Havayolu pilotu olmak büyük gayret, emek ve maddi külfet gerektirmektedir.
Havayolu pilotu olmak büyük gayret, emek ve maddi külfet gerektirmektedir.
Öncelikle birçok aday üniversite bitirmiş ya da bu işin üniversitesini okumaktadır.
Pilot olmak isteyenler, yeme – içme – konaklama hariç değeri 65 bin – 70 bin Euro olan eğitim ücretini ödeyip, 24 ay süreyle gecesini gündüzüne katarak ATPL (Havayolu Nakliye Pilotu Lisansı) denilen lisansı alırlar. Bitti mi? Tabi ki hayır. Bunların yanına yabancı dil sınavları olan IELTS – TOEFL gibi güncel maddi değeri 2 bin TL’yi yi bulan sınava girip geçerli not almak zorundadırlar. Bunun yanı sıra psikolojik testlere tabi tutulurlar. Bu sınavların da fiyatı 300 Euro (Güncel değeri 5000 TL) kadardır. Bu sınav sonucunu her havayolu şirketi kabul etmeyebilir. Havayolları başka sınava da tabi tutabilir. Artık şansınıza hangisi denk gelirse, ücretini ödeyip, uzun uzun hazırlanıp bu sınav sonuçları ile havayolu firmalarına başvuru yapma şansını yakalamışsınızdır. Eğer bu sınav sonuçlarını aldığınızda şanslıysanız ve alım süreci varsa başvuru yaparsınız. Pilot alımı yoksa, belirsizlik içinde beklersiniz. Elinizdeki belgelerin geçerlilik süresi bitmişse, bu sınavlara tekrar girip not almak zorunda kalırsınız. İlk olarak tüm pilotların hayali olan THY’ye baş vurup şansınızı denemek istersiniz. Olmadıysa sırasıyla, Pegasus alım yaparsa oraya, oranın kriterleri tutmazsa Sun Ekspres’e, orada yaş kriterine takılırsanız artık hangi havayolu olduğu fark etmez diyerek ilk bulduğunuz herhangi bir havayolu firmasına başvurursunuz.
Amacınız, yıllarca ailece birikim yaparak, aldığınız evi, arabayı satarak hayalinizdeki işi yapmak ve ailenize, çocuklarınıza daha iyi imkanlar sağlamaktır. Elinizdeki tüm donanımla beraber, üzerine 40 bin Euro ödemeyi taahhüt ederek, hali hazırda uçuşları devam eden firmalara başvuru yaparsınız. O kadar çok, 40 bin Euro parası ve elinde tüm belgeleri olan pilot olduğunu görürsünüz ki, bu durum ilk bakışta biraz gözünüzü korkutabilir. Oysaki her pilot hayalleri uğruna ailesinin evini, annesinin, eşinin bileziklerini satmış gelmiştir oraya. 40 bin Euro ödeyince hemen pilot olacakmış gibi gelenler, erkenden evlerine geri dönmüşlerdir. 18 ya da 20 kişilik tip (Uçak tipi) sınıfı için 200’den fazla pilot adayı başvuru yapmıştır. Önce Kaptan ve İnsan Kaynakları grubu tarafından mülakata tabi tutularak ilk süzgeçten geçerseniz, şayet uygun bulunmuşsanız simülatör aşaması için tekrar geleceksinizdir. Burada da sol yanınıza oturan kıdemli Kaptan ve arkanızda oturan, ondan daha kıdemli kaptanın talimatları doğrultusunda, istenilen standartta uçuş yapmışsanız, devamında açılacak sınıf sayısı kadar pilot içine girebilmişseniz ne ala. Sizi şirketin İK departmanından arayarak gerekli eğitim ücretini, istenilen sürede belirtilen hesaba yatırmanız durumunda sizi açılacak olan uçak tip sınıfına kaydedeceklerini söylemişlerdir. Artık elinizde avucunuzdaki tüm birikiminizi de hayalleriniz uğruna hiç düşünmeden yatırırsınız. Sonra kendinizi daha önce aldığınız eğitimlerden daha sert ve zorlu bir eğitimle karşı karşıya bulursunuz. Bu zamana kadar almış olduğunuz pilotaj eğitimlerinin, hepsinin çok rahat ve sizi zorlamadığını hemen fark edersiniz. Sanki bugüne kadar aldığınız tüm eğitimler, havayolları eğitimine hazırlık amaçlı yapılmış gibi gelir. Simulator Check bittiğinde, artık mide ilacı almanıza gerek kalmaz, saç kıran olma derdiniz kalmadan dünyalar sizin olur. Üzerine Base Check yapar ve artık eğitimini almış olduğunuz uçak tipini lisansınıza yazdırıp, gerçek uçuşlara başlarsınız. O kadar çok çalışmanız gereken konu vardır ki, bir uçuştan diğer uçuşa kadar ders çalışmaktan, kendinize ve ailenizle görüşecek zaman bulamazsınız. Tam uçuşlar başlayıp kokpitte yerinizi aldığınızı düşündüğünüzde çalıştığınız şirket iflas ettiğini açıklamıştır. O saatten sonra ne öndesinizdir, ne geride. Arada kalmışsınızdır. Yolcu uçağı uçuracak Tip eğitimi pilot lisansınızda işli olmasına, defalarca yolcuyla uçmuş olmanıza rağmen tecrübesiz pilot damgasını yemişsinizdir. Üzerine bin yılda bir dünyanın başına gelecek olaylar serisinin ilk perdesi pandemi başlamıştır. 3 yıl süreyle bu illet sürecin bitişini, işsiz biçimde bekleyerek geçirmek zorunda kalmışsınızdır. Üzerine tam pandemi bitti diye düşünürken, Rusya – Ukrayna krizi patlak verir. Bir havayoluna girme hayali kurarken, kendinizi insanların savaştaki çaresizliklerine üzülürken bulursunuz. Bu hikaye, sadece Atlas Global şirketinin pilotlarının hikayesi gibi görünse de, çeşitli havayolu firmalarından da eğitim alırken başkaca sorunlar yaşamış yada farklı nedenlerle ayrılmış tecrübesiz pilotlarda da yaşanmıştır. Yanı sıra, sektörün en eskisi 30 yıllık tecrübesiyle sektöre öncülük eden Onur Air’in pilotları da şirketleri uçuşlarını durdurduktan sonra aynı hazin sonuçla baş başa kalmışlardır. Birçok genç pilot arkadaş tüm birikimini pilotluk hayalleri için harcadığından ailevi sorunlarla karşılaşmışlardır. Birçoğunun aile hayatı bozulmuş, çoluk çocuk sahibi pilotlar eşlerinden ayrılmış ve zor durumla kalmıştır. Bu dönemde kirasını ödeyemeyen, icralık duruma düşen pilotlar da olmuştur. Daha üzücü olanı ise, o çok sevdikleri ve çok güvendikleri şirketlerinden bir haber alamamışlardır. Oysa, şirketleri iflas etmemiştir. Sadece uzun bir sessizlik içinde beklemektedir.
Tüm bunlarla birlikte ülkemizin bayrak taşıyıcı firmasında uçmak için hep gün sayarlar. Çünkü Onur Air, THY’nin alt yapısı gibi yıllardır kendilerine pilot yetiştirmektedir. Sektör de birçok tanınmış pilotun yolu Onur Air’den geçmiştir.
Geçtiğimiz günlerde THY ikinci pilot alım ilanı açarak 500 saat tecrübe gerektiği şartını koyunca, halihazırda 100’ü aşkın uçak tip eğitimi olan, fakat toplam uçuşu 500 saatin altındaki pilotlar elendi. Oysa ki, bu pilotların kendilerini göstermesi için onlara da şans vermek gerekir. Tip eğitimi alan tecrübesiz pilotların birçoğu her yıl THY eğitim merkezlerinde, SHGM’nin yetki verdiği kaptanlar tarafından sınava tabi tutularak, kendi imkanlarıyla lisanslarını yenilemektedirler.
Bu tipli tecrübesiz pilotların maliyet hesabını yapmaya kalktığımızda üniversite mezunu İngilizce bilen, sayıları 100’u aşan bu arkadaşlar kişi başı 120 bin Euro civarında bir maliyetle (TL’ye çevirdiğimiz zaman yaklaşık 2 milyon TL, eski parayla 2 trilyon TL) kişisel yatırım yapmışlardır. Genele baktığımızda 200 milyon TL (eski parayla 200 trilyon lira) para ve uzun yetişme süreside yanında inanılmaz atıl bırakılmış bir milli servet olarak görüyorum. Bu pilotların amacı işe alınmak değil. Açılmış olan Pilot alım sürecine dahil olarak THY’nin yapmış olduğu alım sınavlarında kendilerine de bir şans verilmesidir. Bunca yıllık emek ve kişisel yatırımın bunu hak ettiğini düşünüyorum.
THY’nin yeni yapılanma sürecinde bu tür durumlara karşı hassasiyet göstereceği konusunda kamuoyunda beklenti var.
Zira, pandemi sürecinde Pilot İstihdam havuzu sistemi kurarak, boşta kalan pilotların iş bulması için büyük gayret sarf eden Türkiye Havayolu Pilotları Derneği TALPA’nın o dönemdeki Başkanı Kaptan H. Murat Ersoy, bir süre önce THY’nin yeni baş pilotu olarak atandı. Umuyorum ki bu durumda olan Pilotlar için 500 saat gerekliliğini kaldırarak onlara da kendilerini gösterme şansı vermek isteyecektir. THY’nin vizyon sahibi, havacılık konusunda tecrübeli, yeni Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bolat hoca da bu konuya hayır demeyecek sanırım.
Neticede bu pilotlar ülkemiz adına milli servettir. Bugün olmasa yarın mutlaka hepsine ihtiyaç olacaktır. Bu konuda hassasiyet gösteren ve gösterecek olan resmi ve özel sektördeki tüm yöneticilere görev bekleyen bu arkadaşlarımız adına peşinen teşekkür ederim. Sağ olsunlar.
İyi uçuşlar Türkiye’m.
