19 Mart 1934 tarihinde İtalya’da ikinci beş yıllık faşist kongresinde diktatör Mussolini bir konuşma yapar. İtalya’nın geleceğinin Akdeniz, Afrika ve Asya’da olduğunu anlatır. Sözlerini şöyle sürdürür. “ Birkaç saatlik deniz seyahati ve bundan daha kısa bir hava seferi İtalya’yı Afrika ve Asya’ya bağlamak için kâfidir” der.
1934 yılı ve sonrasında Mussolini cüretkâr konuşmalarına devam eder. Havacılıktaki gücüne dayanarak, Büyük Roma İmparatorluğu’nu yeniden kurma hevesiyle, Anadolu’yu da kapsayan bir saldırganlık politikasını gündeminden düşürmez.
“Ekmeğimizi şarkta aramalıyız,” gibi konuşmaları Atatürk’ü sinirlendirmişti. Atatürk İtalyanların Ankara Büyükelçisinden bu sözlerin açıklığa kavuşturulmasını da istemişti. İkinci Dünya Savaşının geleceğini sezinleyen Atatürk, özellikle o yıllarda Türk havacılığının geliştirilmesini de istiyordu. Aynı zamanda İtalyanların hava gücünü ve yeteneğini inceliyordu.
İtalyan Hava Kuvvetleri, saldırgan Mussolini ’nin katıldığı bir törende, güç gösterisi olarak çift kanatlı iki uçağı, 100 (yüz) metre aralıkla, birbirine bağlayarak uçuş gösterisi yapmışlardı. Bu gösteri Mustafa Kemal Atatürk’e anlatıldığında;
Atatürk “Türk havacılarından daha iyisini beklerim” diyerek konuyu kapatmıştı. Bu durumdan vazife çıkartan Türk havacıları 29 Ekim 1937 tarihindeki Cumhuriyet Bayramı töreninde, üçlü bir kol halinde Eskişehir üssünden Ankara Hipodromuna uçuşa başladılar. İtalyanların aksine birbirlerinin kanatlarına 25 (Yirmi beş) metrelik iplerle bağlıydılar. Üstelik iki uçak değil üç uçakla daha da zor bir uçuşu başarı ile gerçekleştirip üslerine döndüler.
Aşağıdaki fotoğrafta uçakların birbirlerine bağlı oldukları 25’er metrelik ipler belirginleştirilmiştir. ( Üzerlerinden çizilerek )
Bu uçuşun fotoğrafını uzun yıllardır inceler dururdum. Ancak bu konuda hiçbir havacılık kitabında açıklamaya rastlamamıştım. Tesadüf eseri Hava Kuvvetleri Dergisinin Haziran 1971 tarihli baskısını incelerken, 241. Sayfada (E) Hv. Tümg. Dr. F. YAKAL’ın Atatürk’le ilgili bir anısı başlığı yazısında, bu uçuşla ilgili bilgilere rastladım. Yazıyı okuyunca heyecanım bir kez daha arttı. Çünkü bu uçaklardan bir tanesini Sabiha GÖKÇEN’in kullandığı bilgisi vardı. Yıl 1937, Türkiye’nin İlk Kadın Askeri Pilotu Sabiha Gökçen. Cumhuriyetin ilanından on dört sene gibi kısa bir süre sonra Türk kadının göklerdeki gururu.
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı Türk milleti için çok önemli ve değerli bir gündür. Çünkü bugünde, 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet kurulmuş ve yurttaşlarımız Cumhuriyet yönetimiyle birlikte esasen özünde var olan özgürlük ve eşitlik gibi en temel insan haklarından olan evrensel değerlere kavuşmuş, bu değerleri özümseyerek yaşam biçimine dönüştürmüş, çağdaş bir yapıda yaşamını sürdürmeye başlamıştır.
Yaşasın Cumhuriyet. Yaşasın Atatürk. Yaşasın Türk havacılığı.
Mustafa KILIÇ
Sontayyareci@gmail.com
0536 273 62 62
