Yıllık kaza oranları, hem toplam kaza sayısında hem de küresel kaza oranında 2019 yılında bir düşüş olduğunu göstermektedir. Tüm kazaları içeren 2019 yılı kaza oranı, 2018 yılına göre % 17 daha düşük olup, 2018’de ölümlü kaza sayısı da 11 kazadan 2019’da 8’e azaldı.
2019 yılında havacılık endüstrisinin güçlü ilerleme kaydettiğini söylemek doğru olur, 4.5 milyar yolcu 46.8 milyon uçuşta güvenli bir şekilde seyahat etti ve sadece 8 kazada 240 ölümle sonuçlandı.
2019’da sektörde 53 uçak kazası ve 240 can kaybı meydana geldi. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) üyesi havayolları ise üç ölümlü kaza geçirdi ve bu kazalarda 201 kişi yaşamını kaybetti. 2019 yılında IATA üyesi havayolları, beş sektör ortalamasına da yansıyan bir model olan 1.13’e kıyasla milyon sektör başına 0.87 kaza ile bir bütün olarak sektörden daha düşük bir trend izlemeye devam etti.
Son On Yıl Gözden Geçirme’de detaylandırıldığı gibi, sektör kaza oranlarını ve ölüm risklerini azaltma eğilimini 10 yıl boyunca sürdürdü. Tüm göstergeler 10 yıl boyunca düşüş eğilimi göstermektedir. IATA, sektördeki ölüm risklerini sürekli olarak azaltmaya odaklanmıştır.
2019 İncelemesi, pist ortamındaki kazaların devam ettiğini göstermektedir. Üç ölümle sonuçlanan ve daha fazla iyileştirmenin yapılabileceği bir alanı belirten 17 (% 32) Pistten çıkış sonucu yaşanan kazalar vardı. Kasım 2017’de yayınlanan ICAO Küresel Pist Emniyeti Eylem Planı, sorunun azaltılması için paydaşlar tarafından harekete geçilmesi gereken konuları tanımlamaktadır.
2019 yılında ölümle sonuçlanan kaza kategorileri:
• Kontrol Kaybı – uçuşta (4), 191 ölüm
• Sert İniş (1), 41 ölüm
• Diğer (1), 5 ölüm
• Pistten çıkış (2), 3 ölüm
2019 yılında ölümcül olmayan kaza kategorileri :
• Pistten çıkış (15)
• Uçuşta hasarlanma (8)
• İniş takımı yukarıda iniş / İniş takımının katlanması(6)
• Kuyruk Sürtmesi (5)
• Yerde Hasarlanma (4)
• Sert İniş (3)
• Diğer (2)
• Körük altı(1)
Kaza oranı sadece genel kazalar açısından değil, aynı zamanda Jet uçakları için gövde kayıpları ve ölümlü kazalar için de düşüş eğilimini sürdürmektedir.
• 2019’daki küresel kaza oranı, 2018’deki 1.36’ya kıyasla milyon sektör başına 1.13 oldu.
• Ölüm riski 2019’da 0,17’ye kıyasla 2019’da 0,09 olarak gerçekleşti.
• Jet uçağı gövde kayıp oranı 2019’da 0,15 iken, 2018’de milyon sektör başına 0,18 olmuştur.
• 2019’daki sekiz ölümlü kazadan altısı, tüm ölümlerin% 97’sini oluşturan yolcu uçuşu operasyonlarıydı.
• Kontrol Kaybı – Uçuş Sırasında (LOC-I) ve Sert İniş 2019 yılında en yüksek ölüm sayısına neden oldu. LOC-I, 2019’daki toplam ölümlerin % 80’ine neden oldu.
• 2019’da Kontrollü uçuşta Araziye Çarpma (CFIT) kazası olmamıştır. CFIT kazaları meydana geldiklerinde çoğu zaman çok az sayıda kişinin hayatta kaldığı bir felaket ortaya çıkar. Bu nedenle, bu kaza kategorisiyle ilgili çok ciddi ölüm riski vardır.
• 2019’daki ticari hava taşımacılığı kazalarının % 32’si Kuzey Amerika’da (NAM), % 17’si Afrika’da (AFI) ve % 15’i Asya-Pasifik (ASPAC) bölgesinde meydana gelmiştir.
• 2019’da ticari hava taşımacılığı kazalarının % 58’i jetler, geri kalan % 42’si turboprop uçaklarda meydana gelmiştir. Küresel turboprop filosu, jet filosunun yaklaşık altıda biri büyüklüğündedir.
• 2019 yılında IOSA tescilli taşıyıcılar için kaza oranı, IOSA üyesi olmayan taşıyıcıların oranından daha düşüktü (0,92’ye karşı 1,63).
• IATA üyeliği ve IATA üyesi olmayanlar için IOSA akreditasyonu, geliştirilmiş Emniyet performansı ile güçlü bir korelasyon sürdürdü.
2015-2019 Analizindeki beş yıllık veri analizi, tüm kaza oranının, gövde kayıp oranının, ölümcül kaza oranının ve ölüm riskinin azaldığını göstermektedir. Sadece sektörlere göre ölçülen kazaların oranı azalmakla kalmamış, aynı zamanda toplam kaza sayısı da azalmıştır
ON YILIN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ (UÇAK KAZALARI VE CAN KAYIPLARI)
Bu bölüm, aşağıdaki kaza ölçümlerinin her biri için son 10 yıldaki yıllık kaza oranlarını sunar: tüm kazalar, ölüm riski, ölümcül kazalar ve gövde kayıpları ile ölüm ve kaza maliyetlerine ilişkin genel istatistikler.
TÜM KAZALAR
“Tüm Kazalar”, tüm kaza türleri, can kaybı ve uçaklara verilen hasar açısından seviyesine bakılmaksızın en kapsayıcı orandır.
ÖLÜMLÜ KAZALAR
‘Ölümlü Kazalar’, kaza sonucu uçağın içinde en az bir kişinin öldüğü kazaları ifade eder.
GÖVDE KAYBI (Hull Loss)
“Gövde Kayıpları”, onarımın ötesinde hasar gören hava aracını veya onarım ile ilgili maliyetlerin, uçağın ticari değerinin üzerinde olmasını ifade eder.
KAZALARDAKİ ÖLÜMLER
Aşağıdaki grafik, Jet ve Turboprop uçak türlerine göre toplam ölüm sayısını (çizgiler ve dikey sağ eksen) ve ölümlü kazaların (kalın çubuklar ve dikey sol eksen) sayısını göstermektedir. Veriler uçak uçuş sayısı ile normalleştirilmez; bu nedenle, bu verileri yorumlarken ve uygularken takdir yetkisi kullanılmalıdır.
Yukarıda sunulan kaza oranı grafiklerine referansla kullanılmalıdır. Aşağıdaki grafik, son 10 yıl içinde taşınan yolcu sayısındaki sürekli artışı ve belirli bir yıl içinde taşınan yolcu sayısına göre ölüm sayısı ile ilgili bir oran ölçümünü göstermektedir.
KAZA MALİYETLERİ
Aşağıdaki grafikler, son 10 yılda jet ve turboprop uçaklarla ilgili tüm kayıplar için tahmini maliyetleri göstermektedir. Sunulan rakamlar operasyonel kazalardan kaynaklanmakta ve güvenlikle ilgili olayları ve şiddet eylemlerini içermemektedir.
EMNİYET KÜLTÜRÜ – Emniyet Yönetiminin Önemli Bir Parçasıdır
ICAO Ek 19’da yapılan ilk değişiklik, şimdi havacılık genelinde zorunlu olan SMS programlarını desteklemek için pozitif bir Emniyet kültürünün geliştirilmesini önermektedir. Bununla birlikte, bir SMS’nin tesis edilmiş olması güvenli operasyonları sağlamak için yeterli değildir. Örgüt kültürü ve çalışanların davranışlarını nasıl etkilediği Emniyeti güvenli bir şekilde yönetmede kritik bir olanak sağlar.
IATA, adil kültürün olay ve tehlike raporlaması ve dolayısıyla proaktif Emniyet yönetimi üzerindeki etkisine odaklanarak, emniyet kültürünün etkili bir SMS oluştururken oynadığı kilit role kuvvetle inanmakta ve bu konuda farkındalık yaratmaya devam etmektedir.
Emniyet kültürü konusundaki savunuculuk çabalarını desteklemek için, 2017 yılında IATA Havacılık Emniyet Kültürü (I-ASC) araştırmasını geliştirdi. Anket, 40’tan fazla havayolundan doğrudan operasyona katılan personeli tarafından toplanan gizli ve toplu nicel ve nitel verilerle potansiyel Emniyet tehlikeleri hakkında bilgi edinmeye yardımcı olmak için değerli bir araç olduğunu kanıtlamıştır.
Geniş katılımla, I-ASC anketi artık kuruluşlara kendi Emniyet kültürlerini daha iyi anlamak için değerli kıyaslama yetenekleri sunmanın yanı sıra, IATA’ya Emniyet kültürünü iyileştirmede en iyi uygulama dökümanlarını geliştirmeleri için araçlar sunmaktadır.
Havayolu topluluğuyla olan deneyimine dayanarak, IATA havaalanları ile çalışmaya başladı ve işbirliğini yer hizmetleri sağlayıcılarına genişletmeyi, gelişmeleri ve endüstri genelinde Emniyet kültürüne uyumlaştırılmış bir yaklaşımı desteklemeyi planlamaktadır. Ayrıca, SMS programlarının etkinliğinin arttırılması ve inisiyatiflerinin desteklenmesi için kurumların Emniyet Kültürünün ölçümü ve iyileştirilmesine yönelik daha fazla gayret ve çalışma planlanmaktadır.
IATA tarafından yayınlanan mukayeseli 2019 yılı Emniyet raporu 262 sayfadan oluşmaktadır. Rapor Oldukça detaylı olup havacılık sektöründe çalışanlarının 2019 yılı Emniyet performansı konusunda özet olarak bilgilendirmesi amaçlanmıştır. Geçmiş yıllarla mukayese edildiğinde 2019 yılının geçmiş yıllara nazaran daha emniyetli bir yıl olduğu değerlendirilebilir. Hatta 2018 yılı Ekim ayında B737 Max kazası sonrasında kazanın nedenlerinin çözümüne yönelik önlemler alınabilseydi Mart 2019’da ikinci B737 MAX kazası olmayabilir ve çok daha emniyetli bir yıl gerçekleşebilirdi.
Aşağıdaki adresi tarayıcınıza kopyalamak suretiyle “IATA Safety Report 2019”’a ulaşabilirsiniz.
https://www.iata.org/en/publications/safety-report?utm_source=Pardot&utm_medium=Email&utm_campaign=ODM001-SafetyReport-2019
Emniyetli ve Sağlıklı yarınlar dileriz
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot(E)
Kaza Araştırma uzmanı
Eyup Turşucu kimdir?
Isparta’nın Yalvaç kasabasında 1953 yılında doğan Eyup Turşucu 1973 yılında Kara Harp Okulundan Tank Teğmen olarak mezun oldu. 1974 yılında Tank Subay okulunu bitirdikten sonra 20 Temmuz 1974 Kıbrıs Barış Harekatına katıldı.
1977 yılında Kara Havacılık Okulundan Helikopter Pilot olarak mezun oldu. 1980-1987 yılları arasında Kara Havacılık Okulunda Uçuş Öğretmeni ve Alet Uçuş ve Kontrol Öğretmeni olarak görev yaptı. 1987 yılında istifa ederek Devlet Hava Meydanları İşletmesine girerek helikopter pilotu ve aynı dönemde ek görev olarak Sivil Havacılık Genel Müdürülüğünde Uzman olarak görev yaptı. Bu dönemde AÜ’de iş idaresi bölümünü bitirerek Gazi üniversitesinde işletme Yüksek lisans programını tamamladı
1995 yılında DHMİ’den emekli olarak Ankara’da kurulu SKY LINE Havacılık ve Bakım Merkezi Genel Müdürü olarak çalıştı ve 1988 yılında ayrılarak THY A.O’na B737 pilotu olarak göreve başladı. Bu dönemde Uçuş Emniyet biriminde Emniyet kontrol pilotu ve Son 5 yıl Uçuş Operasyon Emniyet Müdürü olarak görev yaparak Ağustos 2018’de emekli oldu.
Kaza İnceleme Uzmanı olarak havacılık sektöründe yaşanan olayları takip eden Eyup Turşucu, Bağımsız Havacılar sitesinde havacılık olayları ve kazaları konusunda makaleler yazarak sektör ilgililerini bilgilendirmektedir.
