Pasaport ya da vizesinde sorun çıkanlar, bazen aylarca havalimanındaki transit bölgede yaşamak zorunda kalabiliyor. Ancak hukukçulara göre bu durum insan haklarına aykırı ve düzenleme şart.
Dünyaca ünlü oyuncu Tom Hanks’in “Terminal” filmi, gerçek hayatta bazıları için hayatın ta kendisi. Yurtdışından gelen yolcuların havalimanında ayak bastığı bölgeye “transit bölge” deniyor. Burası, uluslararası toprak parçası olarak görülen bir alan. Gelen kişiler, pasaport kontrolünden geçtikten sonra ülkeye kabul ediliyor. Ancak pasaport ya da vizesinde sorun çıkanlar transit bölgede günler, haftalar ve hatta bazen aylar geçirebiliyor. Bu kişilerin çoğunu da mülteciler oluşturuyor. Nijeryalı O.B.N., günlerdir havalimanından çıkmayı bekleyen mültecilerden biri.
O.B.N. bir süredir Türkiye’de yaşıyordu. Aile fertleri ve arkadaşları Boko Haram tarafından öldürülen Nijeryalı mülteci, bu nedenle Türkiye’ye sığınmış, ancak annesinin rahatsızlığı nedeniyle kısa süre için ülkesine gitmek zorunda kalmıştı. Dönüşte ise İstanbul Havalimanı’nda “Belgelerin sahte” denilerek durduruldu. Yetkililer, O.B.N.’yi hakkında “kabul edilemez yolcu” kararı vererek ilk uçakla geri göndermek istedi. Fakat avukatların araya girmesi ve olayın TBMM’ye yansımasının ardından uluslararası koruma başvurusu yapıldı.
Fakat başvurusu reddedildi, şimdiyse avukatları dava açmaya hazırlanıyor. Nijeryalı mülteci, transit bölgede 22 gündür florasan ışıkların her daim açık olduğu odada tutuluyor. Temiz havaya çıkma imkanı yok. Davanın sonucu gelene kadar burada kalmak zorunda. DW Türkçe’ye gönderdiği video kaydı ile açıklama yapan O.B.N., “Işıklar hep açık burada. Gözlerim çok yoruldu. Gönderilirsem Boko Haram tarafından öldürülmekten korkuyorum. Lütfen, lütfen buradan çıkmak istiyorum. Özgür olmak istiyorum. Psikolojik olarak çok zordayım. Ailemi görmek, işime dönmek istiyorum” diyor.
Yasalar uyarınca transit bölgede tutulan mültecilerin uluslararası koruma başvuru yapma hakkı var. “Mülteciyim, ülkenize sığınıyorum” yazılı bir dilekçe ile başvuru yapılabiliyor. Avukat Duygu İnegöllü, “Ama maalesef bu dilekçeler sistematik olarak reddediliyor, işleme alınmıyor ve kişi transit bölgede çok uzun kalamayacağı için ‘kabul edilemeyen yolcu’ kapsamında alınıp bir odaya alınıyor” diye anlatıyor.
Kanuna göre sınır kapılarından uluslararası koruma başvuru yapılabilse de uygulamanın farklı olduğuna işaret eden Avukat İnegöllü, “Havalimanına giden avukatlara, ‘Vekaletin nerede?’ deniliyor. Ben daha kişiyle görüşememişim, ne vekaleti? Kişinin hürriyetinden yoksun olduğu herhangi bir yerde müvekkil-avukat görüşmesi izne tabi değilken transit bölgede izne tabi” şeklinde sözlerini sürdürüyor
