Teknofestin KKTC’nin tanınmasına da büyük katkı sağlayacağı muhakkaktır. KKTC Cumhurbaşkanı Sn. Ersin Tatar ve Selçuk Bayraktar tarafından Adana Teknofest’de konu ile ilgili açıklamalara rağmen şuanda kamuoyu ile paylaşılan kesin bir tarih bir yoktur.
Türk savunma, havacılık ve uzay sektörünün, yerlilik oranının arttırılması, henüz sahip olmadığı kritik teknolojilere kavuşturulması ve uluslararası rekabette üst seviyelere taşınması için üyelerinin teknolojik ve sektörel yetkinliklerini geliştirmek, üyeleri arasındaki iş birliğini destekleyerek güçlü bir ekosistem oluşturmak misyonuyla kurulan SAHA İstanbul, Türkiye’nin ve Avrupa nın en büyük sanayi kümelenmesidir. Aralarında ASELSAN, TUSAŞ, Roketsan, STM, ASFAT, Askeri Tersaneler, Baykar gibi ana yüklenicilerin olduğu 45 şehirden 1200+ firması ile ülkemizin teknoloji geliştirme kapasitesine katkı vermektedir. İTÜ, YTÜ, Sabancı Üniversitesinin de dahil olduğu 29 üniversitesi ve tüm enstitüleri ile TÜBİTAK’ın katkılarıyla üniversite sanayi iş birliğinin arttırılması desteklenmektedir (1).
Bu yıl 22-26 Ekim 2024 tarihleri arasında ikincisi icra edilen SAHA EXPO Uluslararası Savunma, Havacılık ve Uzay fuarı ile ilgili izlenimlerimi geçmişte bu konular ile uğraşmış eski bir asker ve halen de bu konuları çalışan bir akademisyen olarak iki ana başlık altında belirtmeye çalışacağım. Öncelikle fuar ile ilgili genel bir değerlendirme yaptıktan sonra fuarda öne çıkan konular ve ürünler belirtilmeye çalışılacaktır. Tabi doğal olarak tüm fuardaki stand ve ürünleri buraya sığdırmamız mümkün değildir. Bu nedenle değinmediğimiz konular için şimdiden affola diyorum. Yetkililerden alınan bilgilere göre fuar ile ilgili sayısal değerler aşağıda olduğu gibidir (2).
Fuarın ikinci gününden itibaren TUSAŞ saldırısının hüznü hem katılımcı firmalara hem de ziyaretçilere çökmüştür. Bu vesile ile saldırıda hayatını kaybeden TUSAŞ şehitlerine Allah’tan Rahmet, yaralılara acil şifalar diliyorum. Bu saldırı bize Türk Savunma Sanayisinin doğru yolda olduğunu göstermektedir. Bundan sonra bu tür olayların yaşanmaması için gerekli tedbirlerin bütüncül olarak alınması gerektiği öngörülmektedir.
SAHA EXPO ve IDEF
Türk Savunma Sanayii son yıllarda yerli ve yabancı pazarlara iki büyük fuar organizasyonu ile çıkmaktadır. Bunlar SAHA EXPO ve IDEF’dir. IDEF Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı (TSKGV) tarafından düzenlenmektedir. Daha önceleri bende oluşan izlenim IDEF’in esas fuar olması yönündeydi. Ancak SAHA EXPO’nun geldiği aşamaya bakıldığında artık her ikisinin de birbirlerinin zamansal boşluğunu doldurduğu belirtilebilir. Çünkü her ikisi de iki yılda bir tek ve çift yıllarda yapılmaktadır.
Günümüzde teknolojik gelişmelerin devir hızına baktığımızda Türk Savunma Sanayi ürünlerinin her yıl görücüye çıkması pazarın gelişmesi açısından önemlidir. Ancak burada MSB ve SSB’lığına önemli görevler düşmektedir. Her iki fuara da savunma sanayi alanında amiral gemisi durumunda olan tüm firmaların katılımı önemlidir. Belki burada Cumhurbaşkanlığının ilgili birimi dahi devreye girebilir. Çünkü her iki fuar da Cumhurbaşkanlığı himayelerinde yapılmaktadır. Nasıl ki gelinen aşamada savunma sanayimiz milli bir dava olarak görülüyorsa, bu fuarlara katılımın da aynı esaslarda değerlendirilmesi gerekir.
Her yıl icra edilen bu fuarlara belki bir üçüncüsü her yıl düzenlenen EFES tatbikatları esnasında İzmir’de ilave edilebilir. Bu fuarın cesameti biraz daha kısıtlı tutularak sadece tatbikata katılan harp silah araçları, sistemlerinin sergisi olarak yapılabilir. EFES tatbikat alanında bu sistemlerin bazılarının sergisi yapılmaktadır. Fakat burada sergilenen silah ve sistemlerin sayısı daha az sayıdadır. Çünkü hem sergiye katılan sistemler hem de ziyaretçi sayısı kısıtlı olmaktadır. EFES Tatbikatının zamanı, İzmir’in turizm destinasyonu olması göz öününde bulundurulduğunda bu fuara yurt dışı katılımı da fazla olacaktır. Ayrıca bu kapsamda limanlarda gemi ziyaretleri de yapılabilir. İzmir’de, Ege Savunma Sanayi ve Havacılık Kümelenmesi Derneği (ESAS) ve EBSO Savunma Kurulu tarafından böyle bir fuar SAHA İstanbul ve TSKGV’nın bir paydaşı olarak organize edilebilir.
Savunma Sanayinde İşbirliği , Ortaklıklar ve Kaynak Konusu
Fuar kapsamında çeşitli paneller de düzenlenmiştir. Aslında bu paneller üniversitelerin savunma sanayine katkı vermesi kapsamından önemlidir. İştirak edilen bir panelde T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Sanayi Genel Md. Prof. Dr. İlker Ar konuşmacı olarak yer almıştır. Prof. Dr. Ar konuşmasında üniversite-sanayi ve sektördeki iş birliğine dikkat çekmiş, konu ile ilgili geniş ve doyurucu açıklamalarda bulunmuştur Soru cevap periyodunda iş birliği ile birlikte ortaklık konusunun da çok önemli olduğu tarafımdan örnekler ile açıklanmıştır. Fuarda özellikle kara araçları segmentinde benzerlikler olduğu, vakıf şirketlerinin benzer sistemlerin araç platformlarının değişik olduğu, hatta şu anda Türkiye’nin dünyada başat pozisyonunda olduğu İHA-SİHA’larda dahi aynı görevleri yapabilecek sistemlerin farklı şirketler tarafından üretildiği, bir yerde rekabet yaşandığı belirtilmiştir. Halbuki bizim kendi içimizde değil dünya ile rekabet etmemiz gerekmektedir. Ayrıca savunma sanayinde kaynak probleminin gündeme geldiği bu günlerde belirli sistemlerde ortaklık konusunun önemli olduğu öngörülmektedir. Bu konuda en büyük görevin SSB’lığına düştüğü söylenebilir. Çünkü özellikle yüksek teknoloji gerektiren alanlarda daha hızlı ve daha az kaynak kullanarak yol almanın önemli metodlarından birisi de “yetenek bazlı” ve “teknik bilgi paketlerinin paylaşımı” konulu ortaklıklardır.
Yazının devamı için; TIKLAYINIZ
