FAA Başkanı Michael Whitaker Cuma günü Reuters’e yaptığı açıklamada MAX 9 sorunlarının tasarım sorunu olarak değil, üretim sorunu olarak değerlendirildiğini söyledi. Boeing’de yıllardır yaşanan üretim sorunlarına dikkat çekerek, yaşananların sorunu çözmede yetersiz kaldığını ve kapsamlı bir inceleme gerektirdiğinin anlaşıldığını, dolayısıyla üretim sürecine odaklanıldığını ekledi.
Son yaşanan Alaska Airlines Flight 1282 Boeing 737-9 MAX’ın tapa-kapının alanı gövdeden ayrılması olayından sonra FAA’nın bu sorunların kaynağının nerede olabileceğini görmek istediğini, sistemde yeterli kalite kontrolleri olup olmadığı, üretim ve montaj sürecinde yaşanan sorunların ortaya çıkarılmasına gayret gösterileceği belirtildi.
Boeing Cuma günü günü yaptığı açıklamada FAA ile tam ve şeffaf bir şekilde işbirliği yapma sözü vererek kaliteyi ve emniyeti güçlendiren tüm eylemleri destekleyerek ve üretim sisteminin genelinde eylemler gerçekleştirileceğini belirtti.
Boeing tedarikçisi Spirit AeroSystems’da Cuma günü yaptığı açıklamada, FAA’nın üretim ve üretim süreçleri denetimini desteklemeye kararlı olduklarını söyledi.
Whitaker, FAA’nın bazı kritik emniyetle ilişkili görevlerini Boeing’e devretmesi konusunda uzun süredir devam eden uygulamayı yeniden gözden geçireceklerini vurguladı.
Alaska ve United Havayolları, ön kontrollerde yerde duran birden fazla uçakta gevşek parçalar bulunduğu bilgisi verdi.
American Airlines’taki 15.000 pilotu temsil eden Müttefik Pilotlar Birliği’nin başkanı Kaptan Ed Sicher, Boeing’in sorunları göz önüne alındığında FAA’nın daha sıkı kontrolünün “kaçınılmaz” olduğunu söyledi.
Çarşamba günü Boeing CEO’su Dave Calhoun, CNBC’de MAX 9’un tapa-kapının gövdeden ayrılmasına neden olan sorunla uçmasına izin vermenin “kalite” sorunu olduğunu kabul etti.
Ölümlü iki MAX kazası sonrasında uzmanlar, FAA’daki kısıtlı bütçelerin, otoritenin uçak üreticisine çok fazla sorumluluk devretmesine yol açtığını söyledi. FAA, 2019’dan bu yana uygulamayı azalttı. Geleceğe yönelik FAA’in uzun vadede gözetimi artıracak personele sahip olup olmadığı soruluyor. Mart ayında FAA, Boeing’in düzenleyici gözetimini sağlayan personel sayısının 82’den 107’ye arttırıldığı bilgisini paylaştı.
Boeing, 2015 emniyet anlaşmasına uymaması nedeniyle 2021 yılında 6,6 milyon dolar ceza ödemeyi kabul etti. FAA ayrıca Ocak 2023’te Boeing’in emniyet kültürüne ilişkin dışarıdan bir inceleme başlatmıştı.
ABD Sivil havacılık otoritesi FAA’in aldığı insiyatif gerekli ama gecikmiş bir durumdur. Bu inisiyatif 2017 öncesinde alınmış olsaydı, denetim görevleri Boeing’e bırakılmayıp kendileri tarafından yapılsaydı belki de 346 insan yaşıyor olacaklardı.
Umuyoruz bu yaşananlar sadece ABD bölgesinde değil tüm havacılık sektörüne unutulmaması gereken bir ders olur ve bir kez daha böylesi kazalar yaşanmaz.
Emniyetli Uçuşlar Dileriz
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot(E)
Kaza Araştırma Uzmanı
