Boeing 737 MAX uçağı, biri Etiyopya Havayoluna diğeri ise bir Endonezya Lion Air’e ait iki ölümcül kazanın sonrasında geçtiğimiz Mart ayından bu yana tüm dünyada uçuşu durdurulmuştu. Bu kazaya kısmen uçaklara yerleştirilen yeni bir uçuş kontrol sisteminin, kısmen de zayıf pilot eğitimi ve yeni sisteme aşina olunmamasının yol açtığı söylendi.. Yeni yayınlanan dahili Boeing belgeleri, Lion Air bu yeni sistemler hakkında daha fazla eğitim talep ettiğinde Boeing çalışanları tarafından hakaret edildiğini gösteriyor.
Boeing, 737 MAX’ı pilotlar için minimum eğitim gerektiren veya hiç eğitim gerektirmeyen bir uçak olarak lanse ediyordu ve bu da havayolları için çok para kazandıracaktı. Bu, yeni uçağın satışı için önemli bir noktaydı.
Boeing, Federal Havacılık İdaresi’ne 737 MAX durumu ile ilgili 100 sayfadan fazla dahili belge sağladı ve bu belgelerin bir kısmı Boeing çalışanlarının uçaklar için daha fazla eğitim isteyen havayolu taleplerini desteklemediğini gösteriyordu.
İç yazışmaları içeren belgeler daha fazla eğitim taleplerine karşılık alaycı hatta aşağılayıcı görüşleri içeriyordu.
Pilotlarını olabildiğince emniyetli hale getirmeye çalışan bir havayoluna yönelik bu küçümseyen tutum inanılmaz derecede rahatsız edicidir. Ayrıca rahatsız edici olan şey, Boeing’in baskısının işe yaramasıydı ve Lion Air nihayetinde ek eğitime ihtiyaç duymayacağını kabul etti.
Bloomberg, Boeing’den bir yorum alamadı ancak Boeing’in geçici CEO’su Greg Smith’ten Boeing çalışanlarına gönderilen bir mesaj, bu belgeleri içeriyordu: “Bu belgeler Boeing’in en iyilerini temsil etmiyor. Mesajların tonu ve dili, özellikle bu gibi önemli meselelerin tartışılmasında kullanıldığında uygun değil ve şirket olarak kim olduğumuzu veya yarattığımız kültürü yansıtmıyorlar.” dedi.
Bu iletişimleri FAA’ya sunmak ve FAA’nın bu konulara bakış açısını dikkatle değerlendirmek bağlamında, 737 MAX programının yasal incelemeleri sırasında tespit edilen ek belgeleri sunmaya karar verdik. Bu belgeleri, sektörümüzü düzenlemekten ve denetlemekten sorumlu yetkililerle şeffaflık ve işbirliğine olan bağlılığımızın bir yansıması olarak FAA ve Kongreye sunduk. FAA’nın bu konulardan herhangi birine uygun olduğuna inandığı her türlü ek incelemeyi ve ilgili kongre komitelerinin bu konulara sürekli katılımını memnuniyetle karşılıyor ve tam olarak desteklediğimizi belirtiriz..
Bu iletişimin içeriğinden pişmanlık duyuyoruz ve FAA, Kongre, havayolu müşterilerimizden ve onlar için uçan yolculardan özür dileriz. Güvenlik süreçlerimizi, organizasyonlarımızı ve kültürümüzü geliştirmek için şirket olarak önemli değişiklikler yaptık. Bu iletişimde kullanılan dil ve ifade ettikleri bazı görüşler Boeing değerleri ile tutarsızdır ve şirket buna karşılık olarak uygun önlemleri almaktadır. Bu, gerekli incelemeler tamamlandıktan sonra, sonuç olarak disiplin veya diğer personel eylemlerini içerecektir.
Haberden de görüleceği üzere Max kullanıcısı havayolu işletmesi 2017 yılında bu uçak için daha fazla eğitim talep etmesine rağmen Boeing tarafından kabul edilmemiştir. Bugün gelinen noktada ise tüm kullanıcılar ve düzenleyici otoriteler Max için simülatör eğitiminin gerekliliği konusunda aynı noktada. Dolayısıyla geçmişte yaşanan inat ve üretici hataları 346 yaşama malolmuştur. Yitirilen yaşamların yanında kaybedilen iki uçak ve yaklaşık 10 aydır yapılamayan uçuşların yarattığı milyarlarca dolar zararın sözü bile edilemez.
Umarız bu sefer hatasız, eksiksiz ve emniyetle uçurulacak Max uçağı sektörde tekrar yerini alır.
Emniyetli Uçuşlar Dileriz
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot (E)
Kaza Araştırma Uzmanı
