Gatwick Havalimanı üzerinde bir drone (İnsansız Hava Aracı-İHA) görülmesi, havalimanının 2018’de iki günlüğüne kapanmasına neden oldu, ancak uzun bir polis soruşturmasına rağmen, hiçbir suçlu bulunmadı. Peki insanlar gökyüzünde tam olarak ne gördü?
İki yıl önce 19 Aralık 2018 Çarşamba günü saat 21:00’den sonra, Gatwick’te havalimanında vardiyasını yeni bitirmiş olan bir havalimanı güvenlik görevlisi, tuhaf bir şey gördüğünde tesisteki bir otobüs durağında evine gitmek için bekliyordu. Hemen Gatwick kontrol merkezini aradı ve iki drone (İHA- İnsansız Hava Aracı) gördüğünü bildirdi. Biri havalimanı kompleksi içindeki bir aracın üzerinde süzülüyordu ve diğeri yakındaki çevre çitinin yanında uçuyordu. Mesaj üst yönetime iletildi. İzinsiz drone uçuşu, çarpışma riski nedeniyle uçaklar ve yolcular için bir tehlike olarak kabul ediliyor. Birkaç dakika içinde, Gatwick’in tek pisti kapatıldı ve tüm uçuşlar askıya alındı.
Önümüzdeki yarım saat içinde, İHA’ları kullanan kişiyi bulmak amacıyla 20 polis ve havaalanı güvenlik aracı havalimanını dolaştı, uyarı sirenleri çalsa da işe yaramadı. Saat 21: 30’da, beşi polis memuru olmak üzere, Gatwick kontrol merkezi tarafından altı İHA daha tespit edildi. Havalimanının içinde binlerce yolcu Noel tatili için yola çıkmak için beklerken, gökyüzünde, iniş bekleyen uçaklar tur atmaya başları. Bazıları uzun seferlerden geliyordu ve bir düzineden fazla uçağın yakıtı kısa süre sonra tehlikeli bir şekilde azalarak kritik seviyeye geldi.
İHA’nın ilk görüldükten yaklaşık bir saat sonra, Havalimanında foto muhabiri olan Eddie Mitchell, arabasında iki İHA olduğunu hatırlayınca, zan altına alınabileceğinden korkarak polisi aradı ve “Gatwick’e gidiyorum, lütfen ben olduğumu düşünmeyin ” dedi.
33 saatlik İHA operasyonu
Mitchell’in temkinli olmak için igeçerli bir nedeni vardı. Dört yıl önce Aralık 2014’te, polis onu tutukladığında , Gatwick yakınlarında bir yangının havadan görüntülerini almaya çalışıyordu. İHA’sına el konuldu ve beş saat gözaltında tutuldu. Ancak daha sonra haksız tutuklama için açtığı tazminat davasını kazandı.
Gece yarısına kadar, 58 uçuş başka meydanlara yönlendirildi ve kalkışlar iptal edildi. Ancak bir saattir drone görülmemişti ve Gatwick pisti yeniden açılmamaya çalıştı. Ve sonra aniden dronlar yeniden ortaya çıktı. Adını vermek istemeyen eski bir Gatwick çalışanı “Bütün gece süreceği hissine kapıldık” dedi. Aslında haklıydı; ertesi gün, personel pisti yeniden açmaya her hazırlandığında, daha fazla görüldüğü rapor edildi. Personel ve polis, drone operatörünün uçuş radar sistemine erişim sağladığını veya bir şekilde polis veya havaalanı iletişimlerini dinlediğini iddia etti.
Bazıları dronların teröristler tarafından kullanıldığından endişe ediyordu. Birmingham Üniversitesi’nden bir drone uzmanı olan David Dunn, “Dronlar uçan intihar yeleklerine dönüştürülebilir” dedi. Geçtiğimiz iki yıl içinde, 18 ay önce Manchester Arena’da 22 kişinin ölümüne neden olan intihar saldırısı da dahil olmak üzere Avrupa çapında çok sayıda terör saldırısı olmuştu . Yeniden açılma konusundaki başarısız girişimin ardından havalimanın bağlı olduğu Sussex polisi, Londra terörle mücadele ekiplerini uyardı. Eski çalışan, “Kuşatma altındaydık, dronlar bize saldırıyor gibiydi ulusal düzeyde bir acil durum ilan edileceği hiisine kapıldık.” diye konuştu.
Ertesi sabah saat 9.30 civarında, Sussex polisi aramaya yardım etmek için tüm birimlerden destek istedi. Bir helikopter ve birkaç polis dronu, sahte dronları aramak için havalandı ama çabaları sonuçsuz kaldı. Saat 10.20’de polis gazetecilere, bunun “havalimanı ulaşımını bozmak için kasıtlı bir eylem” olmasına rağmen, “Bunun terörle ilgili olduğuna dair kesinlikle hiçbir gösterge bulunmadığını” söyledi. Bunun çevresel bir protesto olabileceği hatta, “içeriden düzenlendiğini, işinden hoşnut olmayan eski bir çalışanın sabotajı olduğu” yorumları yapıldı. Her kim olursa olsun, her yıl 46 milyon insanın seyahat ettiği İngiltere’nin en büyük ikinci havalimanı Gatwick üzerindeki etkisi sarsıcı oldu. O günün ilerleyen saatlerinde, Gatwick CEO’su Stewart Wingate, “drone uçuşlarının havalimanı ulaşımını tümüyle sabote etmek ve Noel zamanında maksimum düzeyde aksaklık sağlamak için tasarlandığını” söyledi.
Mitchell tüm bunları gözlemliyordu. “Panik vardı” diyen” Mitchell, havalimanında yaklaşık 30 gazetecinin İHA görüntüleme çabaları başarısız oldu. Mitchell, uzun ve sıkıcı bir günün sonunda en azından bir tane bile olup olmadığından şüphe etmeye başladı.
Yaklaşık 17.00 civarında, Mitchell bir meslektaşıyla birlikte arabasını pistin sonuna park etti ve gözüne bir şey çarptı: uzaktan kırmızı ve yeşil bir ışık gördü. Bu o İHA olabilirdi. Polise ihbar etti ve arabadan inerek ona doğru koştu. Bunu yapanın bir ahmak olduğunu ve para için çekim yapan bir ahmak olduğunu düşündüm.” dedi.
Ancak bilgisayarında editörlerine göndermeye hazırladığı bilgisayarındaki görüntüyü açtığında bir hata yaptığını fark etti. Görüntü 10 mil ötede uçan bir helikoptere aitti. Karanlık ve mesafe onu yanıltmıştı. “Bir hata yapıyorsam ve haftada iki ya da üç kez insansız hava araçları uçurursam -o zaman Tanrı bize yardım etsin-, çünkü başkalarının hiçbir fikri olmayacak.” dedi ve polise yaptığı ihbarı geri çekti.
Saat 18: 00’de askeri kamyonlar, savaş alanı operasyonu için tasarlanmış bir anti-drone(İHA) sistemiyle Gatwick’e geldi ve güney terminalinin çatısına kuruldu. Bu sistem İHA’ları izleyebilir ve devre dışı bırakabilir; Saat 21: 30’da, Gatwick’in işletme müdürü Chris Woodroofe, yeni insansız hava araçları görülmesi nedeniyle havaalanının bir gecede kapalı kalacağını açıkladı. Askeri sistem akşam 10 civarında faaliyete geçse de herhangi birşey algılamadı.
21 Aralık Cuma günü erken saatlerde pist 10’uncu kez tekrar açıldı.
Havalimanı 33 saat kapandı. 1000’den fazla uçuş iptal edildi ve 140 bin yolcu etkilendi. Bir havacılık danışmanı olan John Strickland, “Bu ciddi bir dron saldırısı riskini ve bunun bir havalimanını ne kadar çabuk dizlerinin üstüne getirebileceğini gösterdi” dedi. Toplamda 170 insansız hava aracı görüldüğü bildirildi, bunların 115’i daha sonra polis tarafından “güvenilir” kabul edildi. Ancak ne Mitchell ne de iki gün boyunca kamp yapan haber ekiplerinden hiçbiri fotoğraf veya video çekmeyi başaramadı. Binlerce yolcu ve havaalanı personeli de telefonula görüntü kaydedemedi.
Gatwick olayı, büyük bir havalimanının insansız hava araçları tarafından ilk kez kapatılmasıydı ve derin kültürel kaygıları ortaya çıkardı. terörizm tehdidinden ve düşman devletlerin alışılmadık saldırılarından, yeni teknoloji korkumuza kadar. İki yıl sonra (bugüne kadar) 18 ay süren, 800.000 sterline mal olan ve beş farklı birimi içeren güvenlik operasyonuna rağmen çözülemedi.
İnternette komplo teorileri
İnsanlar olayın ürünlerini pazarlamak için karşı drone sistemleri satan şirketlerin kurduğu bir tuzak olduğunu, havalimanına yapılan bir siber saldırıyı örtbas ettiğini veya hisse fiyatını düşürmek için sahnelendiğini iddia ediyor. Gatwick havalimanı i (drone olayından bir hafta sonra) çoğunluk hissesi bir Fransız grubuna satıldı.
