Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansı, ABD uçaklarının ve ürünlerinin sertifikasyonu için FAA’ya güvenme şeklindeki yerleşik uygulamadan uzaklaşmayı planlıyor ve uçuşa elverişliliklerinin kabulünde daha bağımsız bir rol üstleneceğini söyledi. EASA İcra Direktörü Patrick Ky, yeni uygulamanın Ekim 2018 ve Mart 2019’da Boeing 737 Max uçağının ölümlü kazalarından “öğrenilen birçok dersin” bu uçağın daha sonra dünya çapında uçuşunun durdurulmasının bir sonucu olarak ortaya çıktığını belirtti. Ky, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Mayıs 2011’den bu yana AB ile ABD arasında yürürlükte olan ikili bir emniyet anlaşmasının, FAA onaylı projelerde EASA’nın giderek daha az katılımıyla sonuçlandığını söyledi.
Trajediler ve olanlar göz önüne alındığında, Max-8 ve -9’un onaylanmasında FAA’nın denetimsizliğine atıfta bulunarak, “Bu eğilimi durdurduk, kendi emniyet değerlendirmelerimiz için ABD projelerinin incelenmesinde katılım ve bağımsızlık seviyemizi artıracağız. Bu “Değişikliğin özellikle” ABD ürünlerine, aynı zamanda AB’nin ikili emniyet anlaşması yaptığı iki ülke olan Kanada ve Brezilya’da geliştirilen havacılık ürünlerine de uygulanacağını sözlerine ekledi.
Ky, öncelikle ABD, Brezilya ve Kanada’daki havacılık emniyeti düzenleyicileri tarafından onaylanan uçakların gelecekteki emniyeti açısından kritik bileşenlerini ve sistemlerini bağımsız olarak değerlendirme ve analiz etme yeni yaklaşımının daha fazla çaba gerektireceğini, ancak Avrupa Havacılık Emniyeti Düzenleyicisi olarak Avrupa vatandaşlarına güvence verilmesi işinin sorumlusu olduklarını söyledi.
Komite, EASA’nın bu hafta sonunda 737 Max 8 ve Max 9 Max’i muhtemelen yeniden onaylayacağını ve uçağın AB’de hizmete geri dönmesine izin vereceğini bildiren Ky’i davet etti. Uçağın emniyetli bir şekilde uçmaya uygun olduğuna inandığına dair önceki ifadeleri tekrarlasa da, uçağın hizmete dönüşü için kesin bir tarih vermedi, yalnızca EASA’nın ABD, Brezilya ve Kanada’nın sertifikasyonunu takip edecek bir sonraki yetkili olacağını söyledi. FAA, Brezilya’daki ANAC, Transport Canada ve EASA, Max’in yeniden sertifikalandırılmasıyla ilgili teknik işlerin çoğunu tamamladı. Ky, Çinli yetkililerin kendi işlerini yaptıklarını anladığını da sözlerine ekleyerek Max’i ne zaman ve nasıl hizmete sokacaklarına dair hiçbir fikirlerinin olmadığını söyledi.
EASA, geçen yıl 24 Kasım’da AB havayolları için uçuşa elverişlilik yönergesi ve üçüncü ülke operatörleri için Max’in AB’inde hizmete dönüşünü amaçlayan bir emniyet yönergesi yayınladı. 22 Aralık’ta sona eren bir halk istişaresi, çoğu metnin ifade ve anlaşılırlığıyla ilgili 38 yorum aldı ve ortak bir yanıt belgesi nihai AD ile aynı anda yayınlanacak.
Buna paralel olarak, EASA, Max’in yeniden hizmete girmesini desteklemek için gerçekleştirmeleri gereken çalışma konusunda AB’nin ulusal havacılık otoriteleri ile koordinasyon içinde çalışmaktadır. Bu çalışma, esas olarak pilot eğitim faaliyetlerinin ve EASA tarafından zorunlu kılınan her bir Max için teknik değişikliklerin uygulanmasının gözetimini içermektedir. Ky, bütün çalışmaların bu hafta içinde gerçekleşmesinin beklendiğini söyledi.
Max’in ölümlü kazalarından alınan bir başka ders, sertifikasyon süreci sırasında insan faktörlerine daha fazla odaklanılması gerektiğidir. Ky, EASA İnsan faktörü uzmanlarının, pilotların operasyonel duygularının ve eğitim gereksinimlerinin doğru bir şekilde dikkate alınmasını sağlamak için uçağın yapımında tasarımına mümkün olduğunca erken müdahale edeceklerini belirtti.
MAX kazaları, havacılık sektöründe denetim mekanizmalarının yetersiz olduğunu göstermesi açısından çok önem taşımaktadır. Bundan böyle sadece üretim esnasında değil, modifikasyonlar sonrasında da çok ciddi denetim süreçlerinin gerçekleştirileceğini değerlendirebiliriz.
Haberde yer alan bilgilere göre Şubat ayı içinde B737 MAX uçaklarının AB hava sahasında uçmaya başlayacağını öngörebiliriz.
Sağlıkla Emniyetli Uçuşlar Dileriz
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot (E)
Kaza İnceleme Uzmanı
