Kullanıcılara ilk tesliminden itibaren 17 ay sonra birinci ve 5 ay sonrasında da ikinci kazası meydana gelen Boeing 737 MAX 8 uçakları için üretici firma Boeing tarafından yapılan çalışmalar tüm havacılık sektörü tarafından merakla izlenmektedir. İlgili otoritelerce henüz kaza araştırma sonuçları ve raporları resmen açıklanmamasına rağmen basına sızan uçuş ve kokpit bilgileri her iki kazanın da hatalı AOA (Angle of Attack) bilgileri için MCAS sisteminin verdiği kumandalar neticesinde oluştuğunu doğrular niteliktedir.
Bu değerlendirme şimdilik belli varsayımların doğruluğuna bağlı olduğundan kesin bir bilgi değildir. Resmi makamlar raporları yayınladığında gerçek sebep/sebepler ortaya çıkacaktır. Hepimizin bildiği gibi sektörde tüm B737 MAX uçaklarının yolcu taşıma amaçlı uçuşları ilgili otoritelerce yasaklanmıştır.
Üretici firma tarafından sistemde oluşan hataların nedenleri ve düzeltici işlemlerin uçaklarda uygulanabilmesi için süreç devam ettirilmektedir.
Bu arada envanterinde Boeing 737 MAX 8 bulunan hava yolu İşletmeleri ne yapmaktadır?
Tamamının Boeing tarafından konuya ilişkin yaptığı bilgilendirmeleri ilgili personeli ile paylaşarak onları bilgi sahibi yapmaya çalıştıklarını düşünmek yanlış olmaz sanırım. Daha önceki yazılarımda da üzerinde durduğum gibi bu olayda en önemli problem bu uçaklarda ilk kez uygulanan MCAS sisteminin Boeing dokümanlarında niçin yer almadığıdır. Tüm kullanıcılar Boeing’e öncelikle bu soruyu sormalıdır. İkinci kaza sonrasında FAA ve Boeing’in Twitter’da yayınladığı mesajlara yukarıdaki soruyu yönelttim. Sonrasında başka kullanıcılar tarafından da bu ve buna benzer sorular yoğun olarak soruldu. Kısa süre sonrasında ABD Federal savcıları ve Ulaştırma Bakanlığı yetkililerince B737 MAX uçaklarının onay sürecinin soruşturulduğu bilgisi basında yer almıştır.
Ulusal hava yolu işletmelerimiz yetkililerince de konu üzerinde hassasiyetle durulduğuna inanıyoruz. Medyada yer alan haberlere göre bu sürecin uzun ve sancılı olacağı değerlendirilmektedir. Dolayısı ile belli bir süre daha bu uçakların uçurulamayacağı dikkate alınarak operasyonel planlamalar yapılırken ilgili birimlerce de Üreticiden gelen bilgiler doğrultusunda personelin eğitilmesi hayati önem arz etmektedir. Bütün bunlar yapılırken ilgili işletmeler tarafından ayıpsız mal üretmekle sorumlu üretici firmadan bu ürünün kendilerine niçin bu şekilde teslim edildiğini de sorgulanmasının bir hak olacağı değerlendirilmektedir.
1959-1960 yıllarında yeni üretim Lockheed L-188 uçaklarının yaşadığı 3 ölümlü kazadan bu yana uzun yıllardır havacılık sektöründe böylesi bir kaza/olay yaşanmadığı için kaza ve hukuki soruşturmalar tamamlandığında Üretici ve Kullanıcılar tarafından çıkarılacak ve yarınları emniyet altına alacak dersler olacaktır.
✈️Emniyetli Uçuşlar✈️
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot(E)
Kaza İncleme Uzmanı
