Bir okurumuz tarafından Türk Havacılık ve Uzay Sanayii tarafından geliştirilen HÜRJET Jet Eğitim ve Hafif Taarruz Uçağı projesi hakkında hazırlanan değerlendirme;
HÜRJET, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından Türk Hava Kuvvetleri bünyesindeki T-38 Jet Eğitim uçaklarının yerine geçmek üzere yola çıkılan ancak Türk havacılığı için bir jet eğitim uçağı projesinden çok daha fazlası olan bir uçak.
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii için özgün geliştirme projeleri her ne kadar yeni gibi görünse de kökleri 1990’lı yılların başında küçük bir ekibe dayanmakta. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ünver Kaynak tarafından hazırlanan ve kendisinin de kurucuları arasında yer aldığı TAI İlerim Tasarım Bölümü’nün hedeflediği projeler gerçekleştirilebilseydi TUSAŞ bugün çok daha farklı bir yerde olabilirdi. Ancak yeniyi ve yüksek teknolojiyi yakalayan TUSAŞ’ın yenilikçi projeleri Dünya havacılığında kendini yeniden konumlandırmak için geç olmadığını gösteriyor.
1990’lı yıllarda İnsansız Hava Aracı, Yakın Hava Destek Uçağı, Bölgesel Yolcu Uçağı gibi projeleri masaya koyan şirket bugün ANKA ve AKSUNGUR insansız hava araçları ile Dünya seviyesindeki insansız hava aracı kabiliyeti, ATAK ve GÖKBEY helikopterleri ile döner kanat sistemlerindeki uzmanlığı ve HÜRKUŞ Temel Eğitim ve Yakın Hava Destek Uçağı ile sabit kanatlı hava aracı projelerinde yetkinliğini kanıtlamış durumda. Bugün ise Milli Muharip Uçak projesine giden yolda HÜRJET ile yeni bir sayfa açılıyor.
BEKLENTİLERİN ÖTESİNDE BİR UÇAK; HÜRJET
HÜRJET, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii’nin HÜRKUŞ’un ardından üzerinde çalışmaya başladığı askeri havacılık anlamında bir yap bozun önemli bir tamamlayıcısı konumundaki bir uçak.
HÜRKUŞ ile tasarımdan üretim ve teste kadar birçok basamakta sabit kanatlı bir hava aracının gelişimini tecrübe eden TUSAŞ hızı ve hedefi daha yükseğe taşımak için HÜRJET’i seçti.
HÜRKUŞ ile sabit kanatlı bir uçağın turboprop motor ve uygun hız koşullarındaki davranışlarını deneyimleyen TUSAŞ mühendisleri T-38 Jet Eğitim uçağının yerine geçmek üzere planlanan HÜRJET Projesine başlarken deneyimlerini çok daha ileriye taşıyacak seviyede bir işe başladılar.
HÜRJET, çağdaşı diğer jet eğitim uçaklarına göre sunduğu yüksek sürat ile jet pilotu adaylarının eğitim sürecinde elde ettikleri hız tecrübesi ile muharip uçuşlarda elde ettikleri hız tecrübesi arasındaki farkın kapanmasını sağlayacak. Bunun yanında T-38 uçakları gibi sadece jet pilotluğu eğitiminde kullanılmayacak olan HÜRJET, T-38M uçaklarında olduğu gibi sanal ya da eğitim mühimmatlarıyla harbe hazırlık sürecinde de önemli bir basamağı doldurabilecek.
Eğitim rolünün yanı sıra HÜRJET başta milli mühimmatlar olmak üzere geniş mühimmat yelpazesi ve geliştirilmeye açık yapısı hem F-16 uçaklarının omuzlarındaki yükü hafifletebilecek hem de daha küçük hava kuvveti yapılarındaki ana unsur olabilecek yeterliliklere sahip bir uçak. Afrika, Asya ve Güney Amerika’daki birçok ülke için işletme maliyeti yüksek dördüncü nesil savaş uçaklarının yerine tercih edilen jet motorlu hafif taarruz uçakları arasında hem hız hem de mühimmat avantajı ile öne çıkabilecek olan HÜRJET’in uygun bir pazarlama ile ihracatta adından söz ettirmesi hiç de zor olmayacaktır.
KENDİ SEMALARIMIZDA KENDİ KANATLARIMIZLA
HÜRJET, jet eğitim ve hafif taarruz uçağı rollerinin yanı sıra gökyüzündeki milli takımımız Türk Yıldızları’nın ileride kullanacağı uçak olma özelliğinde. Türk Yıldızları’nın uluslararası bilinirliği ile pekiştirecek bir şekilde Türk Yıldızları’nın Türk yapımı bir uçakla uçması sadece görsel anlamda değil uluslararası satış stratejisi açısından da artılar sunacaktır.
HÜRJET’İN GENEL ÖZELLİKLERİ
– Baş Üstü (Head-Up) Göstergesi (HUD)
– Kaska Monteli Gösterge (Opsiyonel)
– Tam Otorite, Dijital Kontrollü Uçuş Sistemi
– Gelişmiş İnsan Makine Arayüzü, F-35 ve MMU için Asgari Alışma Zamanı
– Intra & Inter Veri Linki
– Gece Görüş Uyumlu (AJT, LIFT)
– Havada Yakıt İkmali
– Zarf Koruma
– Gömülü Taktik Eğitimi ve Canlı Sanal Yapıcı Eğitim Sistemleri
– Otonom Operasyonlar için APU
TEKNİK VERİLER
BOYUTLAR / AĞIRLIK
Kanat açıklığı 9.8 m / 32.1 ft
Uzunluk 13 m / 42.6 ft
Yükseklik 4.2 m / 13.7 ft
Kanat Alanı 24 m2 / 258.3 ft2
İtki 19,200 lb
PERFORMANS
Servis Tavanı 13,716 m / 45,000 ft
Kesintisiz Dönüş 6.5g @ 15,000 ft <0.9M
Tırmanma Oranı 35,000 fpm
Menzil 2592 km / 1400 nm
Yük Kapasitesi 2721 kg / 6000 lbs
Azami Hız 1.4 Mach
G Limitleri +8g/-3g
