Havacılık sektörü 2050 yılına kadar net sıfır karbon emisyonuna ulaşmayı hedefliyor ve sürdürülebilir havacılık yakıtları (SAF’ler) bu hedefe ulaşmanın temel itici güçlerinden biri.
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği’ne (IATA) göre, HEFA (hidroişlenmiş esterler ve yağ asitleri) yoluyla SAF üretmek için kullanılan işlem, ticari olarak kurulmuş tek teknoloji olarak öncülük ediyor ve bağımsız HEFA tesisleri toplam SAF üretiminin %90’ından fazlasını oluşturuyor. Ancak SAF üretiminin ekonomik ve çevresel açıdan sürdürülebilir bir şekilde ölçeklenebilmesi için üretim teknolojilerinin çeşitlendirilmesi ve hammadde bulunabilirliğinin artırılması yönünde daha fazla çaba sarf edilmesi gerektiğini kaydetti.
Bu bağlamda, Güçten Sıvıya (PtL) üretim teknolojisi, teorik olarak sınırsız bir hammadde kaynağı olan karbondioksiti (CO2) kullanabilen tek SAF üretim yolu olduğundan, önemli bir teknoloji olarak ortaya çıkmaktadır. Ayrıca emisyon azaltımı açısından da yüksek potansiyel sunuyor.
PtL, biyokütleden, endüstriyel atık gazlardan veya doğrudan havadan yakalanan CO2’nin, öncelikli olarak yenilenebilir enerjiyle çalışan elektrolizörler tarafından üretilen yeşil hidrojenle birleştirilmesiyle üretilebiliyor.
Süreç şu anda oldukça enerji yoğun olmasına rağmen, bu özellikler PtL’yi hammadde tedarik darboğazlarını aşmak ve 2050 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşmak için yeterli SAF’ın mevcut olduğundan emin olmak için önemli bir teknoloji haline getiriyor.
PtL ile üretilen SAF henüz başlangıç aşamasındadır. Dünya çapında takip edilen 85 projenin yarısından fazlası yeni duyurulmuş veya erken mühendislik aşamasında. Bu 50 erken aşama proje, küresel planlanan kapasitenin %77’sini temsil ediyor.
Yaklaşık 0,5 milyon ton (Mt) üretim yapması beklenen altı projeden biri durduruldu veya iptal edildi. Bu arada, sekiz tesis şu anda pilot veya gösteri projesi olarak faaliyet gösteriyor ve 2024 yılında yaklaşık 4.000 ton (Kt) civarında mütevazı bir üretim hedefleniyor.
PtL’ye olan ilginin artması hem açıklanan proje sayısına hem de havayollarının imzaladığı uzun vadeli satış anlaşmalarına yansıyor. 2022 yılından bu yana imzalanan satın alma sözleşmelerinin yaklaşık %13’ü PtL üzerinden SAF’a yönelik.
Bu duyurular yaklaşan düzenleyici zorunluluklar tarafından yönlendirilse de, PtL projeleri ticari üretime ulaşmada hâlâ zorluklarla karşı karşıyadır. Bunun başlıca nedenleri arasında önemli politika teşviklerinin eksikliği ve maliyet açısından rekabetçi büyük hacimli yenilenebilir enerjiye sınırlı erişim yer alıyor.
Yüksek yatırım maliyetlerinin azaltılması, yenilenebilir enerjiyle ilişkili primlerin düşürülmesi ve özel yatırımların hızlandırılması için uzun vadeli kamu mali desteği şarttır. Bu, havacılık sektörünün karbonsuzlaştırılmasının kritik bir bileşeni olan PtL aracılığıyla SAF üretiminin ölçeklendirilmesine olanak tanıyacak.
