Türk-Amerikan ilişkilerinin tarihine en sıkıntılı senelerden biri olarak yazılan 2018’e veda ederken Washington, ilişkilerin 2019’daki genel gidişatını en çok etkileme potansiyeli olan S-400 krizinde Ankara’yı iyice sıkıştırmak için kritik bir hamle yaptı. Pentagon’a bağlı Savunma Güvenlik İşbirliği Ajansı 18 Aralık’ın akşam saatlerinde 3.5 milyar dolar değerindeki Patriot hava ve füze savunma sistemlerinin Türkiye’ye muhtemel satışına onay verildiğini duyurdu.
Hürriyet gazetesinin Washington temsilcisi Cansu Çamlıbel, ” Son sözü Kongre söyleyecek olsa da Türkiye’ye teklif edilen Patriot füzelerinin kaderi aslında Ankara’nın izleyeceği diplomasinin başarısını bağlı. Patriot almakta kararlıysa Ankara’nın önünde iki seçenek var. Birincisi Rusya ile yapılan S-400 anlaşmasını iptal etmek. Bu seçenek ABD’nin Suriye’den – yavaş da olsa – çekildiği ve Ankara’nın bu ülkedeki adımları için Rusya’nın desteğine daha çok muhtaç kalacağı bir ortamda neredeyse imkanız. İkinci seçenek ise Washington’ın S-400’lerin hangarda tutulacağına ve kullanılmayacağına ikna edilmesi.” olduğunu yazdı.
Çamlıbel bugünkü köşesinde şunları kaydetti;
Bu duyuru satışın kesinlikle olacağı anlamına gelmemekle birlikte iki gelişmeyi teyit ediyordu. Birincisi, demek ki Trump yönetiminin masaya koyduğu son Patriot paketi genel çerçevesi itibarıyla Ankara’nın beklentilerini karşılar nitelikteydi. İkincisi, demek ki Amerikan Dışişleri ve Savunma Bakanlıkları Kongre’yi satışın muhtemel şartları konusunda önceden bilgilendirmiş ve kategorik bir itirazın önüne geçmeyi başarmıştı.
Trump yönetimindeki Türkiye’ye Patriot satma arzusuna resmi boyut kazandıran 18 Aralık duyurusu, ABD Kongresi açısından 15 günlük itiraz takviminin başladığı anlamına geliyordu. Bu takvimin kendisi de aslında Amerikan bürokrasisinin Patriot’lar için izlediği titiz stratejinin bir parçasıydı. Takvim öyle bir planlandı ki kasımdaki ara seçimi kazanan siyasetçilerle oluşacak yeni Kongre’nin yemin edeceği 3 Ocak’tan bir gün önce itiraz süresi dolacaktı.
Araya uzun Noel ve yılbaşı tatilleri de girince Kongre’nin itirazı için son tarih olan 2 Ocak sessiz sedasız atlatılmış oldu. Böylece Trump yönetimi teklifin daha anlaşma aşamasına gelmeden kadük olması ihtimalinin önüne geçti. Ancak bundan sonraki süreç bu kadar kolay olmayacak.
Amerikan yönetiminin Patriot hamlesiyle asıl hedeflediği iki yıldır Ankara’nın dilinde olan ‘Savunma ihtiyacımızı NATO müttefiklerimizden karşılayamadık o nedenle de füzeleri Rusya’dan almak durumunda kaldık’argümanını boşa düşürmek. Patriot teklifinin eski Kongre’deki iletişimi de bu çerçevede yapıldı ve işe yaradı.
Ancak aynı argümanın iki gün önce göreve başlayan ve başkanlık koltuğuna yeniden Nancy Pelosi’nin oturduğu yeni Temsilciler Meclisi’ni ikna etmeye yetmeyeceğini herkes biliyordu. Yeni Temsilciler Meclisi, Başkan Trump’ın dış politikada muhtemel adımlarını olabildiğince sınırlama eğilimi içinde olacak. Dahası, Trump’ın mensubu olduğu Cumhuriyetçi Parti Senato’daki çoğunluğunu….
Cansu Çamlıbel’in yazısının devamı için;Tıklayınız
