Pazar günü meydana gelen ve Dünya genelinde Boeing 737 MAX uçaklarının uçuştan çekilmesine neden olan kazanın ardından yeni veriler ortaya çıkmaya devam ediyor.
Yeni nesil uydu tabanlı ve yüksek hassasiyete sahip uçak takip sisteminden Pazar günü düşen ET302 sefer sayılı uçuşa ait veriler toplanarak ilgili makamlarla paylaşıldı. Söz konusu sistemden elde edilen verilerin Dünya genelinde uçakların uçuştan çekilmesi kararında etkili olduğu düşünülüyor.
Etiyopya Hava Yolları uçuşundan elde edilen ve uçağın düzensiz uçuş karakteristiğini ortaya koyan veriler, 29 Ekim 2018’de Endonezya’da düşen bir diğer Boeing 737 MAX 8 uçağının verileri ile önemli ölçüde benzerlik gösteriyor.
Verilerin ön incelemesinden sonra ABD Federal Havacılık Kurumu uzmanı Daniel Elwell’in “Her şey çok açık, tüm parçalar bir araya geldi, Etiyopya Hava Yolları uçuşu ile Lion Air uçuşu çok yakın davranışlar göstermiş.” dediği ABD basınında yer aldı.
Kanada Ulaştırma Bakanı Marc Garneau’da uydudan elde edilen verilerin uçağın uçuştan çekilmesine neden olduğu açıklayan bir başka önemli isim oldu.
BOEING 737 MAX NEDEN UÇAMAZ HALE GELİYOR?
Uydu verileri 2012 yılında Iridium İletişim Sistemleri ve Nav Canada (Kanada Ulusal Hava Trafik Yönetim Merkezi) ortaklığı ile kurulan Aireon LLC isimli şirket tarafından sağlandı. Uzun süre geliştirme çalışmaları ve yörüngeye yerleştirilen 66 uydu üzerinden küresel çapta uçak takibi gerçekleştirmesi planlanan şirket önümüzdeki haftalarda resmi kullanıma girmesi planlanırken elde ettiği verileri araştırma kurumları ile paylaştı.
Aireon henüz resmi olarak kullanıma girmeyen sistemden elde ettiği verileri ABD Ulusal Ulaştırma Güvenliği Bürosu ve Federal Havacılık Kurumu’nun yanı sıra Avrupalı ve Etiyopyalı yetkililer ile paylaştı.
FAA uzmanı Elwell, uçağın düşmesi sonrasında elde edilen ve Etiyopyalı makamlarca sağlanan bilgilerin yetersiz olduğunu ancak Aireon tarafından sağlanılan bilgiler sonrasında ciddi bir endişe oluştuğunu belirtti.
Endonezya’da düşen Lion Air uçağıyla ilgili olarak hazırlanan ön raporda uçağın Maneuvering Characteristics Augmentation System (MCAS) sisteminden kaynaklı olduğu düşünülen 20’den fazla dalma çıkma manevrası gerçekleştirdiğinin tespit edildiği belirtildi. Bu manevraların uçağın uçma yeteneğinin ortadan kalkmasına sebep olduğu düşünülüyor.
Üretici Boeing, MCAS sistemini Boeing 737 MAX uçaklarının yapısal tasarımından kaynaklı olarak stall pozisyonuna girmemesi için geliştirdi. Ancak Lion Air kazası sistemin ölümcül kazaya yol açabilecek hatalı çıktılar verebildiğini gösterdi.
Resmen açıklanmamasına rağmen Flightradar24 sistemi verilerine göre hazırlanan grafik hem Lion Air hem de Etiyopya Hava Yolları uçaklarının kısa uçuş sürelerinde benzer uçuş yapısında hareket ettiğini gösteriyor.
Farklı kurumlarda görev yapan uzmanlar açık kaynaklardaki veriler üzerinden yaptıkları değerlendirmede MCAS sisteminin sorunun kaynağı olarak gösterirken yaşanan olayların toplam 600 Milyar Dolar büyüklüğünde Boeing 737 MAX siparişi bulunan Boeing’e büyük bir darbe indirmesi bekleniyor.
Kaynak: www.BagimsizHavacilar.com
