Küresel sağlık krizi havacılık endüstrisini yıpratmaya devam ederken, birçok havayolu, havacılığa damgasını vurmuş simgesel bazı uçakların içinde olduğu uçak filolarını emekliye ayırıyor: Boeing 747, Airbus A380 ve McDonnell Douglas MD-80 bunlardan birkaçı.
Bu uçaklar neden emekli oluyor? Bunun bir nedeni, American, United ve Delta gibi büyük havayollarının küçülmeye hazırlanıyor olmasıdır. Seyahat talebindeki düşüşün bir sonucu olarak ve maliyetleri düşürme çabasıyla, üç büyük ABD havayolu şirketi uçuş ağlarını ve operasyonlarını azaltma ihtiyacını bekliyor ve muhtemelen binlerce çalışan işten çıkarılacak.
Kuzey Carolina merkezli bir havacılık blog yazarı olan Jeb Brooks,” büyük bir yumruk gibi geliyor havayolları filolarını emekli ediyor” dedi. Bu uçakların sadece makine olmadıklarını çok daha fazlası olduğu ve inanılmaz mühendislik sergilediklerini, sayısız anılar yarattıklarını ve binlerce kişiye istihdam yarattığını söyledi.
Delta’nın yaşlanan MD-88 gibi bazı uçakların emekliliği kaçınılmaz olsa da, diğer duyurular havacılık profesyonellerini ve meraklılarını şaşırttı. Bu özellikle sevgiyle “Göklerin Kraliçesi” olarak anılan simge Boeing 747 için de geçerlidir
747, ticari hizmete giren ilk yolcu “jumbo jeti” idi. Dört motoru ve “tümsek” olarak bilinen üst yolcu salonu uçağı anında tanınır hale getirdi. Uçak, havayollarının küresel olarak genişlemesine izin verdi ve yolcular için yeni bir lüks sundu.
Birçok uçakta yolculuk raporları hazırlayan Brooks, “Bir 747 ile uçmak harika bir deneyim. Bir 747’ye binerken hissettiğim coşkunun benim gibi insanlarla sınırlı olduğunu sanmıyorum,” dedi. Görüntüsünden dolayı neredeyse herkes bir 747’nin kendine özgü şeklini fark eder ve bu uçaklardan birine doğru yürürken farklı bir heyecan duyarlar. Kapısında duran 747’ye bakan bir terminal penceresi arkasında kameralı en az birkaç kişi olurdu.
Avustralya merkezli Qantas, Boeing 747’yi 1971’de uçurmaya başlayan ilk havayollarından biriydi (ilk kullanan 1970’de Pan Am) O zamandan beri 747, coğrafi olarak uzak bir ada ülkesi Avustralya’yı dünyanın geri kalanına bağlamada önemli bir rol oynadı.
Havayolu, uçağı 2021’in başlarına kadar emekliye ayırmayı planlamıyordu, ancak yolcu talebindeki düşüş nedeniyle bu programı hızlandırdı.
747’nin havacılık yönünden Avustralya kadar uzak bir ülke üzerindeki etkisini abartmak söz konusu bile olamaz. Qantas CEO’su Alan Joyce yaptığı açıklamada, bu uçak zamanının çok ötesindeydi ve son derece yetenekliydi” dedi. “Havacılık tarihinde özel bir yer edindiler ve ben dahil pek çok insan tarafından çok özleneceklerini biliyorum.”
QF7474 olarak belirlenen son Qantas 747 uçuşu, 22 Temmuz’da Sidney’den ayrıldı ve burada yüzlerce kişi, jumbo jetin son kez kalkışını izlemek için toplandı.
Pilotlar, Qantas’ın emekli olan uçaklarını depoladığı Mojave, California’ya geçmeden önce, havayolunun simge kanguru logosunun şeklini son bir veda olarak yansıtabilmek için uçuş yolu kanguru şeklinde oluşturulmuştu.
747’lerin emekli olması, birçok havayolunda bir dönemin sonunu işaret ediyor. Temmuz ayında, British Airways, 747-400’ün 31’inin tamamının (başlangıçta planlanandan yaklaşık dört yıl önce) emekli olduğunu duyurdu. British Airways, 1970’den beri 747’yi uçuruyordu.
Hollandalı havayolu KLM, uluslararası seyahat kısıtlamalarından gelen düşük talep nedeniyle 747’lerin tamamını Mart ayında yolcu hizmetinden çekti. Bazı 747’leri Çin’e sadece kargo uçuşlarını gerçekleştirmek için tekrar hizmete sokmasına rağmen KLM, Ekim ayında filosunun tamamını başlangıçta planlanandan yaklaşık bir yıl önce emekli etmeyi planlıyor.
Kargo operatörlerinin önümüzdeki birkaç yıl boyunca Boeing 747 kargo uçaklarını çalıştırmaya devam etmesi muhtemel görünmektedir.
UPS Havayolları da dahil olmak üzere kargo taşıyıcıları, özellikle kıtalararası uçuşlar için 747-8F kargo uçağını uçurmaya devam edecek. Bu uçaklar, daha uzun menzillerde daha büyük faydalı yükler taşıyabilmektedir, bazı tiplerinde, burun bölümü daha verimli yük yükleme ve boşaltma için açılabilmektedir.
Uçuş takip sitesi Flightradar24’e göre, toplamda yalnızca 87 yolcu 747’si hizmettedir. Bunlardan Lufthansa (28), Korean Air (12) ve Rossiya Airlines (9) en büyük operatörlerdir.
Boeing 747’ye ek olarak, pandemi sırasında emekliye ayrılacak bir başka simge jumbo jet ise, dünyanın en büyük yolcu uçağı olan Airbus A380’dir. Geçtiğimiz birkaç ay içinde, Air France ve Emirates de dahil olmak üzere havayolları, devasa, dört motorlu süper jumbo’nun kullanımdan kaldırıldığını duyurdu.
Yönlendirilmiş bir Air France A380, Mayıs 2019’da yakıt ikmali için Pittsburgh Uluslararası Havalimanı’nda durur.
A380, 747 gibi, dünya çapında havacılık tutkunlarının dikkatini çekiyor. Fort Lauderdale merkezli bir havacılık fotoğrafçısı olan Anthony Faraone, “Havada böylesine büyük bir şeyin uçtuğunu görmek, havacılıkta mühendisliğin gücünün harika bir görüntüsüdür” dedi. “Güney Florida’daki havacılık meraklılarının A380 uçağına bu kadar merak duymalarına sebep, boyutları ve çok az olmasaydı. A380 yalnızca ABD’deki birkaç havalimanına uçabilmekte ve Miami havalimanı da onlardan biri olduğu için şanslıydı. ”
Pandemiden önce jumbo jetleri aşamalı olarak kaldırılmaya başladı. Son yıllarda, havayolları Jumbo jetlerini Boeing 787 Dreamliner ve Airbus A350 gibi daha yeni, daha yakıt tasarruflu çift motorlu jet uçakları ile değiştirmeye başladı.
Ancak pandemiden önceki rekor düzeyde yüksek yolcu trafiği rakamları, jumbo jetleri gündemde tutmaya yardımcı oldu. Uzun mesafeli uçuşlarda Boeing 747’ler ve Airbus A380’ler, New York’tan Londra’ya, Washington, D.C’den Frankfurt’a, Almanya’ya ve Los Angeles’tan Sydney’e gibi rotalarda yüksek yolcu ve kargo kapasiteleri ile öne çıkıyorlardı.
Pandeminin bir sonucu olarak, havacılık manzarası önemli ölçüde değişti. Küresel kısıtlamalar ve karantinalar, uluslararası seyahat talebini büyük ölçüde azaltmıştır. Daha eski, daha az yakıt tasarruflu uçakların aşamalı olarak kaldırılması, havayollarının bakım ve pilotlarının eğitim maliyetlerinden tasarruf etmesine yardımcı olacaktır.
Boeing geçtiğimiz günlerde 747 üretimine son vereceğini açıkladı ve sonuncusunun 2022’de montaj hattından çıkması bekleniyor. Airbus ise yeni siparişlerin çok azalması nedeniyle önümüzdeki yıl A380 üretimini durduracağını açıkladı.
Evan Dougherty’nin yazısında vurguladığı gibi yolcu sayısındaki azalış, ekonomide kötüye gidiş nedeniyle yüksek işletme maliyetli Jumbo Jetler Havacılık Tarihinde ve müzelerindeki çok müstesna yerlerini alarak gökyüzünü terk ederek yerlerini düşük işletme masraflı, doğayı koruyan 2 motorlu geniş gövdeli B787 ve A350 gibi uçaklara bırakacaktır.Havacılığa gönül vermiş kişiler için bu güzel uçaklar anılarında hep canlı kalacaktır.
Sağlıkla Emniyetli Uçuşlar dileriz
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot (E )
Kaza Araştırma Uzmanı
