Pakistan’da 8 Şubat’taki seçimleri yönetmek üzere işbaşına gelen geçici hükümet, Uluslararası Para Fonu (IMF) ile mutabık kalınan ekonomik reformlara bağlılığının bir parçası olarak devlete ait Pakistan Uluslararası Havayolları’nı (PIA) satma planlarına son şeklini veriyor. Ağustos ayında iktidarı devralan yönetim, zarar eden havayolu şirketinin özelleştirilmesi de dahil olmak üzere IMF tarafından belirlenen bütçe hedeflerini tutturmakla yükümlü.
Özelleştirme Bakanı Fawad Hasan Fawad, PIA’nın satış sürecinin neredeyse tamamlandığını, geriye sadece kabine onayı ve bir excel sayfası üzerinde son sunumun kaldığını belirtti. Bu hamle, Pakistan’ın Haziran ayında IMF ile kamu iktisadi teşebbüslerinin elden geçirilmesini de içeren 3 milyar dolarlık bir kurtarma anlaşması imzalamasından sadece birkaç hafta sonra geldi.
PIA, geçtiğimiz yılın Haziran ayı itibariyle 785 milyar Pakistan rupisi (2.81 milyar dolar) tutarındaki borçları ve 713 milyar rupilik birikmiş zararıyla mali bir yük oluşturuyordu. PIA CEO’su 2023 yılı için zararın 112 milyar rupi civarında olacağını öngörüyordu. Özelleştirme sürecinin işlem danışmanı Ernst & Young tarafından hazırlanan 1.100 sayfalık raporda detaylandırıldığı üzere, satışı kolaylaştırmak için, tam yönetim kontrolüne sahip %51’lik bir hisse alıcılara sunulacak ve havayolunun borçları ayrı bir kuruluşa devredilecek.
Pakistan parlamentosunun internet sitesinde yer alan bir taslakta da görüldüğü üzere hükümet, daha önce PIA’nın çoğunluk hissesinin satılmasını engelleyen 2016 tarihli bir yasada değişikliğe gitti. PIA’nın satışı, eski Başbakan Navaz Şerif’in yakın yardımcısı ve yaklaşan seçimleri kazanmaları halinde partinin maliye bakanı olarak seçeceği Ishaq Dar tarafından bir öncelik olarak görülüyor.
IMF, PIA özelleştirme yasasının değiştirilmesi de dahil olmak üzere geçici hükümetin reformları hızlandırmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Özelleştirme planına göre, devlet garantili eski borçlar ve borçlar bir holding şirketine yerleştirilecek ve hükümet ile yedi yerli bankadan oluşan bir konsorsiyum arasında eski borçların ödenmesi için bir anlaşma yapılacak.
Satışın aciliyetine rağmen, bazı havayolu yetkilileri hızlı bir satışın PIA’nın değerini düşürebileceği ve şeffaflıktan yoksun olabileceği endişelerini dile getirdiler. Ancak havacılık analisti Brendan Sobie, özelleştirmenin havayolunu kurtarmak için tek geçerli seçenek olduğunu, bunun için de derin bir yeniden yapılandırma ve borçların temizlenmesi gerektiğini öne sürdü.
PIA’nın varlıkları arasında büyük uluslararası havalimanlarındaki değerli slotlar ve 150’den fazla ülkeyle yapılan hava hizmeti anlaşmaları yer alıyor. Havayolu, AB yasağına rağmen önemli gelir elde ediyor ve sadece Heathrow’daki önemli slotların değeri yıllık 70 milyar rupi. PIA’nın Paris ve New York’taki uçak ve otelleri de dahil olmak üzere fiziksel varlıkları defter değerine göre 105.6 milyar rupi (375 milyon dolar) değerinde, ancak yetkililer piyasa değerinin 1 milyar doları aşabileceğine inanıyor. Ancak bu varlıklar satışa dahil değil.
Havayolu faaliyetlerine devam ediyor ve yeni bir sahip kontrolü ele alana kadar beş ila altı ay daha faaliyetlerini sürdürmek için 23.7 milyar rupilik mali desteğe ihtiyaç duyuyor. PIA’nın özelleştirilmesi karmaşık ve zorlu bir süreç olup, satış sonrası yaşayabilirliğini sağlamak için hükümet desteğine ve stratejik planlamaya ihtiyaç duyuluyor.
