Pegasus Havayolları CEO’su Güliz Öztürk, çeşitliliğin her zaman vizyonlarının ayrılmaz bir parçası olduğunu belirtti.
Dengeyi hedeflemenin —kadın ve erkeklerin işyerinde eşit olarak temsil edilmesi— başarıları için bir faktör olduğunu vurgulayan Öztürk, eşit fırsatların havayolunun büyümesini yönlendirdiğini belirtiyor.
Güliz Öztürk, IATA-Airlines dergisinden Graham Newton’un sorularını yanıtladı.
Graham Newton : Çeşitlilik havayolu için neden bu kadar önemli?
Güliz Öztürk: Çeşitlilik her zaman vizyonumuzun ayrılmaz bir parçası olmuştur. Şirketimizin 70’i kadın pilot olmak üzere %33’ü kadındır. Merkez ofisimizin %49’u kadındır. Başarımızda önemli bir faktör oldu, bu yüzden bunun sürekli bir yolculuk olduğunu anlıyoruz. Hareketsiz duramazsın.
Ancak bu sadece bir havacılık sorunu değil. Bu küresel bir endişe ve tüm şirketler bir ölçüde çeşitlilik elde etmeye çalışıyor. Tek aradığımız bir denge, yani işyerinde kadın ve erkeklerin eşit şekilde temsil edilmesi. Dünya Ekonomik Forumu, buna rağmen bu seviyeye ulaşmanın 132 yıl alacağını tahmin ediyor.
Havacılık için diğer birçok sektörden daha zor olacak. Bu geleneksel olarak erkek egemen bir sektör olmuştur. Ağırlıklı olarak erkekler uçak uçurdu, ağırlıklı olarak erkekler onları tasarladı ve bakımını yaptı. Sektörün bu yönleri, kadınların çalışabileceği alanlar olarak teşvik edilmedi ve bu nedenle sıfırdan başlıyoruz ve eşit temsil sağlamaya çalışıyoruz. Bu uzun bir yolculuk.
Ancak çeşitlilik iş açısından mantıklı mı?
Havayolları ve herhangi bir iyi kuruluş, çeşitliliği temel bir değer olarak kabul eder. Sürdürülebilirlik gibi, bu da bir işletmenin göz ardı edebileceği bir alan değildir.
Ancak basit bir iş mantığı da var. Temel olarak, nüfusun yarısı kadındır ve gerçek eşit fırsatlara sahip değilseniz, iş havuzunun %50’sini dışlarsınız. Havacılık bunu yapacak durumda değil.
Havayolları arasında bazı iyi bireysel hikayelerimiz var, ancak endüstrinin daha geniş bir bakış açısına ihtiyacı var. Bu da bizi geriye götüren bir zihniyet olmamasını sağlamak anlamına gelir.
Unutmayın, tek istediğimiz bir denge. Cinsiyet fark etmeksizin doğru işe doğru insanı yerleştirmek istiyoruz.
Rol modeller önemli mi ve kariyerinizde kimler önemliydi?
Şanslıydım. 17 yıldır Pegasus’tayım ve ondan önce 23 yıldır Türk Hava Yolları’nda satış ve pazarlama başkanı oldum.
Pegasus genç bir şirket ve her zaman destekleyici bir atmosfere sahip. Herhangi bir ayrımcılık olduğunu asla hissetmedim ve her zaman şirkete olumlu bir şeyler kattığıma inandım.
Lider olmak için belirli niteliklere sahip olmanız gerekir, ancak cinsiyetiniz bunlardan biri değildir. Kendine güvenmeli, çok çalışmalı ve her zaman öğrenmeye istekli olmalısın.
Rol modeller son derece değerlidir; çünkü bazen şüpheleriniz olabilir. Bir kadın olarak, ağırlıklı olarak erkek pilot ve mühendislerin başına geçip geçemeyeceğinizi merak ettiğiniz anlar olacak. Ancak bir rol model, insanlara sebat etme, gerekirse bir şirket kültürünü değiştirme ve diğer kadınlara destek sağlama cesareti verir. Rol model, çeşitlilik için bir kolaylaştırıcıdır.
Ancak aynı derecede önemli olan, erkeklerin çeşitliliğe inanmasıdır. Yaratıcılık, üretkenlik ve karlılık getirmeleri için kadınlara güvenmeleri gerekir. Erkekler davaya eşit derecede bağlı olmadıkça çeşitlilik hedeflerimize ulaşamayacağız. Dediğim gibi, şanslıydım. Ben o desteği aldım. Şirketi başarılı kılacağıma inanan insanlar vardı.
Şirket ne kadar başarılı oldu?
Pegasus Hava Yolları, 2005 yılında düşük maliyetli bir taşıyıcı olarak başladı, ancak şirketimiz gelişti ve artık pazarda benzersiz bir yerimiz var. Altı iç hat destinasyonu ve 14 uçakla başladık. Şu anda 95 uçakla 47 ülkede 125 noktaya hizmet veriyoruz.
Ama hiçbir zaman tamamen büyümeyle ilgili olmadı. Çeşitlilik, sürdürülebilirlik ve dijitalleşme gündemin üst sıralarında yer aldı.
Sorumlu, sürdürülebilir bir ürün sunan bir dijital havayolu olmak istiyoruz.
Sürdürülebilirlik sizin için ticari bir anlam ifade ediyor mu?
Sürdürülebilirlik sadece havayolumuzun geleceği ile ilgili değildir. Seyahatin geleceği ve dünyanın geleceği ile ilgili. Geri duramayız. Bunu, bir işi kârlı hale getirmekle çevre girişimleri yapmak arasında bir seçim olarak görebileceğimizi düşünmüyorum. Yalıtılmış halde var olamazlar. İkisine de ihtiyacın var.
Sürdürülebilir havacılık yakıtları (SAF) kullandık ve bunların sektörün net sıfır karbon emisyonu hedefinin yaklaşık %65’ini oluşturmasını bekliyoruz. Şu an pahalı oldukları doğru ama bunun nedeni üretimin düşük olması. Online olması planlanan üretim gerçekleşirse, talep ve arz arasında daha iyi bir denge ve daha iyi bir fiyat görmeye başlayacağız.
Ancak uygun fiyatlı, kolayca bulunabilen SAF, hükümetler ve düzenleyicilerden rafinerilere kadar tüm havacılık değer zincirini gerektirir. SAF üretimini ve kullanımını teşvik edecek teşvik mekanizmaları olmalıdır çünkü net sıfıra ulaşmak için çok fazla SAF’a ihtiyacımız var. Ama ben iyimserim ve sektörün pazarın ihtiyaçlarına uyum sağlayacağına inanıyorum.
Dijitalleşme stratejinizde nasıl bir rol oynayacak?
Dijitalleşme DNA’mızda var. Pegasus’u dijital bir hava yolu olarak düşünüyoruz.
Örneğin, insanlar yapay zekaya (AI) ve makine öğrenimine (ML) geçiş hakkında konuşmaya başlıyor. Ancak uçak içi satışlar için yüklememiz gereken ikram miktarını anlamak için 2017’den beri AI ve ML kullanıyoruz. Geçmiş verilerin tek başına yeterli olmadığını ve bu yeni teknolojileri karar vermeye yardımcı olmak için kullanmanın erken bir aşamada olduğunu öğrendik.
O proje son derece başarılı oldu. Müşterilerimizi satın almak istedikleri ürünlere sahip olduğumuz için mutlu tutmamızı sağladı, satışlarımız güçlü olduğu için havayoluna kazanç sağladı ve atık minimumda olduğu için çevreye fayda sağladı.
Şimdi makine öğrenimini gelir yönetimine ve fiyatlandırma mekanizmalarımıza uyguluyoruz. Bu çok önemlidir, çünkü tarihsel veriler pandemi nedeniyle geçerliliğini yitirmiştir. Rezervasyon alışkanlıkları değişti, yolcu davranışları değişti. Şimdi ML’ye geçiş yapmak için ideal zaman.
Ayrıca sadece check-in ve bagaj etiketleri konusunda yardımcı olmakla kalmayan, aynı zamanda müşterilerimizin yan ürünleri satın almalarına da olanak tanıyan 64 adet yeni Ekspres Bagaj kiosku geliştirdik. Uygulamamız, bir yolcunun istediği buysa, havalimanında minimum temas anlamına gelen ve ayrıntıları sürekli yeniden girme ihtiyacını ortadan kaldıran bir QR kodu sağlıyor.
Müşteri memnuniyet puanlarımız yüksek ve artıyor.
Uçak kullanımını yüksek tutmak için bizi yakından ilgilendiren bir diğer alan da kestirimci bakımdır. Bir uçağın hizmet dışı bırakılmasını önleyebilir ve genellikle daha verimli operasyonlar sağlar.
Müşteriye dönük teknolojileri uygularken destekleyici bir havalimanı ortağına sahip olmak önemli mi?
Havalimanları ile yakın çalışmak her zaman önemlidir, ancak iyileştirme için de her zaman yer vardır. Operasyonlarımızın yaklaşık %67’si İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı’ndan gerçekleştiriliyor ve bu nedenle yenilikçi olmak için biraz esnekliğe sahip olduğumuz yer burası.
Havalimanları yeni otomatikleştirilmiş süreçlere uyum sağlamak için önemli ölçüde değişecektir. Örneğin, biyometri hakim olacak ve bunun gelecekte check-in ihtiyacını ortadan kaldıracağını düşünüyorum. Check-in, henüz bilmediğimiz neyi başarıyor? Bu gereksiz bir ekstra adımdır. Müşteri deneyimi, havalimanı boyunca tamamen otomatik hale getirilecek. Sadece çantalarını bırakmaları gerekecek.
Ancak elbette, bu teknik bir zorluk değil. Bugün yapılabilir. Ancak değişikliklerin başarılı bir şekilde uygulanabilmesi için havalimanları da dahil olmak üzere tüm oyuncuların değişiklikleri desteklemesi gerekiyor.
