Ay’a yapılan insanlı uzay görevleri için en büyük ihtiyaçların başında oksijen geliyor. Ancak Ay atmosferinde oksijen bulunmaması nedeniyle astronotların tüm yolculuk boyunca kullanacakları oksijeni de yanlarında götürmeleri gerekiyor.
Bu problem için bir çözüm üretmeye çalışan Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Ay toprağından oksijen elde etmenin bir yöntemini buldu.
Hollanda’nın Noordwijk kentinde bulunan laboratuvardaki ESA araştırmacıların geliştirdiği yöntem sayesinde Ay’a astronot göndermenin maliyeti önemli bir oranda azalabilir.
ESA araştırmacısı Beth Lomax bu gelişmenin önemini, “Ay’da bulunan kaynaklardan oksijen çıkarılması buraya yerleşecek astronotlar için çok önemli: Hem nefes alabilmeleri hem de orada roket yakıtı üretebilmeleri için” şeklinde açıklıyor.
Ay toprağında ne kadar oksijen bulunuyor?
Daha önceki misyonlarda elde edilen örnekler, Ay’da toprağın yüzde 40-45 oranında oksijenden oluştuğunu gösteriyor. Buna göre uydunun yüzeyinde bulunan en yaygın element oksijen.
Ancak oksijen atomları oksitlenme sonucunda başka elementlerle etkileşime girdiğinden, doğal halinde kullanılamıyor.
Nasıl bir yöntem kullanılıyor?
Ay toprağından oksijen üretimi, aslında daha önce de bilinen bir elektroliz yöntemiyle yapılıyor. Toprak önce 950 santigrat dereceye kadar ısıtılıyor. Ardından elektrik verilerek oksijenin ayrıştırılması sağlanıyor.
Bu yöntemin bir diğer avantajı da işlem sonunda topraktan metal alaşımının elde edilmesi. Araştırmacılar, bu yan ürünün de astronotlar tarafından Ay misyonlarında kullanılabileceği belirtiyor.
ESA’nın şimdiki hedefi, bu sistemi daha düşük sıcaklıklarda da çalışabilir hale getirmek ve küçülterek uzaya taşınabilir boyutlara getirmek. Böylelikle 2020’li yılların ortalarında Ay’a yeniden insan gönderilmesi planlanıyor.
