American Airlines (AA), FAA’nın MAX uçağının uçuşa geri dönüşünü kısmen onaylamasından altı haftadan daha kısa bir süre sonra, havayolu şirketinin “uçulabilir halde depolama” uygulaması nedeniyle 29 Aralık’ta Boeing 737 MAX uçaklarını ticari uçuşa yeniden başlatmaya hazırlanıyor. Havayolunun üs bakım müdürü Erik Olund, havayolunun en yeni 737 ailesinden oluşan MAX uçakları için , küresel olarak filonun uçuşunun durdurulmasından bu yana son 20 ayda yaklaşık 64.000 çalışma saati harcandığını söyledi.
Her 737 MAX uçağı, CFM Leap-1B motorlarının çalıştırılması, elektrik sistemlerinin çalıştırılması, lastiklerin döndürülmesi ve hidrolik sistemin çalıştırılması dahil olmak üzere her 10 günde bir bakıma tabi tutuldu.
Her uçağın hizmete dönmesi için FAA tarafından zorunlu kılınan adımlar, FAA ve Boeing’in ayırma için sertifika gereksinimlerini karşılamadığını düşündüğü yatay stabiliser kontrol kablolarının yeniden düzenlenmesini içerir. Tulsa bakım üssünde görevli Boeing 737 müdür yardımcısı Roger Steele yaz aylarında Boeing tarafından sunulan ve FAA’nın Kasım ayında AD’ye dahil ettiği bir servis bültenine dayanarak başlattıkları değişikliklerin , uçak başına yaklaşık üç gün sürdüğünü söyledi.
AA’nın Tulsa tesisleri, uçağın uçuşunun durdurulması sürecinde MAX’larını mümkün olduğunca hizmete hazır hale getirmede önemli bir rol oynadı. Havayolunun 737 Max uçaklarından on dördü Nisan ayından itibaren Tulsa’ya geldi ve Tulsa’da kaldı. Diğer 10 tanesi, bir süre için Roswell’de park edildi. American Airlines’ın 24 737 MAX Uçağından hiçbiri uzun süreli depolama sürecine girmedi.
Düzenleyiciler, beş ayda meydana gelen iki ölümlü kazanın ardından Mart 2019’da 387 uçaklık MAX filosunun uçuşunu durdurdu. Kaza araştırmaları ve 737MAX ile ilgili incelemeler, düzenleyicilerin uçuş kontrol bilgisayar yazılımı güncellemeleri ve pilotlar için yeni eğitim gerektirmesine neden oldu.
20 Kasım’da yayınlanan bir FAA uçuşa elverişlilik direktifi (AD) gerekli adımları tamamladı ve havayollarının yazılımı güncellemeye başlamasının önünü açtı. Yazılım güncellemesi, sistemlerin güncellendiğinden ve çalıştığından emin olmak için yazılımın yüklenmesi için dört saat ve işlevsel testlerin gerçekleştirilmesi için yaklaşık altı saat süre gerektirecek. AA, mevcut MAX filosundaki yazılım güncellemelerini Ocak 2021’de tamamlamayı ümit ediyor.
Yazılım güncellemesinden sonra, her bir uçak, altı saatlik yer testi ve dört ila beş saatlik uçuş testi gerektiren operasyonel hazırlığa tabi tutulur. Her bir MAX’in iki hücum açısı sensörünün işlevsel kontrolleri de servise geri dönme işinin bir parçası olarak gereklidir.
Yeni, zorunlu simülatör eğitimleri de dahil olmak üzere AA 737 pilotları için MAX’a özel fark eğitimleri 2 Aralık’ta başladı ve 2021’in başlarına kadar sürmesi öngörülüyor.
AA bu ay filosuna 10 MAX uçağı daha eklemeyi planlıyor. Teslim alınacak bu uçaklar AD uyumlu olacaktır. Olund, Boeing’in uçakları AA teslim almadan önce modifiye edeceğini söylüyor. Olund, AA’ın normal müşteri kabul uçuşlarını yapacağını ve uçakları Tulsa bakım üssüne feribotla taşıyacağını, Tulsa Teknik tarafından bazı iç donanımlar gibi rutin teslimat sonrası değişiklikleri gerçekleştireceğini belirtmiştir.
Aviation Week’in haberine göre AA MAX uçaklarının uçuşunun durdurulmasından sonra geçen 20 ay içinde uçaklar kısa sürede uçabilecekmiş gibi bakımları yapılmış ve yayınlanan AD gereklerinin uygulaması yaz aylarında başlatılmıştır. Halen filosunda 24 MAX uçağı bulunan AA olabilecek en kısa sürede ticari uçuşlara başlayabilecek gibi görünmektedir.
Ülkemizde MAX uçağına sahip Havayolları tarafından bugüne kadar gelişmelere yönelik bilgi alınamamıştır. Her ne kadar pandemi sürecinde uçuşların azalması nedeniyle uçaklara acil olarak ihtiyaç hissedilmemesine rağmen onların bir an önce uçabilir hale getirilmesi oldukça önemlidir. Değişen dünyada yarının neler getireceği öngörülemez hale gelmiş durumda, dolayısıyla her türlü olasılığı hesaplayarak hazır olmak gerekecektir. Bu yüzden MAX uçaklarımızın en kısa sürede emniyetle uçabilir hale getirilmesi Havayollarımız için avantaj sağlayacaktır.
Sağlıkla Emniyetli Uçuşlar Dileriz
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot(E)
Kaza İnceleme Uzmanı
