İtalya’da hükümet, uçak bileti ücretlerindeki artışı sınırlayan ve havayolu şirketlerinin müşteri profiline göre ücretlendirme yapmasını yasaklayan bir kararnameyi onayladı. Havayolu şirketlerinin ‘serbest piyasaya müdahale’ olarak değerlendirdiği kararname ile ilgili olarak Avrupa Birliği (AB) de hükümetten açıklama talep etti.
Bakanlar Kurulu’nun geçen Pazartesi kabul ettiği kanun hükmündeki kararnameyle, tatiller gibi yoğun dönemlerde İtalya anakarası ile büyük adalar arasındaki uçuşlar özelinde ücret artışı sınırı getirildi. İtalya anakarası ile Sicilya ve Sardinya adaları arasındaki uçuşlarda yoğun dönemlerde yapılan zammın, ortalamanın yüzde 200’ünü aşamayacağı belirtildi.
Ayrıca havayolu şirketlerinin fiyatlandırmada kullandığı iddia edilen algoritmalarla ilgili de bir karar geldi.
İtalya Sivil Havacılık Otoritesi (ENAC) geçen ay sonundaki açıklamasında, havayolu şirketlerinin bilet fiyatlarını belirlerken talep ve doluluk oranının yanı sıra “müşteri profili” faktörünü de dikkate aldığını iddia etmişti. ENAC, müşterilerin bilet rezervasyonunda kullandıkları bilgisayar ve telefon modeline, coğrafi konumlarına göre kategorize edilerek “zengin” profiline girenlere daha yüksek fiyat sunulduğunu öne sürmüştü.
Bu iddia teyit edilmese ve Ryanair gibi bazı şirketler tarafından yalanlansa da hükümetin kararnamesinde müşteri profiline göre fiyat belirleme uygulaması yasaklandı.
Kararnamede, “Kullanıcının web profiline veya rezervasyon için kullanılan elektronik cihazların türüne dayalı olarak ücretlerin belirlenmesi amacıyla otomatik prosedürlerin kullanılması, ekonomik önyargıya yol açarsa ‘haksız ticari uygulama’ olarak kabul edilir. Şirketler, internet üzerinden bilet alımlarında profil oluşturma araçlarının kullanımı konusunda kullanıcıyı her zaman bilgilendirmek zorundadır” denildi.
Ryanair’den Sovyetler benzetmesi
İtalya’nın Sicilya ve Sardinya adasına uçuşlarda önde gelen firmalardan olan Ryanair, hükümetin kararını sert biçimde eleştirdi. İrlanda merkezli şirketin CEO’su Eddie Wilson, La Repubblica gazetesine yaptığı açıklamada kararnameyi “saçmalık” diye niteledi. Wilson, fiyat belirleme işini piyasanın yapması gerektiğini belirtti ve aksi yöndeki girişimleri “Sovyetlerin 1927’de yaptıklarına” benzetti.
Wilson, İtalya Sivil Havacılık Otoritesi’nin algoritmalar ile ilgili iddialarını da “çöplük” diye niteledi. Wilson, “Bir devlet kurumunun havayolu güvenliğinden sorumlu olması gerekirken bu tür yorumlar yapması sorumsuzluk… Müşterilerin Android ya da Apple cihaz kullanmasına göre ücret belirlendiği gibi saçma sapan şeyler duydum. Bu, yapacak yeterince işi olmayan insanların fantezilerine dayanan bir komplo teorisi” dedi.
Tepkiler ve tartışmalar üzerine Avrupa Komisyonu da İtalya hükümetinden kararnamenin serbest piyasa kurallarını ihlal edeceği yönündeki endişelere açıklık getirmesini istedi.
Ryanair CEO’su dün Girişimcilik ve Made in Italy Bakanı Adolfo Urso ile de görüştü. Bakan Urso bu görüşme sonrası, “Ryanair CEO’su (şirketin) ülke için sahip olduğu önemli kalkınma planlarını ve karşılaştığı sorunları anlattı” dedi.
Urso ayrıca kararnamenin parlamentoda onaylanarak yasalaşması sürecinde değiştirilebileceğini söyledi.
Uçak bilet fiyatlarıyla ilgili olan gibi kanun hükmünde kararnameler hemen yürürlüğe giriyor, ancak yasalaşması için 60 gün içinde parlamento onayı gerekiyor.
