Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), ticari havayolu sektörünün 2019 emniyet performansı için ön verileri yayınladı ve oldukça kötü 2018 istatistiklerine kıyasla dünya çapında ölümlü kaza oranında bir düşüş olduğunu gösterdi. 2 Aralık 2019 itibariyle, altı ölümlü kaza meydana geldi. Bu kazalarda 227 yolcu ve mürettebatın yanı sıra, yerde de 10 kişinin ölümüyle sonuçlandı.
2019’un ilk yarısında (1 Ocak – 15 Haziran), tüm havacılık sektöründe toplam 20 kaza meydana geldi ve bunların üçü jet uçağı ve biri turboprop uçağın tam hasarlanması ile sonuçlandı. jet uçaklarında yaşanan üç ölümlü kazada 201 kişi yaşamını yitirdi
Bu ölümlü kazaların en büyüğü ve en unutulmazı, 10 Mart 2019’da Etiyopya Havayolları’nın ET302 seferi için Addis Ababa’dan kalktıktan birkaç dakika sonra düşerek uçakta bulunan 157 kişinin (149 yolcu ve 8 mürettebat) hayatını kaybettiği kaza oldu. Bu, Boeing 737 MAX 8 uçağının ikinci ölümlü kazası olup , 13 Mart 2019’da bu jetin dünya çapında uçuşunun durdurulmasına yol açtı.
Başka bir ölümlü kaza, 5 Mayıs 2019’da, Aeroflot tarafından işletilen bir Sukhoi Superjet 100-95B’nin Moskova’daki Sheremetyevo Havalimanı’na (SVO) son yaklaşma sırasında alev alarak inişi sonrasında meydana geldi. Kazada, uçakta bulunan toplam 78 kişinin 41’i (33 yolcu ve dört mürettebat) öldü.
IATA’nın bilgilendirmesine ve istatistiklerine yansımayan 2019 yılının 29 Aralık itibarı ile son ölümlü kazası 27 Aralık 2019 günü Bek Air’in Almaty-Nur-Sultan seferini yapmak üzere Almaty havalimanından kalkış yapan Fokker 100 jet uçağının kalkıştan 2 dakika sonra binaya çarparak düştü. Yapılan açıklamada Uçakta bulunan 93 kişi’den (88 yolcu, 5 mürettebat) 15 kişinin yaşamını yitirdiği diğerlerinin de yaralı olarak hastaneye kaldırıldıkları bildirildi.
IATA’nın verilerine göre, 2019’un ilk yarısında, sektördeki tüm kaza oranı (jet uçakları ve turboproplar için bir milyon uçuşta ölçülen önemli hasar ve gövde kaybı kazalarını açıklayan) 0.91 idi. IATA üyesi ve üye olmayan bölünme dikkate alındığında, bu sayı üye havayolları için daha da avantajlıdır. Kaza oranı 0,68 iken, IATA üyesi olmayanlar için oran 1,19’a ulaştı.
IATA emniyet ve uçuş operasyonları kıdemli başkan yardımcısı Gilberto López Meyer, 11-12 Aralık 2019 tarihlerinde derneğin yıllık küresel medya günleri etkinliğinde “2019’un ilk yarısında 2018’deki genel kaza oranına göre azaldığını, ayrıca verilere göre beş yıllık ortalama oran göz önüne alındığında kazalarda sürekli bir azalmanın görüldüğünü belirtti.
IATA ve IATA üyesi olmayanlar da dahil olmak üzere sektör genelinde tüm kaza oranı, 2014-2018 dönemi için milyon uçuş başına ortalama 1,58’dir (2.09 tüm kaza oranıyla 2014 yılı en yüksek olan yıldır). Sözü edilen beş yıllık dönemde yılda ortalama 8,2 ölümlü kaza ve yaklaşık 303 ölümle sonuçlanmaktadır.
Bölgesel olarak bakıldığında, 2019’un ilk yarısına ait sonuçlarla 2018’in tamamına ait sonuçlar kıyaslandığında, dünyadaki çoğu bölgenin – Avrupa ve BDT, MENA (Orta Doğu ve Kuzey Afrika), Kuzey Asya ve Asya-Pasifik, Latin Amerika ve Karayipler – kaza oranlarında bir düşüş yaşandığı görülmektedir. Bunun istisnası, Sahra güneyi Afrika ve Kuzey Amerika’dır ve bu durum, sırasıyla milyon uçuş başına 3.78’den 4.45 kazaya ve 0.96’dan 1.11 kazaya yükselmektedir.
2019’un ikinci yarısına (16 Haziran – 2 Aralık) bakıldığında, yolcu ve mürettebat toplam 26 ölümle sonuçlanan üç ölümlü kaza daha oldu. Bu kazaların en sonuncusu, 24 Kasım 2019’da Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin doğusundaki Goma’dan kalktıktan kısa bir süre sonra düşen Busy Bee Congo işletmesine ait Dornier 228-200 kazasıydı. Kazada uçaktaki 19 kişiden (17 yolcu ve iki mürettebat) 10 kişi yaşamını yitirmiştir.
Bu kazadan önce, 4 Ekim 2019’da Ukrayna Hava İttifakına ait Antonov An-12BK kargo uçağı, Ukrayna’daki Lviv Uluslararası Havalimanı’na (LWO) yakın bir yere yakıtı bittiği için düştü ve sonra uçaktaki sekiz kişiden beş mürettebat üyesi öldü . Angara Havayolları tarafından işletilen başka bir Antonov uçağı, An-24RV, 27 Haziran 2019’da Rusya’nın Nizhneangarsk Havaalanı pistinde kalkış sonrası sol motor arızası nedeniyle aynı piste inişi takiben pistten çıkarak binaya çarpması sonucu uçaktaki 47 kişiden (43 yolcu ve 4 mürettebat) kaptan ve uçuş mühendisi hayatını kaybetmiş 37 kişi de yaralanmıştır.
Genel olarak, bu yıl 29 Aralık 2019’a kadar meydana gelen yedi ölümlü kaza sonucu toplam ölü sayısı 242’dir (kaza nedeniyle 10 kişi de yerde yaşamını yitirmiştir). Bu durum, 11’i ölümlü olan 62 kazada toplam 523 kayıp ile sonuçlanan 2018’in tümüyle karşılaştırıldı. Bu rakamlarla 2018 yılı, ticari havayolu sektörü için gerçekten korkunç bir yıl olarak öne çıkmaktadır. Özellikle, uzmanların belirttiği gibi, 19 kişinin yaşamını yitirdiği altı ölümlü kazanın yaşandığı son derece güvenli bir yıl olan 2017 ile karşılaştırıldığında 2019 yılı sona ererken tüm havacılık sektörüne sağlıklı, mutlu bir yeni yıl, emniyetli uçuşlar dileriz.
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot (E)
Kaza Araştırma Uzmanı
