Boeing, güncellenmiş 737 MAX Uçuş Kontrol Bilgisayarı (FCC) yazılımını ve önerilen simülatör eğitimini geliştirmeye devam ediyor, test ve pilot değerlendirmelerinde ortaya çıkan yeni sorunları ele alıyor ve değişiklikler gerektirebilecek bir kablolama sorununun risklerini analiz etmeye devam ediyor.
En son konular arasında: yatay stabiliser trim sistemine bağlı bir kokpit gösterge ışığının uygunsuz bir şekilde ışık vermesi. Sorun, FCC’ler arasındaki veri-giriş anlaşmazlığından kaynaklanmıştır. Boeing’in MAX üzerindeki değişiklikleri, her bir FCC’den gelen verileri mukayese ederek güvenilir bilgi üretecek yazılımı gerektiren FCC bağlantı tasarımını içerir.
Uçak otopilot’ta uçarken ortaya çıkan sorun ise uçuş testi sırasında tespit edildi. Şirket, “Boeing, 20 Ocak haftasında Federal Havacılık İdaresi’ne bunu bildirdi ve konuyla ilgili teknik altyapıyı ve planlanan yazılım güncellemesini paylaştı” ve “ Havayolu müşterilerimize de bildirdirdiğini” duyurdu.
Yazılımın düzeltilmesi Boeing’in hizmete geri dönüş (RTS) çabalarına yeni bir iş ekleyecektir, ancak şirketin FAA’dan 2020 ortası onayına ilişkin en son projeksiyonu beklenmedik sorunların çözülmesi için gereken süreyi de içermektedir.
Boeing açıklamasında “Mevcut program değerlendirmemiz, bu değişikliğin mevcut 2020 ortası hizmete dönüş tahminini etkilemeyeceğini gösteriyor,” ifadeleri yer aldı.
Bu arada, Boeing birbirine çok yakın olabilecek bazı kablo demetlerinin emniyet riskini değerlendirmeye devam ediyor. İlk olarak Ocak ayında New York Times tarafından bildirilen sorun, kısa devreye karşı korumak için bazı kablo demetlerinin fiziksel olarak yer değiştirilmesi gerektirebileceği belirtilmişti. Sorun, FCC’de yapılan değişikliklerle veya modelin Mart 2019’da uçuşların durdurulmasına yol açan iki ölümlü MAX kazasına bağlı manevra özellikleri güçlendirme sisteminde (MCAS) ilgili değil.
Düzenleyiciler paketlerin değiştirilmesi gerektiğini belirlerse, MAX hizmete döndükten sonra belirli bir süre içinde düzeltmeyi zorunlu kılabilir veya düzeltme RTS değişikliklerinin bir kısmını yapabilir. Kablolama sorununun, FAA’nın ticari uçuşunu sürdürmek için MAX’ı onaylamadan önce tamamlanması ve doğrulanması gereken FCC ile ilgili düzeltmelerin testini geciktirmesi beklenmemektedir.
Boeing, “Laboratuvar” testlerini, filo veri değerlendirmesi ve üçüncü taraf incelemeleri de dahil olmak üzere uygun analizi yapmaya devam ediyoruz. “Bu analizin herhangi bir tasarım değişikliğine yol açıp açmayacağı konusunda spekülasyon yapmak erken olurdu. Teknik ekibe bu analizi tamamlamak için ihtiyaç duydukları zamanı ve kaynakları veriyoruz. Verilerimiz ve analizlerimiz değerlendirme yapabilmeleri için FAA’ya sunulacak” vurgusunda bulundu.
Boeing ayrıca tüm MAX pilotlarının eğitimine dahil edilmesini önereceği simülatör modüllerini geliştirmek için çalışıyor. Modül içeriğinin taslaklarını gören bir pilot sendika kaynağı dört senaryo geliştirildiğini söyledi. Bunlardan biri, çalışmak üzere tasarlandığından otomatik stabiliser ayar fonksiyonu olan MCAS’ı göstermektedir. İkincisi, MCAS ile ilgili acil durum senaryoları boyunca, Lion Air Flight 610 ve Mart 2019 Ethiopian Airlines Flight 302 kazalarına benzer profiller de dahil olmak üzere acil durum senaryolarını içermekte. Üçüncüsü manuel düzeltme senaryolarına odaklanıyor. Son modül ise kokpit uyarıları ve mürettebatı ikaz etmek için MAX’a eklenen çift FCC’den gelen verilerin mukayese edilerek sisteme gönderilmesi mantığına bağlı diğer değişiklikleri ele almaktadır.
Boeing açıklamaları süreçte ilk altı ay sonunda Max uçaklarının uçuşa geri dönebileceği konusunda güvence vermektedir. Bu süreçte tüm sorunlar halledilmiş gibi görünmemekle beraber belirtilen süre içinde sonuçlandırılacağı belirtilmektedir. Sona yaklaşırken umarız hesaplanamayan yeni sorunlarla karşılaşmazlar.
Emniyetli Uçuşlar Dileriz
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot (E)
Kaza Araştırma Uzmanı
