Merhaba Arkadaşlar,
Bu yazıda, aerodinamik konulara odaklanarak kanatların gövdeye monte açılarından, gövdeye monte ve sabitleme özelliklerinden bahsedeceğim.
1. Cantilever Wing Nedir? Cantilever Wing, tamamen iç desteklere sahip olan ve dış destek veya menteşe kullanmadan gövdeye monte edilen bir kanat yapısıdır. Bu tasarım, altta olan düzlemin kendi yapısıyla gövdeye monte edilmesini sağlar. Noncantilever Wing ise dış desteklerle gövdeye monteli kanat tasarımıdır. Örneğin Cessna-172.
2. Kanat Yapısı ve Sınıflandırma: Uçakları, kanatların gövdeye olan bağlantısına göre sınıflandırmak mümkündür. Dış destekli Üstten Kanatlı uçaklar, Desteksiz Üstten Kanatlı uçaklar, Ortadan Kanatlı uçaklar ve Alttan Kanatlı uçaklar gibi farklı yapılar bulunmaktadır. Cantilever Wing genellikle Alttan Kanatlı uçaklarda kullanılır.
3. Dihedral Açısı ve Stabilite: Dihedral açısı, kanatların horizontale (yatay düzlem veya ufuk hattı) göre yukarı yönlü bir açıya sahip olmasını ifade eder. Pozitif Dihedral, uçağa statik stabilite sağlar. Bu konuyu, stabilite konusunda daha ayrıntılı bir şekilde inceleyeceğim.
4. Anhedral Yapı: Pozitif dihedral’in tersi, uçağın statik stabilitesini azaltan negatif dihedral veya anhedral’dir. Anhedral açılı kanat yapısı, uçağın statik stabilitesini çok fazla artıran üstten kanatlı uçaklarda uçağın stabilitesini azaltan bir tasarım özelliğidir. Bu yapı, genellikle askeri kargo uçakları ve büyük sivil kargo uçaklarında kullanılır.
5. Gull Wing (Martı Kanadı): Martı Kanadı tasarımı, planörlerden başlayarak uçaklarda kullanılan bir yapıdır. Bu tasarım, dönüşlerdeki savrulmayı azaltarak daha stabil bir uçuş sağlar. Dezavantajı ise kanadın bükülen bölgelerindeki ilave güçlendirme sebebiyle meydana gelen ağırlığın ve drag (sürtünme) kuvvetinin uçağın yakıt sarfiyatını arttırması ve uçuş menzilini kısaltmasıdır.
6. Polihedral Kanat (Çokgen Kanat Açısı): İkinci Dünya Savaşı’ndan önce planörlerde kullanılan çokgen kanat açısı tasarımı. Polihedral kanada sahip uçaklarda hem pozitif hem de negatif dihedral açılara sahip kanatlar bulunur. Günümüzde bu yapıyı kırık kanat şeklinde F-4 Fantom uçaklarında görmekteyiz.
Kanadın Anahtar Parçaları:
Ø Hücum kenarı (Ön kenar), göreceli hava akışının kanat profiline çarptığı kenardır.
Ø Firar kenarı (Arka kenar), hava akışının kanat profilinden çıktığı kenardır.
Ø Kiriş (Chord) çizgisi, kanat profilinin hücum ve firar kenarlarının merkezlerini birleştirir.
Ø Ortalama Kamber Çizgisi, hücum kenarından arka kenarına kadar her noktada eşit mesafeyi sağlayan hattın oluşturduğu eğridir. Ortalama Kamber Çizgisi, kanadın üst ve alt mesafesinin orta noktalarının birleştirilmesiyle oluşturulur. Ortalama Kamber Çizgisi profilin pozitif mi yoksa negatif kavisli mi olduğunu belirler.
Ø Maksimum Kavis, ortalama bomba hattının kordon hattına olan maksimum mesafesidir.
Ø Maksimum Kalınlık, kanat profilinin üst ve alt yüzeyi arasındaki mesafenin en fazla olduğu yere denir.
Sonuç ve Gelecek Konu: Bu yazıda, kanat tasarımlarının aerodinamik özellikleri hakkında temel bir bilgi vermeye çalıştım. Aerodinamik konuları bir mühendis gibi değil de bir pilot bakış açısıyla daha derinlemesine incelemek için youtube kanalımdaki videolara göz atabilirsiniz.
Bir sonraki konumuz Relative Wind, Relative Airflow, Free Stream Flow, Free Stream Relative Airflow, Undisturbed Flow ve Nispi Hava akışı ile Flight Path ve Speed Vector tanımlarını incelemek olacak.
