Bazen hiç ummadığının bir zamanda, ummadığınız birinden ya da hiç tanımadığınız birinden bir fotoğraf veya belge kopyası ulaşır elinize. Bazen de orijinal materyalleri paylaşırlar, hiçbir karşılık beklemeden. Şanslı iseniz siz de bir mezat veya antika pazarlarında karşılaşırsınız ilgi alanınız olan konu ile.
Benim gibi bir araştırmacı için yepyeni bir macera demektir bu. Yeni dostlukların başlangıcı olur çoğu zaman. İnternet ortamında yazılarımı okuyan bir kardeşim (artık kardeşimdir) benimle iletişime geçti. İsmi Murat Doğan. Babasının da Türkkuşunda uçuş eğitimi aldığından bahsetti. Kendisi Kanada’da yaşıyor. Türkiye’ye geldiğinde babasının havacılık fotoğraflarını paylaşacağını söyledi. Bana da merakla beklemek kaldı. Yazışmamızın sonunda Ankara’da babasının yakın arkadaşından bahsetti. O da babası ile birlikte uçuş eğitimi almış. İsmini ve telefon numarasını verdi.
Özcan Yaykın ağabeyim ile Ertuğrul Özakdemir ağabeyimizi Ankara’daki evinde ziyaret ettik. Anılarını dinledik. Ertuğrul ağabeyimiz Murat Doğan kardeşimin babası Melih Doğan’ı çok iyi hatırlıyordu ancak Türkkuşu ve havacılık anılarını maalesef yeterince hatırlayamıyordu. Daha çok Atatürk’ün Cebeci çayırlığında kendisini sevdiğini ve sen büyüğünce ne olacaksın sorusuna verdiği cevabı bizlere anlatıyordu. Atatürk’e “ Ben büyüğünce pilot olacağım “ demiş. Bu sözünü gerçekleştirmek üzere de THK Türkkuşu’nda planör eğitimi almış. Bu dönemde de Melih Doğan ile yakın arkadaş olmuşlar. O günlerden geriye maalesef elinde tek bir toplu fotoğraf kalmış. Onu da bizler ile paylaştı. Ertuğrul ağabey pilotluğa devam etmemiş, yaşamını mühendis olarak sürdürmüş. Aşağıda bizler ile paylaştığı fotoğrafı göreceksiniz.
Kimler yok ki bu toplu fotoğrafta. THK Türkkuşu’nun efsane havacılarından Cemal Uygun, Avni Yaykın, Abdurrahman Türkkuşu, Cemal Aytaş, Sahavet Karapars, Raif Oltu ve diğer hocalar. Bütün öğrenciler Türkkuşu’nun Ankara Ergazi tesislerinde uçmanın mutluluğunu yaşıyorlar.
2023’ün son günlerinde Murat Doğan kardeşim geldi Kanada’dan. Aslında buluşup sohbet edecektik maalesef annesi Sevim teyzenin rahatsızlığı nedeni ile onun yanından ayrılamadı. Tedavileri ile uğraştı. Ama bana verdiği sözü de unutmadı, aile albümünden babasının havacılık ile ilgili fotoğraflarını paylaştı. Her biri harikaydı. Yazımın başlığı gibi çok şey anlattı bize o fotoğraflar.
MELİH DOĞAN KİMDİR
Murat Doğan kardeşimden rica ettim babasını anlatması için. O da kısaca paylaştı benimle. Melih Doğan, Yunanistan’ın Epir bölgesinin en büyük ili olan Yanya muhaciri okuma yazması kıt bir anneyle, Erzurum muhaciri İmalat-ı Harbiyeci bir babanın tek çocuğu olarak 1930 yılında Ankara’da doğmuş. Babası bir yaşında ölünce annesi Dikimevi ve hastanede çalışarak onu büyütmüş. Hamamönü’de tek penceresi olan bir evde yoksul şartlarda yaşayan babam, genç Cumhuriyetin sağladığı imkânlar sayesinde yıllarca lisanslı boksörlük, izcilik ve planörcülük gibi birçok aktiviteyle uğraşma fırsatı elde etmiş. Yine genç Cumhuriyetin sağladığı imkânlarla İTÜ’den mimar-mühendis olarak mezun olmuş ve Fransa’da çalışıp ihtisas yapmış. Daha sonra yıllarca devlet ve özel sektörde çalışan babam, taviz vermez dürüstlükte bir vatansever ve Atatürkçü idi. Planörcülük yılları her zaman gurur ve mutlulukla anımsadığı yıllardı.
1940’lı yıllarda Türkiye’de on sekiz yaşına giren erkeklere başvurdukları takdirde Türk Hava Kurumu’nun Havacılık Dairesi Genel Koordinatörlüğü organizasyonu ile Eskişehir İnönü Eğitim Merkezinde Askerlik Kampı adı altında temel askerlik eğitimleri verilmekteydi. Bu eğitimlerin içerisinde planör uçuş kursları da yer almaktaydı. Melih Doğan da 1948 yılı Ağustos ayında bu kursu bitirerek planör “C” brövesi almıştır.
Kardeşim Murat Doğan’a ilgisi ve gönderdiği fotoğraflar için çok teşekkür ederim. Bir başka gelişinde sohbet etme dileği ile. Bu vesile ile tanıma fırsatı bulduğum (R) Melih Doğan hocamı rahmetle anıyorum. Ruhu şad olsun.
Mustafa KILIÇ
Havacılık Tarihi Araştırmacısı – Yazar
sontayyareci@gmail.com
