2 Mart 2025 tarihinde bir All Nippon Airways (ANA) pilotu ile bir New York (JFK) havalimanı hava trafik kontrolörü arasında yaşanan hararetli tartışma, dünyanın en yoğun havalimanlarından birinde standart dışı iletişimle ilgili devam eden sorunları gözler önüne serdi.
Boeing 777 tipi uçağın yaşadığı olay, taksi talimatlarının belirsizliği ve standart dışı ATC ifadelerinden kaynaklandı.
2 Mart 2025’te kalkışa hazırlanan bir All Nippon Airways (NH) uçuş pilotu New York (JFK) ATC’ye taksi izni istedi.
Kontrolör, Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’nün (ICAO) standart terminolojisinde tanınmayan bir ifade olan “Talep üzerine” şeklinde yanıt verdi.
Kafası karışan ANA pilotu talebi tekrarladı ve kontrolörün “Taksi için hazır olun” gibi standart bir dille açıklama yapmak yerine kendi ifadelerinde ısrar etmesine neden oldu. Kontrolörün, kendi talimatlarının belirsizliğine rağmen pilotun anlama yeteneğini eleştirmesiyle etkileşim daha da tırmandı.
Aviation2Z’nin aktardığı habere göre ICAO, özellikle pilotların farklı İngilizce yeterliliklerine sahip olabileceği JFK gibi yoğun uluslararası merkezlerde bu tür yanlış anlamaları önlemek için açık ve standartlaştırılmış ifadeler kullanılmasını zorunlu kılıyor.
Karşılıklı konuşma şöyle gelişti:
ATC: “You’re on request. As soon as this aircraft lands, I’ll get you moving.”
ANA Pilot: “All Nippon Airways 159 heavy, sorry, say again.”
ATC: “You’re on request.”
ANA Pilot: “Oh, we request runway 31L, All Nippon 159 heavy.”
ATC: “You are on request.”
ANA Pilot: “All Nippon 159 heavy, request taxi via A1, left turn A…”
ATC: “All Nippon 159 heavy, I don’t know if you’re not familiar, it seems like you’re not. When somebody says ‘you are on request,’ that means they have your request. That’s it. Just wait.”
ANA Pilot: “So you mean we can taxi by our own, All Nippon 159 heavy?”
ATC: “All Nippon 159 heavy, absolutely not. ‘You’re on request’ just means just wait. You don’t say anything. You just wait for the controller, which is me, okay? Just wait.”
ANA Pilot: “Okay, holding position, All Nippon 159 heavy.”
ATC: “Yes, I have your request. That’s what that means.”
Standart Dışı İfade Biçimi
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO), özellikle John F. Kennedy Uluslararası Havalimanı (JFK) gibi uluslararası merkezlerde pilotlar ile kontrolörler arasında net iletişimi sağlamak için standartlaştırılmış bir ifade biçimi oluşturuyor.
“Bekleme” veya “pozisyonu tut” gibi terimler dünya çapında tanındığından yanlış yorumlanma riski en aza indirilmektedir. Ancak kontrolörün “talep üzerine” ifadesi bu standartlardan sapıyor ve bu tür ifadelere alışık olmayan ANA (NH) pilotu için kafa karışıklığına yol açıyor.
JFK’nin büyük bir uluslararası havalimanı olması, ICAO standartlarına uyulması gerekliliğini artırıyor..
Pilotlar her gün farklı dillerden geldikleri için standart dışı terimler dil engellerini daha da kötüleştirebiliyor.
Bu durumda, denetleyicinin “bekleme” gibi daha net bir alternatife geçmek yerine kendi ifadesinde ısrar etmesi, yanlış anlaşılmayı uzatmış ve gerginliği artırdı.
Havacılık emniyeti hassas iletişime dayanır ve standart protokollerden sapmalar gereksiz risklere yol açabilir.
İnceleme başlatıldı
Kontrolörün değişim sırasındaki tonu küçümseyici tavrı nedeniyle önemli ölçüde dikkat çekti. Kontrolör, ANA pilotuna yardım etmek yerine, standart dışı ifadeyi anlamadığı için onu azarladı ve “Tanıdık olup olmadığınızı bilmiyorum, öyle görünüyor ki değilsiniz.” dedi.
Bu yaklaşım, karışıklığı çözmede başarısız olduğu gibi, zaten yüksek baskı altında olan bir ortama gereksiz sürtüşmeler de ekledi.
Hava trafik kontrolü doğası gereği zorludur, stres altında odaklanma ve profesyonellik gerektirir. Trafik hacminin küresel olarak en yüksek olduğu JFK’de, kontrolörler yoğun iş yükleriyle karşı karşıyadır. Ancak bu olay, düzenli olarak ATC sesini takip eden havacılık meraklılarının da belirttiği gibi, JFK kontrolörlerinin bazılarıyla ilişkilendirilen tutum odaklı etkileşimlerin bir örüntüsünü yansıtıyor.
Çoğu denetçi profesyonelliğini korurken, bu fikir alışverişi bireysel davranışların etkili iletişimi nasıl baltalayabileceğini ortaya koyuyor.
ATC ile ilgili endişeler
Söz konusu JFK kontrolörü, aşındırıcı etkileşimler nedeniyle eleştirilere yabancı değil ancak bu özel olay daha geniş bir endişeyi vurguluyor: Yüksek riskli ortamlarda profesyonellik.
Hava trafik kontrolü doğası gereği stresli; ancak aynı zamanda açıklık, sakinlik ve iş birliği gerektirir. Kontrolörler kritik bir güvenlik işlevi görür ve iletişimi karmaşıklaştırmak yerine kolaylaştırmaları beklenir.
Bu gibi durumlar, hava trafik kontrolörlerinin uluslararası terimler ve kültürel duyarlılık konusunda denetlenmesi ve sürekli eğitime tabi tutulması ihtiyacını daha da güçlendiriyor. Havacılığın giderek küreselleşmesiyle birlikte pilotlar ve kontrolörler arasındaki etkili iletişimin en önemli öncelik olmaya devam etmesi gerekiyor.
All Nippon Airways pilotu ile JFK hava trafik kontrolörü arasındaki yanlış anlaşılma, ICAO’nun standartlaştırılmış ifadelerinin kullanılmasıyla önlenebilirdi.
Pilot saygılı davrandı ve defalarca açıklama istedi, ancak kontrolörün kelime seçimi ve üslubu gereksiz gerginliğe yol açtı. Uluslararası trafiğin artmasıyla birlikte bu tür olaylar havacılıkta evrensel iletişim standartlarına sıkı sıkıya uyulması gerekliliğini daha da belirginleştiriyor.
