Boeing 737 MAX krizinin sonu ve sonu yok gibi görünüyor. 2019’daki Etiyopya Havayolları kazasından önceki aylarda üretici, operatörün tekrarlanan taleplerine rağmen havayolunun pilotlarına Boeing 737 MAX’ın kusurlu kontrol sistemiyle ilgili kritik güvenlik bilgileri sağlamadı. Bu eylemsizlik, kazada 157 kişinin ölümünden üreticiyi sorumlu tutmak için devam eden yasal çabalarda artık kilit noktayı oluşturuyor.
The New York Times tarafından yapılan bir araştırmaya göre endişeler, Lion Air 737 MAX’ın Endonezya’da denize düşerek uçaktaki 189 kişinin tamamının ölmesinden sadece birkaç hafta sonra, 2018’in sonlarında su yüzüne çıkmaya başladı . Bunun nedeninin, uçağın durmasını önlemek için tasarlanan Manevra Karakteristiği Arttırma Sistemindeki (MCAS) bir arıza olduğu belirlendi. Sistem yanlışlıkla uçağın burnunu aşağıya doğru iterek ölümcül kazaya yol açtı.
Aynı modeli işleten Etiyopya Havayolları da filosunun güvenliği konusunda endişelendi ve Boeing’den rehberlik istedi. Havayolunun baş pilotu, Boeing’e acil sorular göndererek uçaklarında benzer bir arızanın nasıl giderileceğine ilişkin ayrıntılı talimatlar talep etti. Talep özellikle, MCAS’ın ele alınması da dahil olmak üzere birden fazla eşzamanlı sistem arızası durumunda neye öncelik verileceğinin anlaşılmasını amaçlıyordu.
Boeing, ayrıntılı güvenlik prosedürleri sağlamak yerine, Etiyopya Havayolları’nı Lion Air kazasından sonra yayınlanan bir kamu bültenine yönlendirdi. Belgede genel acil durum prosedürleri özetleniyordu ancak havayolunun karmaşık acil durum senaryolarının ele alınmasıyla ilgili spesifik endişelerine doğrudan değinilmiyordu.
Boeing, sınırlı tepkisini, Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’nün (ICAO) Ek 13’ü kapsamındaki uluslararası kaza soruşturma protokollerine atıfta bulunarak gerekçelendirdi. Şirket, Lion Air kaza soruşturmasına yardımcı olduğu için daha fazla bilgi paylaşımının kısıtlandığını iddia etti. Bu karar, Boeing’in daha kritik güvenlik bilgilerini paylaşabileceğini ve paylaşması gerektiğini savunan havacılık güvenliği uzmanları tarafından geniş çapta eleştirildi.
Mart 2019’da Etiyopya Havayolları için korkulan senaryo gerçeğe dönüştü. Havayolu tarafından işletilen bir 737 MAX, Addis Ababa’dan kalktıktan kısa bir süre sonra MCAS arızası yaşadı. Pilotlar, sistem arızasına tepki verme yeteneklerini zorlayan bir uyarı ve çelişkili sinyal yağmuruyla karşı karşıya kaldı. Birkaç dakika içinde uçak düştü ve 157 kişinin tamamı hayatını kaybetti.
aviacionline‘ın derlediği bilgilere göre, Boeing’in daha ayrıntılı rehberliğinin kazayı tamamen önleyip önleyemeyeceği belirsiz olsa da havacılık uzmanları, kritik güvenlik bilgilerinin eksikliğinin muhtemelen pilotların uçağın kontrolünü yeniden alamamasına katkıda bulunduğu konusunda hemfikir. American Airlines Pilotlar Birliği sözcüsü Dennis Tajer, “Etiyopyalı pilotlara verilen, bizim aldığımıza benzer herhangi bir bilgi, yaşamla ölüm arasındaki farkı yaratabilirdi” dedi.
