Federal Emniyet yetkilileri, Boeing 737 Max için gerekli olduğuna inandıkları tasarım değişikliklerini açıklıyor.
Federal düzenleyiciler Pazartesi günü, iki ölümlü kaza sonrasında dünya çapında uçuşu durdurulan uçak için ortaya çıkan emniyet sorunlarını gidermek için Boeing 737 Max’te ihtiyaç duyacakları tasarım değişikliklerinin bir listesini belirledi.
Federal Havacılık İdaresi, kazalarda ortaya çıkan bir uçuş kontrol sisteminde yazılım değişiklikleri önerdi. Ayrıca, düşen uçaklar üzerinde çalışmayan ikaz ışıkları, sitemde yer alan bazı bilgisayarlarda değişiklikler ve bazı kabloların yeniden düzenlenmesini de içeren değişiklikleri sıraladı.
Belge ve beraberindeki 95 sayfalık özet, 18 aylık bir incelemenin ardından, 346 kişinin yaşamını yitirdiği kazaların meydana gelmesinde katkıda bulunan faktörlerin incelemesine en ayrıntılı bakışı sağlamaktadır.
FAA’nın Mart 2019’da tüm Max jetlerinin uçuşlarını durdurma talimatı sonrasında diğer ülke havacılık otoriteleri de benzer kararları almışlardı. Boeing yetkilileri geçen hafta ellerinde hazır olan Max jetlerinin teslimatlarını bu yılın dördüncü çeyreğinde başlatmak için düzenleyicinin (FAA) onayını almayı umduklarını söyledi.
Boeing sözcüsü Bernard Choi, “FAA ve diğer küresel düzenleyici kurumlarla yakın işbirliği içinde çalışarak emniyetli hizmete geri dönüş yolunda sürekli ilerleme kaydetmeye devam ediyoruz”, “Önümüzde hala çok işimiz olsa da, bu sertifikasyon sürecinde önemli bir kilometre taşıdır.” Dedi.
Havayolları Max’i 2017’de kullanmaya başladı. Endonezya’da 2018’de ve Etiyopya’da 2019’da meydana gelen kazalar sonrasında sonra uçakların uçuşu durdurulduğunda yaklaşık 400 Max jeti ticari uçuşa devam ediyordu. Kaza Araştırma Uzmanları, hatalı sensör okumalarına dayanarak uçakların burunlarını aşağı iten MCAS adlı uçuş kontrol yazılımının oynadığı role işaret ettiler.
FAA, MCAS’ın bir yerine iki sensörden bilgi almasını sağlamak da dahil üzere emniyeti artırmak için uçağın tasarımında daha fazla tasarım gerektirecektir. Her iki kaza, tek bir sensörün ürettiği veriye yanıt olarak sistemin uçağın burnunu aşağı itmesi sonrasında meydana geldi. Ajans, sensörlerle ilgili bir sorun olduğu takdirde pilotları uyarmak için bir ikaz sistemi/ışığının gerektiğini belirtti.
FAA ayrıca MCAS’ı daha az güçlü hale getirmeyi planlıyor, böylece yanlışlıkla uçağın burnu aşağı itilmesi halinde pilotlar kolaylıkla yanıt verebilecekler. İlk kazaya kadar MCAS’ı bilmeyen pilotlar daha fazla eğitim almalıydılar.
Ajans, 40’tan fazla mühendis, pilot ve diğer personelin incelemeye 60.000 saatten fazla zaman harcadığını ve bunun 4.000 saatten fazla Boeing Max uçağı ve simülatör test uçuşlarının analizini de içerdiğini söyledi.
Kamuoyuna yorumlarını paylaşmak için 45 gün verilecek, bundan sonra FAA’nın Max için son kuralları yayınlayacak. Bu süre sonrasında Havayollarının 16 aydan uzun bir süredir park edilmiş olarak bekleyen uçaklarında gerekli değişimleri yapması ve pilotların eğitilmesi için birkaç hafta daha süreye ihtiyaçları olacağı bekleniyor. FAA, çalışma tamamlandığında, “737 MAX’in FAA sertifikasyon standartlarını karşılayacak ve uçacak şekilde emniyetli olacağını” söyledi.
Chicago merkezli Boeing, Ekim 2018’de ilk kazadan kısa bir süre sonra bazı değişiklikler üzerinde çalışmaya başladı. Uçak ve kazalar hakkında kapsamlı bir şekilde yazan eski bir Boeing mühendisi Peter Lemme, FAA incelemesinin ayrıntılı olduğunu ve Boeing’in kapsamlı bir bakışla değerlendirmede ve uçağın eksiklilerinin giderilmesinde yavaş kaldıklarını söyledi.
Lemme, “Her iki ayda bir gözden geçirmede yapılacakları sıraya koydular, bazılarını daha sonra yaparız dediler. “Bu tam bir pansuman tedavisi yaklaşımıydı.”
Lemme, Boeing’in kritik hatasının MCAS’ın iki yerine tek bir sensöre güvenmesinin yeterli olduğunu kabul etmesidir ve şimdi yeni tasarımın bu problemi çözeceğini söyledi.
Max başlangıçta Boeing’in en çok satan uçağıydı, ancak kazalar ve daha sonra uçuşların durdurulması, şirketin itibarı ve finansmanı için bir felakete sebep oldu. Çalışanların emniyet konusundaki Dahili e-postaları, otoritenin yanıltıldığı endişelerini ortaya çıkardı. Anketler, çok sayıda yolcunun Max uçağında uçmakta tereddüt ettiğini göstermektedir.
Max ile İlgili maliyetler Boeing’i 1997’den bu yana ilk kez geçen yıl 636 milyon USD kaybetmesine yol açtı. Bu yıl Boeing’in 382 siparişi iptal edildi ve satışların belirsizliğinden geçmiş siparişlerden 323 adet daha düştü. Bunların hemen hepsi Max siparişleriydi.
Bununla birlikte, birçok havayolu Boeing ve Max için beklemede . Boeing’in en büyük Havayolu müşterisi Southwest’in CEO’su Gary Kelly geçen ay hala uçağa bağlı olduklarını ve dönüşünü dört gözle beklediğini söyledi. Boeing, Max’ın uçuşunun durdurulması nedeniyle Southwest havayollarına geçen yıl 428 milyon dolar tazminat ödedi.
Sağlıklı Emniyetli Uçuşlar Dileriz
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot(E )
Kaza Araştırma Uzman
