NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ABD’nin Türkiye’yi F-35 sisteminden çıkarmasının da ‘kaygı verici’ olarak değerlendirdi ve NATO’nun iki ‘önemli müttefik’ arasındaki fikir ayrılığının giderilmesi çabalarını desteklediğini kaydetti.
ABD’dede bir konferansta konuşan Stoltenberg, “Ne tür savunma sistemlerini alacaklarına her bir ülke kendisi karar verir. Fakat NATO için önemli olan şey (bu sistemlerin NATO sistemleriyle) uyumlu çalışıp çalışmamasıdır. Türkiye’nin aldığı S-400 sistemleri NATO’nun hava savunma sistemine entegre olmayacak çünkü bunlar bir arada çalışabilir sistemler değil. Zaten Türkiye de böyle bir talepte bulunmadı.” diye konuştu.
Stoltenberg, NATO üyesi ülkelerin savunma bütçelerini yüzde 2 oranına çıkarma çabalarının da memnuniyet verici olduğunu söyledi. ABD Başkanı Donald Trump, Nato üyesi devletlere birlik bütçesine daha çok katkıda bulunmaları çağrısı yapıyordu.
Stoltenberg, “Önemli bir dönemeci atlattık, durum birkaç yıl öncesinden daha iyi. Müttefiklerin daha çok yatırım yapacağı konusunda iyimserim” dedi.
NATO üyesi dokuz devletin 2019 yılına kadar belirlenen hedeflere ulaşması bekleniyor.
Rusya’nın daha çok füzeye sahip olduğu bir dünyaya hazırlıklı olmalıyız
Öte yandan, Stoltenberg BBC’ye verdiği röportajda Rusya’nın, Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’nı (INF) kurtarmak için zamanının daraldığı uyarısında bulundu.
NATO ve Washington Rusya’yı, ABD ile SSCB arasında imzalanan ve karadan fırlatılan orta menzilli füzelerin Avrupa’da konuşlanmasını yasaklayan 1987 tarihli anlaşmayı ihlâl etmekle suçluyor.
NATO, Rusya’nın anlaşmaya geri dönmesi için 2 Ağustos’a kadar süre tanımıştı.
Stoltenberg, Rusya’nın anlaşmaya uymaması durumunda ‘ölçülüve savunma amaçlı bir yanıt verileceğini’ söyledi.
Stoltenberg, “Rusya’nın daha çok füzeye sahip olduğu bir dünyaya hazırlıklı olmalıyız” dedi.
Anlaşma, 500-5000 kilometre menzilindeki karadan fırlatılan balistik füzeleri yasaklıyor.
NATO, Rusya’nıyı 9M729 isimli bir füze sistemi geliştirip konuşlandırmakla, dolayısıyla INF anlaşmasını da ihlâl etmekle suçluyor. NATO, Rusya’nın bu adımının ‘Avrupa-Atlantik güvenliğine tehdit oluşturduğunu’ savunuyor.
ABD Başkanı Donald Trump da, Şubat ayında Rusya’yı anlaşmanın şartlarını ihlâl etmekle suçlamış ve Rusya’nın anlaşmaya geri dönmemesi halinde ABD’nin yükümlülüklerini askıya alacağını duyurmuştu.
Anlaşmayı ihlâl ettiği iddialarını reddeden Rusya, kısa süre sonra yükümlülüklerini askıya aldığını söyledi ve yeni silah sistemleri geliştirme planları olduğunu açıkladı.
Stoltenberg, “Bu ciddi bir mesele. INF Anlaşması on yıllar boyunca silahların kontrolünde bir temel taşı olmuştur şimdi ise anlaşmadan feragat edildiğini görüyoruz” dedi.
Önceliğin Rusya’nın anlaşmaya geri dönmesi olduğunu söyleyen Stoltenberg, Moskova’nın henüz ‘böyle bir işaret vermediğini’ belirtip “Bu nedenle INF anlaşmasının geçerli olmadığı, Rusya’nın daha çok füzeye sahip olduğu bir dünyaya hazırlıklı olmalıyız” diye konuştu.
Stoltenberg, NATO’nun Avrupa’ya karaya yerleşik nükleer füze konuşlandırma planları olmadığını belirtti ama Rusya’nın 2 Ağustos’a kadar anlaşmaya uymayı reddetmesi durumunda NATO’nun ‘ölçülü, savunma amaçlı bir yanıt verebileceği’ uyarısında bulundu.
Stoltenberg bu yanıtın, konvansiyonel hava ve füze savunması, yeni tatbikatlar ve teyakkuz hali ile yeni silahlanma kontrolü girişimlerini içerebileceğini ifade etti.
NATO Genel Sekreteri, nihai kararın ise Ağustos’tan sonra alınacağını söyledi.
