Yeni sanayi devrimi eşittir teknoloji. Bu teknolojinin içinde de birçok trend var. Akıllı uygulamalar, yapay zeka, endüstriyel internet ve büyük veri (big data) ilk akla gelenlerden.
Yeni trendlerden biri de dijital ikiz (digital twin). Dijital ikiz teknolojisinin ana fikri, makinelerin fiziksel olanlarına alternatif olarak birer dijital modeli yaratmaktan geçiyor. Başka bir deyişle lokomotiflerden jet motorlarına birçok alanda makinelerin sanal alemde birer kopyası geliştiriliyor. Böylece, makinelerin tüm çalışmaları dijital ortamda simüle edilebiliyor, yanlış gidebilecek durumlar önceden tespit edilebiliyor ya da çalışma ortamındaki herhangi bir değişiklik henüz gerçekleşmeden makinelerin çalışması düzenlenebiliyor.
Danışmanlık şirketi Gartner’ın 2017 öngörü raporuna göre 3-5 yıllık içinde milyarlarca nesnenin aynı zamanda bir dijital ikizi olacak. Peki dijital ikiz trendinin faydaları neler olacak? Dijital ikizin faydaları üç maddede öne çıkıyor.
1) Gerçek koşullar test edilecek. Fiziksel dünyada elde edilen veriler sanal ortamlarda test edilmesinin yanı sıra bir parçanın fiziksel koşullardaki durumunu analiz etmek mümkün olacak.
2) Değişikliklere hızlı yanıt verilecek. Fiziksel koşullardaki değişiklikler anlık olarak analiz edileceğinden dolayı alınacak kararların ne gibi sonuçlar doğuracağı önceden görülebilecek. Bu sayede ise geleceğe yönelik planlamalarda en verimli seçenek tercih edilebilecek.
3) Dijitalleşme dönüşümü hızlandıracak. Dijital ikiz konseptinin kurulması için şirketlerin istihdam ve ekipmanlar bütçeleri yeniden şekillenecek. Teknisyenler veya basınç göstergeleri gibi geleneksel yöntemler, iş süreçlerinde daha az kullanılacak. Bu da dijital dönüşümü hızlandıracak.
AKLA GELEN İLK ÖRNEKLER
Dijital ikizi konseptini GE’nin geliştirdiği örneklerle anlatalım. Yenilenebilir enerji denilince ilk akla gelen rüzgâr enerjisi. Rüzgârdan enerji için üretmek için kullanılan türbinler, internet üzerinden bulut tabanlı sunuculara bağlanıyor. Rüzgârın gücü ve yönü gibi bilgiler, türbinlerin fazla aşınma verileriyle birleştiriliyor. Aşınmanın fazla olacağı durumlarda enerji durumu dengelenmek üzere türbinlerin çalışması durduruluyor. Elde edilen analizlerle ve önlenebilir bakımlarla türbinlerin yüzde 10’a kadar daha verimli bir şekilde çalışması sağlanabiliyor.
Diğer bir örnek ise yolcuların korkulu rüyası olan uçuş saatlerinin gecikmesiyle ilgili. Bu örnekte dijital ikiz konsepti, havayollarının rotalarını, yakıt alımlarını ve bakım ihtiyaçlarını en iyi duruma getirmesine yardımcı oluyor. Bunun için uçaklardaki sensörlerden gelen verileri kullanarak uçakların havada ve daha uzun süre programda kalmasına izin veriyor. Böylelikle havacılık endüstrisinde endüstriyel internet çözümlerinin kullanılmasıyla daha uzun sure motor kullanılabiliyor, planlanmamış bakım ihtiyacını en aza indiriliyor ve dolayısıyla hem havayolu müşterileri hem de yolcular mutlu oluyor.
Dijital ikiz konseptinin bir sağlık konusuna nasıl uygulandığını düşünün. Bir gün boyunca, kalp atışı, kan basıncı ve hatta terleme dahil olmak üzere sürekli bir bilgi akışı haline geldiğinde, doktorların hastaları zaman içinde izlemeleri ve yaklaşmakta olan sorunlar karşı uyarmalarda bulunabilecekler. Bu da yaşam kalitesini artıracak ve hatta insan ömrünü bile uzatmaya aday bir yöntem olacak.
Paylaştığımız örnekleri çoğaltmak mümkün. Ancak hayatın her alanında uygulanacak dijital ikiz konseptinin her açıdan fayda sağlayacağı kesin.
(Ahmet Can)
