Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi alımı nedeniyle Türk-Amerikan ilişkilerinde yaşanan gerilimin dozu giderek artıyor.
Reuters’ın geçtiği habere göre, Pentagon’dan üst düzey bir yetkili, Washington’un Lockheed Martin üretimi F-35 savaş uçakları için parça inşa edenlere ek olarak, başka Türk şirketlerine da mali yaptırım getirme seçeneğini değerlendirdiğini söyledi.
Pentagon’da alım ve teçhizat desteğinden sorumlu müsteşar Ellen Lord, Fransa’daki havacılık fuarında yaptığı açıklamada, Amerikalı yetkililerin Türkiye’yi önemli bir NATO müttefiki olarak gördüğünü ve S-400 alımını iptal etmesini istediğini hatırlattı.
Lord, Ankara’nın S-400 alımını iptal etmesi halinde, Türk şirketlerinin F-35 uçaklarının yanısıra geniş yelpazedeki diğer Amerikan silah sistemlerinin kritik parçalarının inşasında da rol almayı sürdürebileceğini ifade etti.
Amerika, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 satın almasına NATO sistemleriyle uyumlu olmadığı ve F-35 savaş uçaklarıyla ilgili gizli bilgilerin Rusya tarafından ele geçirilebileceği gerekçesiyle karşı çıkıyor.
Washington, S-400 alımı nedeniyle Türkiye’nin F-35 uçaklarının üretimi ve tedariki programına katılımını askıya almış ve Türk pilotlara Amerika’da verilen F-35 savaş uçakları eğitimlerinin de durdurulduğunu açıklamıştı.
Tartışmalar bugüne kadar çoğunlukla F-35 programı üzerine odaklansa da, Lord’un açıklamaları, ABD’nin Türkiye’nin S-400 sistemindeki ısrarı konusunda F-35’in de ötesine geçen endişeler taşıdığının sinyalini veriyor.
Lord, şimdilik konuların ayrı tutulduğunu ancak Amerikan hükümeti içerisindeki farklı birimlerden oluşturulan bir komisyonun Amerika’nın Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası (CAATSA) üzerinden Türk şirketlerine daha geniş ölçekte yaptırımlar getirilmesi ihtimali üzerinde durduğunu belirtti.
Gazetecilere konuşan Lord, “S-400 ve F-35 etkisiyle, savunma ve ticaret sanayimizin geri kalanına yönelik etkiyi iki kola ayırdık. Savunma perspektifinden F-35’in dışındaki her unsuru bakanlık bünyesinde gözden geçirdik ve bunlar CAATSA yaptırımlarına tabi olabilir” dedi.
Henüz bir kararın alınmadığını belirten Lord, ancak yaptırımlar yönünde bir kararın Türk sanayine sert darbe vurabileceğini kaydetti.
Lord, diğer taraftan Amerikan sanayisinin dirençli olduğunu ve Türkiye’nin ürettiği parçalar için başka yeni kaynaklar bulabileceğini söyledi. Lord, “Gerçekte yapmak istediğimiz bu değil. Türkiye’yle birlikte çalışmayı sürdürmenin bir yolunu bulmak istiyoruz” ifadesini kullandı.
Türk savunma sanayi şirketleri iniş takımı, yakıt haznesi gibi parçaları dahil olmak üzere F-35 uçaklarının yaklaşık 937 adet parçasını üretiyor.
Türkiye F-35 programının ortaklarından biri olarak toplam değeri 9 milyar doları bulan 100 F-35 savaş uçağı almayı planladığını bildirmişti.
Türk yetkililer, Ankara’nın F-35 projesi konusundaki sorumluluklarını yerine getirdiğini ve programa katılımının planlandığı gibi devam etmesi gerektiğini savunuyor. Rusya’dan S-400 alımının da sadece Türkiye’nin savunma ihtiyaçlarını karşılama amacı taşıdığını ve bu satışın F-35’lere bir tehdit oluşturmadığını belirtiyorlar.
