Koronavirüs salgınının en sert vurduğu sektörlerin başında havacılık gelirken, son yıllarda sektör genelinde artış eğiliminde olan kadın istihdamı da tehlikede.
Salgın nedeniyle maliyeti yüksek olan pilotların sayısında kısıntıya giden pek çok havayolu şirketinde işten çıkarmaların büyük kısmını kadın pilotlar oluşturuyor. Hükümet teşviklerinin sona ermesiyle yalnızca ABD’de iki büyük havayolunun 3 binden fazla pilotu yıllık izne çıkaracağı ve bunların orantısız bir çoğunlukla kadın olduğu belirtiliyor.
Aslında havayolu şirketleri ile sendikalar arasındaki anlaşmalar uyarınca daha az kıdemli pilotlar cinsiyet, ırk veya yaştan bağımsız olarak işini kıdemli pilotlara göre daha önce kaybediyor.‘Son giren ilk çıkar’ şeklinde özetlenen bu kural, Batı’daki pek çok havayolu şirketi için en son işe alınanların ilk gidenler olması anlamına geliyor. Kadınların dezavantajı da bu noktada devreye giriyor, zira artan farkındalık ve pozitif ayrımcılığın da etkisiyle son yıllarda kokpite oturan kadın pilot sayısının geçmişe kıyasla çok daha fazla olduğu biliniyor.
Yani son yıllarda işe alınan kadın pilotlar, şirkete daha önce giren ve kıdem bakımından üstün olan erkek meslektaşlarından daha erken ayrılmak zorunda kalıyor. Bu da işten çıkarmalarda kadınların aleyhine bir dengesizlik yaratıyor.
Covid sonrası dönemde eşitsizlik endişeleri
Salgın öncesi küresel hava trafiği yılda yüzde 5 ile rekor bir oranda büyürken, Boeing Co.’nun tahminlerine göre önümüzdeki 20 yıl içinde 804 bin yeni pilota ihtiyaç doğması, bunun da havacılık sektöründe kadın istihdamını artırması bekleniyordu.
Havayolu şirketleri son yıllarda kadın pilot sayısını artırmaya öncelik verse de Uluslararası Kadın Pilotlar Derneği (ISWAP) verileri, salgın öncesi dünya genelinde kadın pilot oranının yalnızca yüzde 5.3 olduğunu ortaya koyuyor. ISWAP, havayolu şirketlerinde ücretsiz izinler ve işten çıkarmalar devam ettikçe bu oranın daha da düşmesini bekliyor.
Ticari uçuşlarda kadın pilot oranının en yüksek olduğu ülke yüzde 12 ile Hindistan iken, dünyada kadın pilotların yalnızca dörtte birinin kaptan pilot olduğu kaydediliyor.
