyi umuyorum” şeklinde konuştu. Graham, “Sistem aktive edilirse o zaman başka seçenek kalmıyor. Yaptırım yasası net” dedi.
Senatör Graham S-400 sisteminin aktive edilmesi halinde “ABD’nin NATO müttefiki Türkiye ile ilişkilerinin çok karanlık bir yola gireceği” uyarısında da bulundu.
Beyaz Saray’dansa konuyla ilgili bir açıklama ya da yorum gelmedi.
Kongre’de Türkiye konusunda farklı görüşler var
Uluslararası haber ajanslarına Kongre kaynaklarının verdiği bilgilere göre, Kongre üyeleri Türkiye’nin S-400 alımından rahatsız ancak Başkan Trump’ın ya da Kongre’nin bundan sonraki aşamada ne yapması gerektiği konusunda kararsız. Reuters’ın haberine göre, Kongre’deki temkinli hava yaptırım konusunun şimdilik ikinci plana atıldığını gösteriyor.
Hem Cumhuriyetçi hem de Demokrat Kongre üyeleri ABD’nin Türkiye’ye güçlü bir karşılık vermesi gerektiği konusunda hemfikir ancak Trump’a yakın Cumhuriyetçi isimler daha temkinli ilerlenmesi gerektiğini ifade ediyor.
“9 Eylül’e kadar Kongre’den bir adım beklenmiyor”
Kongre kaynakları, Kongre üyelerinin tatilden döneceği 9 Eylül’e kadar Türkiye’ye olası yaptırımlar konusunda Kongre’den bir adım beklemediklerini ifade ediyor.
Beyaz Saray’da Başkan Trump’ın geçtiğimiz Salı günü 45 Cumhuriyetçi Senatörle yaptığı “Türkiye yaptırımları” toplantısına katılan Senato Dış İlişkiler Komisyonu’nun Cumhuriyetçi Başkanı Jim Risch “Uzun süre Türkiye’nin S-400’lere sahip olmasının kabul edilemez olduğunu söyledim. Şu anda o noktadayım. Peki bunun sonucu ne olur? Önümüze bakalım ve nasıl olacak görelim” dedi.
Reuters haber ajansına konuşan bazı Kongre üyeleri de Türkiye ile ilişkilerin bozulmaması gerektiği mesajını verdi. Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komisyonu’nun kıdemli Cumhuriyetçi üyesi Mac Thornberry “Türkiye önemli bir NATO müttefiki. Bir mesaj vermek istiyorsunuz ama onları sonsuza dek uzaklaştırmak da istemezsiniz” değerlendirmesinde bulundu.
Demokrat Kongre üyeleriyse Başkan Trump’ın iki yıl önce Kongre’nin her iki kanadından Trump’ın veto edemeyeceği bir çoğunlukla geçen CAATSA’ya saygı göstermesi çağrısında bulunuyor.
Demokrat Senatör Jeanne Shaheen “Yönetim CAATSA konusunda harekete geçmeyerek rahatsız edici bir emsal yaratmamak için gücünü göstermeli” şeklinde konuştu.
ABD Dışişleri sözcüsü: “NATO müttefikine yaptırım ciddi bir adım”
Türkiye’ye S-400 alımı sebebiyle olası yaptırımlar, ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Morgan Ortagus’un bakanlıkta düzenlediği olağan basın brifinginde gündeme geldi. Sözcü, ABD’nin Türkiye’yi F-35 programında çıkarma sürecini başlatmasına atıfta bulunarak “Şimdiye kadar atılan adımlar önemli. NATO müttefikine yaptırım uygulamak ciddi bir adım” ifadelerini kullandı.
ABD Dışişleri sözcüsü kısa adıyla CAATSA olarak bilinen Amerika’nın Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası kapsamında yaptırımların uygulanması için belirli bir takvim öngörülmediğine dikkat çekti. “Türklerle bu konuyu görüşmeye ve endişemizi dile getirmeye devam ediyoruz. Bugün yaptırım konusunda açıklayacağız yeni bir şey yok” dedi.
ABD’li sözcü, Başkan Trump’ın CAATSA kapsamında belirli bir zaman diliminde karara varmak zorunda olmadığını vurguladı. Ortagus, “Türkiye NATO müttefiki. Biz Dışişleri Bakanlığı olarak diplomasiyi ve ilişkileri korumaya çalışıyoruz. Türkiye bugüne kadar Suriye’de IŞİD’le mücadelede çok çaba sarf etti. NATO müttefikine yaptırım uygulamak ciddi bir adım. Bakan ve Başkan bu konuda bir karara varmaya hazır olduğunda açıklarız” ifadelerini kullandı.
“Suriye’de güvenli bölge zorlu bir konu”
Dışişleri Bakanlığı’ndaki basın brifinginde ABD ve Türkiye arasında Suriye’de güvenli bölge oluşturulmasına yönelik devam eden görüşmeler de gündeme geldi. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Suriye özel temsilcisi James Jeffrey’nin Ankara temaslarının ardından Türkiye’den Suriye’nin kuzeydoğusuna operasyon yapılmasının olası olduğu sesleri yükselmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Morgan Ortagus, “Kolay bir konu değil, temsilci James Jeffrey’nin dosyasındaki en zorlu konulardan bir tanesi. Türkiye’nin meşru kaygılarını giderip, yerel ortaklarımızı da koruyacak şekilde çözüm bulmak istiyoruz. Görüşmeler devam edecek. Çok hassas bir konu. Bölgede ABD askerleri var. Türkiye ile bu konuda çalışmaya devam edeceğiz” dedi.
