Dünyaca ünlü Bordo şarabı açısından 1972 kasvetli bir yıldı. Ancak NASA, Ay’ın Toros-Littrow Vadisi’nin o yıl Fransa’nın Bordo kentindekiyle aynı yağışlı büyüme sezonuna maruz kalmadığından emin.
ABD uzay ajansı şarabın değil ama çok özel bir kutunun tıpasını açmaya hazırlanıyor. Bu kutu, Apollo 17 astronotları Eugene Cernan ve Harrison “Jack” Schmitt’in Aralık 1972’de Ay yüzeyinden malzeme toplamasının ardından, 50 yıl boyunca kapalı kalan Ay taşı ve regolit örneklerini içeriyor.
NASA’nın Apollo Yeni Nesil Numune Analiz Programı, Teksas eyaletinin Houston şehrindeki Johnson Uzay Merkezi’nde 3,81 santimetreye 35,56 santimetre boyutlarındaki mühürlü metal tüpü açacak. Bu örneklerin, yaklaşmakta olan Artemis programı sırasında Ay’dan iyi örnekler toplamak için hangi araç ve prosedürlerin gerekli olacağını NASA’ya öğretebileceği umuluyor. NASA’nın 2025’te gerçekleşmesi planlanan Artemis III göreviyle insanlar Apollo 17’den sonra ilk kez, güney kutbundan örnek toplamak üzere Ay’a dönecek.
NASA’nın Bilim Görevi Direktörlüğü’nün yardımcı yöneticisi Thomas Zurbuchen, açıklamasında, “Apollo iniş sahalarındaki Ay örneklerinin jeolojik tarihinin ve evriminin anlaşılması, Artemis süresince karşılaşılabilecek örnek türlerine hazırlanmamızı sağlayacak” dedi.
Ay örnekleri çift mühürlüydü; dış mührünü 11 Şubat’ta soymaya başlayan NASA, iç mühürden sızmış olabilecek gazı tespit edebilmek için dikkatli bir inceleme yürüttü. Gaz sızması, iç mührün başarısız olduğu anlamına gelebilir.
NASA’nın bir blog yazısına göre kutuda gaz sızıntısı tespit edilmedi ve bunun üzerine 23 Şubat’ta iç mührün açılması sürecine başlandı. Bu süreç muhtemelen haftalarca sürecek. Bilim insanları, numunenin son 50 yılda çözülmesiyle açığa çıkan su buharı ve karbondioksit gibi her tür uçucu gazları yakalamayı umuyor. Kütle spektroskopisi gibi teknolojiler 1970’lerden bu yana muazzam bir ilerlemeye şahit oldu. Bilim insanları bu tür uçucular üzerinde, 50 yıl önceki araştırmacılar için mümkün olmayan detaylı incelemeyi yürütmeyi planlıyor.
NASA merkezinde gezegen bilimi bölümü yöneticisi Lori Glaze’e göre, en başında bazı Apollo örneklerinin bunca zaman depoda tutulmasındaki amaç da buydu.
Glaze, açıklamasında, “Ajans, bilim ve teknolojinin gelişeceğini ve bilim insanlarının gelecekte yeni sorulara yanıt bulmak için bu materyali yeni yöntemlerle incelemesine olanak tanıyacağını biliyordu” dedi.
