Boeing, Federal Havacılık İdaresi’nin 737 MAX uçaklarıyla ilişkin değerlendirmesiyle ilgili bir cezai suçlamayı çözmek için ABD Adalet Bakanlığı ile 2,51 milyar dolarlık bir anlaşma imzaladığını söyledi.
Ertelenmiş soruşturma sözleşmesi, 737 MAX’in otomatik uçuş kontrol sisteminin emniyeti konusunda FAA müfettişlerini kandırmaya yönelik tek bir komplo suçlamasına değinmektedir. Müfettişler, Manevra Özelliklerini Artırma Sistemi veya MCAS olarak bilinen bir sistemde yapılan değişikliklerin, Ekim 2018’de Endonezya’da ve Mart 2019’da Etiyopya’da meydana gelen iki feci ölümlü 737 MAX kazasından sorumlu olduğunu söylemektedirler.
Bu kazalar, FAA ve diğer düzenleyicilerin dünya çapında havayolları tarafından işletilen yüzlerce 737 MAX uçağının uçuşlarının durdurulmasına neden oldu. FAA, bir yıldan fazla süren araştırmalar, yazılım düzeltmeleri ve pilot eğitim gereksinimlerinde yapılan iyileştirmelerden sonra, uçakları geçen Kasım ayında hizmete dönecek şekilde onayladı.
Anlaşma, Boeing’in 243,6 milyon dolar ceza ödemesini, 737 MAX jeti satın alan havayollarına 1,77 milyar dolar tazminat ödemesini ve iki kazada hayatını kaybeden 346 kişinin ailelerini tazmin etmek için 500 milyon dolarlık bir fon kurulmasını içermektedir. Boeing ayrıca, araştırmacılarla işbirliği yapmayı ve sahtekarlıkla mücadele uyum programını güçlendirmeyi kabul etti.
Boeing, Teksas’ta bir federal mahkemede bugün kayda giren anlaşmanın gerekliliklerine uyarsa, üç yıl sonra suçlamadan vazgeçilecektir.
Adalet Bakanlığı’nın ceza bölümünden başsavcı yardımcısı David Burns, Lion Air Flight 610 ve Ethiopian Airlines Flight 302’nin trajik kazalarının, dünyanın önde gelen ticari uçak üreticilerinden birinin çalışanlarının sahtekarlık ve aldatıcı davranışlarını ortaya çıkardığını söyledi. Boeing çalışanlarının FAA’dan 737 MAX uçağının işletimi ile ilgili önemli bilgileri gizleyerek ve aldatmacalarını örtbas etmek için çaba sarf ederek dürüst olmak yerine kar etme yolunu seçtiklerinin tespit edildiğini belirtti.
FAA denetçileri, pilotlar ve diğer kullanıcılar, Lion Air kazasının sonrasına kadar MCAS’a ilişkin bilgi sahibi değillerdi ve yanıltılmaya devam ettiler.
ABD’nin Texas Kuzey Bölgesi avukatı Erin Nealy Cox, bugünkü haber bülteninde, Boeing çalışanları tarafından FAA’ya iletilen yanıltıcı ifadeler, yarı gerçekler ve ihmaller, hükümetin uçan halkın güvenliğini sağlama yeteneğini engellediğini söyledi.
Anlaşma, diğer Boeing çalışanlarının FAA’ya MCAS hakkında bilgi verdiğini kabul etmektedir.
Çalışanlara yazdığı bir notta Boeing CEO’su David Calhoun, suç isnadını çözmenin “yapılacak doğru şey” olduğunu ve buna “değerlerimizi ve beklentilerimizi nasıl karşılayamadığımızı uygun şekilde kabul eden” bir adım olduğunu söyledi.
Calhoun, “Bu karar, düzenleyicilere karşı şeffaflık yükümlülüğümüzün ne kadar kritik olduğunu ve herhangi birimizin bu beklentileri karşılayamadığı takdirde şirketimizin karşılaşabileceği sonuçları ciddi bir şekilde hatırlatıyor,” dedi.
Bugünkü anlaşma, 737 MAX krizine dahil olan kişilere karşı daha fazla yasal işlem yapılmasını engellemeyecektir. Boeing ayrıca kaza kurbanlarının ailelerini temsil eden avukatların hukuk davaları ile karşı karşıya olup, anlaşmanın devam eden hukuk davalarıyla hiçbir ilgisinin olmayacağı belirtildi.
Haberde yer alan bilgiler göre teknik açıdan Max uçakları ticari uçuş için kullanıcı ülkeler ve otoriteleri tarafından serbest kılınırken Max üreticisi Boeing ‘in yasalar karşısındaki mücadelesinin bir müddet daha devam edeceği açıkça görülmektedir. Bizim bakış açımızla en önemli unsur Max uçaklarının yapılan tüm iyileştirmeler sonrasında emniyetle uçuşa devam ediyor olmalarıdır.
Sağlıkla Emniyetli uçuşlar dileriz
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot (E)
Kaza İnceleme Uzmanı
