15 Ocak 2023 günü Katmandu-Pokhara iç hat seferinde YETI691 uçuşunda ATR-500 uçağı Pokhara havalimanına yaklaşma esnasında düşmesi sonucu uçakta bulunan 68 yolcu 4 mürettebatın tamamı yaşamını kaybetmişti.
İlk verilerde arıza olduğuna dair herhangi bir acil durum çağrısı yapıldığına dair bilgi yoktu. Dolayısıyla kaza araştırma sonuçları kazanın nedenlerini ortaya koyabilecekti. Nihayet kazanın üzerinden yaklaşık bir ay sonra Nepal Yetkili otoritesince Kaza Ön Raporu yayınlandı.
Kaza ön raporu* incelendiğinde kazaya ilişkin çok detay bilgi yer almamaktadır ve bu yüzden sadece 13 sayfadan oluşan raporda kazanın nedeni/nedenlerine ilişkin yeterli bilgi olmadığı gibi sadece Nepal Sivil Havacılık otoritesine öneride bulunmuştur.
Araştırmanın aşağıdaki konulara odaklanacığı vurgulanmıştır;
– Her iki pervanenin de hava akışına paralel duruma duruma geçtiği koşullar,
– İnsan faktörleri,
– Hem ulusal hem de uluslararası havaalanlarının aynı anda işletilmesi dahil olmak üzere Pokhara Uluslararası Havaalanına görerek yaklaşma prosedürleri.
Uçak Kazası Araştırma Komisyonu aşağıdaki geçici emniyet tavsiyesini açıklamıştır.
“Nepal Sivil Havacılık Otoritesi( Civil Aviation Authority of Nepal-CAAN) , VNPR’nin 12. Pisti için görerek yaklaşmaya devam etmeden önce, hem VNPK hem de VNPR havalimanlarındaki eş zamanlı operasyonları dikkate alarak, istikrarlı görerek yaklaşma kriterlerinin karşılanmasına izin veren uygun uçuş yolunu belirlemek için kapsamlı bir çalışma yürütmelidir”
Verilen kısıtlı bilgilere dayanılarak kazanın nedeni konusunda sadece fikir yürütmek ve bilhassa bu tip kokpit dizaynına sahip uçaklarda uçan pilotlarımızı da beyin fırtınasına dahil edebilmek için bu konuda uzman Mühendis arkadaşımın da (Mühendis Ersan Yüksel’e teşekkür ederim) görüşleri doğrultusunda aşağıda paylaştığım uçağın “Control Standına” dikkatinizi çekmek isterim.
Raporda verilen bilgilerde PF’in Flap 30 talimatına karşılık PM’in de F30 doğrulaması olmasına rağmen FDR’da Flap hareketi olduğu kaydı yoktur. Pervanenin ise FTR pozisyonda olduğu FDR verilerinde kayıtlıdır.
Acaba, Flap kolu yerine Condition kolları hareket ettirilerek farkına varmadan pervaneler FTR (Feathered) konumuna alınmış olabilir mi? Uçuşta bilhassa belli tecrübeye sahip pilotlar için bazı hareketler artık reflekse dayalı hale gelmektedir. Yani o kumandayı vermek için ayrıca bir çaba sarf etmeye gerek yoktur. Her şeye rağmen hayati kumandalar mutlaka karşılıklı kontrolle gerçekleştirilmelidir ve uçuş dokümanlarında bu şekilde belirtilmektedir.
Bu senaryo kısıtlı bilgiler ama gerçek bilgilere dayanılarak üretilmiştir. Bunun ne kadar gerçeği yansıtacağı Kaza Nihai Raporu yayınlandığında ortaya çıkacaktır.
Emniyetli Uçuşlar Dilerim
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot(E)
Kaza Araştırma Uzmanı
* Kaza Ön Raporu
Yeti-Airlines-15-Jan-2023-Preliminary-Report
