Önümüzdeki yıllarda havalimanlarının ne kadar yoğunlaşacağı, merkez (HUB) konumunda olanların yolcu trafiğinin ne olacağı ciddi bir tartışma konusu.
Büyük havalimanlarının yoğun trafiğine paralel olarak dünyanın en büyük yolcu uçağı Airbus A380 ve Boeing 747-8 gibi jumbo jetlere talep olup olmayacağı da merak edilenler arasında. Özellikle operasyonlarda her açıdan verimlilikle öne çıkan, menzil sorununu ortadan kaldıran yeni nesil kompozit gövdeli çift motorlu uçaklar; Boeing 787, Airbus A350 ve günümüzde en çok tercih edilen B777 ve A330’larının yenilenen versiyonlarının işaret ettiği gerçek, gelecekte merkez havalimanlarının daha fazla büyümeyeceği yönünde…
Her yıl nisan ayında, Uluslararası Havalimanları Konseyi (ACI) alan büyüklüğü ve kapasitesine bakmadan, gerçekleşen yolcu ve uçak trafiğiyle dünyanın en yoğun havalimanlarını açıklıyor. Dünya yolcu trafiğiyse 2015’te bir önceki seneye göre yüzde 6.1 artarak 3.6 milyara yaklaştı. Ayrıca merkezi Kanada’da bulunan ACI’nin, 173 ülkede, 1853 havalimanını işleten 592 havalimanını açıkladığı veriler lider ve ikincinin değişmediğini gösteriyor.
YÜKSELEN HAVALİMANLARI
2014’te 96 milyon yolcu sayısını 2015’te 101 milyona çıkaran Atlanta Hartsfield- Jackson Havalimanı, liderliğini sürdürerek yine en yoğun havalimanı oldu. İkinci sıradaki Pekin Capital ise anca 86 milyonluk yolcusunu, 89’a çıkarabildi. Arkadan hızla gelen Dubai Airport’un, yüzde 10.7 oranında yolcusunu artırarak 6’ncılıktan 3’üncülüğe yükselmesi en dikkat çeken gelişmelerden. İstikrarlı şekilde yükselişini sürdüren THY’nin merkezi, TAV’ın işlettiği Atatürk Havalimanı da iki basamak ilerleyerek ve hatta Lufthansa’nın merkezi Frankfurt’u geride bırakarak 11’inciliğe yükseldi. Atatürk, uluslararası yolcu yoğunluğu listesindeyse 10’uncu. Öte yandan Chicago O’Hare Havalimanı da geçen yıla göre üç basamak birden yükseldi. Yüzde 9.8 artışla 76.9 milyona ulaşan Chicago 4’üncü oldu.
GERİLEYEN HAVALİMANLARI
Yolcu sayısını artırmasına rağmen dünya hava trafiğinin büyümesinden yeterince pay alamayanları gerileyenler bölümüne dahil ettim. Mesela yolcu trafiği 75.3 milyona ulaşan Tokyo Haneda Havalimanı bir basamak gerileyerek 5’inci olurken, bir önceki yıla göre yüzde 2.2 büyüyerek 74.9 milyon yolcuya ulaşan Londra Heathrow da üç basamak gerileyerek 6’ncılığa düştü. Los Angeles da 74.93 milyon yolcuya ulaşmasına rağmen iki basamak gerileyerek 7’nci oldu. Paris Charles de Gaulle ve Dallas Forth Worth da birer basamak gerileyen meydanlar arasında.
BÜYÜK UÇAK BÜYÜK HAVALİMANI
Dubai’nin nereye kadar büyüyeceği, hem merkez (HUB) havalimanlarının hem de jumbo jetlerin geleceği açısından takip edilmesi gereken bir durum. Ama dünya geneline şamil olarak da örneklendirilmesi pek mümkün görünmüyor. Yıllardır zirvenin değişmeyen adresi Atlanta Hartsfield- Jackson’ın özellikle stratejik konumu nedeniyle bunu başardığı düşünülüyor. ABD nüfusunun yüzde 80’ine 2 saatlik bir uçuş mesafesinde bulunması, dünyanın en büyük uçak filosuna sahip Delta Havayolları’nın da merkezi (HUB) Atlanta olması gibi gerekçeler sıralanıyor ancak Dubai’nin yükselişi, gelişmelere farklı boyut kazandırıyor. Uçak tra fiği mi , yolcu mu ? Bir havalimanına iniş ve kalkış yapan toplam uçak sayısı, yani uçak trafiği açısından ABD’nin hâkimiyeti sürüyor. Mesela geçen yıl yolcu trafiğinde liderlik yine Atlanta’dayken uçak trafiğinde birincilik Chicago O’Hare’ye aitti. Ama bu yıl Atlanta, uçak trafiğinde de liderliği yeniden geri aldı. Atlanta’ya 2015’te 882 bin 479 uçak iniş ve kalkış gerçekleştirirken, Chicago O’Hare 875 bin 136’da kaldı. Dallas Forth Worth 3’üncü, Los Angeles 4’üncü ve Pekin ise 590 bin 169 iniş ve kalkışla 5’inci sırada.
(Güntay Şimşek-Habertürk)
