Bernoulli Teoremi ve Havacılık: Lift Kuvvetinin Sırrı:
Bernoulli Teoremi, havacılık ve uçuş dünyasında temel bir kavramdır. Bu ilke, uçakların kalkış, iniş ve seyir sırasındaki aerodinamik davranışlarını anlamamıza yardımcı olur. Daniel Bernoulli tarafından geliştirilen bu teorem, temelde bir akışkanın hızı arttığında basıncının azaldığı ilkesine dayanır.
Bernoulli İlkesi Nedir?
Bernoulli İlkesi, akışkanlar mekaniği alanında kritik bir kavramdır. İlke, bir akışkanın hızının arttığı bölgelerde basınç düşerken, hızın azaldığı bölgelerde basınç artar prensibini ifade eder. Bu, uçakların kanatları ve hava akışı arasındaki ilişkiyi anlamak için hayati öneme sahiptir. Uçak kanatları, hava akışını hızlandırarak ve basınç farkları oluşturarak yukarı kaldırma kuvveti üretir. Bu sayede uçaklar havada kalabilir.
Bernoulli teoremini basit bir şekilde şu şekilde anlatabiliriz: Bir akışkanın hızı arttıkça, o akışkandaki moleküllerin kinetik enerjisi artar. Kinetik enerjinin artması, akışkanın basıncının düşmesine neden olur. Bu nedenle, bir akışkanın hızı arttıkça basıncı düşer.
Bernoulli Teoreminin Havacılıktaki Uygulamaları:
Uçakların uçmasını sağlayan kaldırma kuvveti: Bernoulli teoreminin havacılıktaki en önemli uygulaması, uçakların uçmasını sağlayan kaldırma kuvvetinin oluşumudur.
Uçak kanadı, üstten bombeli ve eğimli olarak tasarlanmıştır. Bu nedenle, uçak havada seviye uçuşunu sürdürürken, kanadın üst yüzeyinden geçen hava, kanadın alt yüzeyinden geçen havadan daha hızlı akar. Bu durum, kanadın üst yüzeyinde düşük basınç, alt yüzeyinde ise yüksek basınç oluşmasına neden olur. Bu basınç farkı, uçağın yükselmesine neden olan kaldırma kuvvetini oluşturur. Yine bu ilke sayesinde uçaklar irtifalarını arttırmak veya azaltmak için kanatların hücum açısını değiştirerek Bernoulli Prensibi üzerinden hava akışını yönlendirebilirler. (aslına bakarsanız işin içinde daha başka teoremler olmasına rağmen genelde biz mühendis olmayan havacılar için anlaşılması en kolay olan bu yöntemi anlamaktayız)
Uçakların uçuş kontrollerinde: Uçakların uçuş kontrollerinde, Bernoulli teoremi kullanılarak kanatçık ve flap gibi kontrol yüzeyleri hareket ettirilir. Bu hareketler, kanadın şeklini değiştirerek kaldırma kuvvetinin yönünü ve büyüklüğünü değiştirmeye yarar.
Uçakların iniş ve kalkışlarında: Uçakların iniş ve kalkışlarında, Bernoulli teoremi kullanılarak uçağın hızını ve irtifa kontrolünü sağlamak için flap yüzeyleri kullanılır.
Uçakların yakıt verimliliğini artırmada: Uçakların yakıt verimliliğini artırmak için, Bernoulli teoremi kullanılarak uçakların aerodinamik tasarımı yapılır. Bu tasarımlar, uçakların hava direncini azaltarak yakıt tasarrufu sağlar.
Uçakların aerodinamik tasarımında: Uçakların aerodinamik tasarımında, Bernoulli teoremi kullanılarak uçakların kanat, gövde ve kuyruk gibi yapılarının şekli ve boyutu belirlenir. Bu tasarımlar, uçakların uçuş performansını ve stabilitesini iyileştirmeye yarar.
Bernoulli teoremi, uçakların uçmasını sağlayan kaldırma kuvvetinin oluşumunu açıklamaktadır. Kanatların şekli, boyutu ve konumu, Bernoulli teoreminin uygulanmasını etkileyen önemli faktörlerdir.
Önümüzdeki hafta, kanatların farklı tiplerini ve bu tiplerin uçuş performansı üzerindeki etkilerini inceleyeceğiz. Havacılıkta kanat tasarımının kritik bir unsuru olan bu konuyu yakından inceleyerek, nasıl farklı kanat türleri havacılık performansını etkiler, bunları anlamaya çalışacağız.
Konuyla ilgili detaylı bilgiye aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:
*
Vasıf Yüceliş kimdir?
1963 yılında İstanbul’da doğdu.
1984 yılında Hava Harp Okulundan mezun oldu.
Sırasıyla İzmir, Balıkesir, Malatya, Eskişehir, Ankara ve Diyarbakır’da bulunan Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na ait farklı birliklerde uçuş ve proje subaylığı yaptı. Antalya’da Jet Üs Hava Meydan Komutanı olarak görev yaptıktan sonra, 2010 yılında emekli oldu.
Türk Hava Kuvvetlerimize ait pervaneli ve jet olmak üzere çeşitli tipte uçaklar ile 2.500 saat görev uçuşu yaptı, T-10 paraşütü ile atladı, emekli olduktan sonra Yamaç Paraşütü eğitimi aldı, planör, mikrolight, cayrokopter ve ultralight gibi sportif hava araçları ile uçtu.
2010’da Er-Ah Uçuş Okulu’nda öğretmenlik yapmaya başladı ve aynı yıl Türk Hava Kurumu üyelerinin oyları ile Antalya Şube Başkanı seçildi.
2012 yılından itibaren THK Genel Yönetim Kurulu Üyesi, Antalya-Karain Sportif Havacılık Kulübü Kurucu Üyesi ve Başkanı olarak birçok dernek faaliyeti ve sosyal sorumluluk projesinde aktif olarak yer aldı.
Atıl durumda bekleyen Karain Meydanında “Havacılık Eğitim Merkezi” kurulması için çalışmalar başlattı ve bu merkezde yüzlerce gencimizin çeşitli amatör sportif havacılık branşlarında eğitim almasını sağladı.
Akdeniz’de 25 metre derinliğe kal edilerek hurdalığa bırakılmış Dornier modeli bir uçağın tören ile denize batırılarak, dalış turizmine kazandırılmasını sağladı.
Her yıl dünya üzerinde sadece 3 ülkede yapılan “Uluslararası Jet Motorlu Model Uçak Festivali”nin bir bacağını 2012 yılında Antalya’ya getirdi ve 5 yıl düzenli olarak bu festivalin yapılmasını sağladı.
2012 Uluslararası Havacılık Federasyonu (FAI) toplantısına Antalya’da ev sahipliği yaptı.
2016 ve 2017’de Uluslararası Karain Fly-inn organizasyonuna THK Karain Meydanında ev sahipliği yaptı.
2017’de Uluslararası düzeyde etkinlikler ile havacılığın kadınlara tanıtılmasını amaçlayan ve her yıl ortalama 33 ülkeden 60.000’den fazla kişinin katıldığı “Dünya Havacı Kadınlar Haftası” etkinliklerine THK’yı temsilen katılarak ülkemizi Fransa’dan sonra Dünya 2.si yapmayı başardı. 2018 ve 2019’da ise üst üste 2 sefer ülkemizi Dünya 1.si yaptı ve merkezi Kanada’da bulunan Dünya Havacı Kadınlar Enstitüsü tarafından “Dünyanın En Beğenilen Havacılık Organizatörü” ödülünü aldı.
2019’da THK Yönetim Kurulu Üyeliği ve THK Antalya Şube Başkanlığı görevlerinden istifa ederek ayrıldı.
2019’da Her yıl Antalya Bilim Üniversitesi tarafından bir komisyon marifetiyle belirlenen “Yılın Havacısı” ödüllerinden, “Havacılık Dalında Yılın En Beğenilen Eğitmeni” ödülünü aldı.
Halen Er-Ah Uçuş Okulu ile Antalya Bilim Üniversitesi Pilotaj Bölümü Yer dersleri Öğretmenliği görevlerini aktif olarak yürütmektedir.