Reuters’in haberine göre, ABD’de büyük pilot sendikaları Pazartesi günü, ABD havacılık düzenleme kurulunun, pilotların uçuş sırasında ciddi şekilde dikkat dağıtıcı olabilecek hatalı bir stall uyarısını devre dışı bırakmalarına yardımcı olmak için Boeing 737 MAX için yeni kokpit prosedürleri oluşturulmasının gerektiğini açıkladı.
Hatalı bir “kumanda titreşimi- stick shaker” uyarısı hakkındaki öneri, Hava Yolu Kaptanları Birliği (ALPA) ve Müttefik Pilotlar Birliği, geçen ay ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA)tarafından önerilen 737 MAX tasarımı ve işletim değişiklikleri için 45 günlük bir kamuoyu görüşü süresi boyunca sunduğu öneriler arasındadır. 21 Eylül Pazartesi günü, yorumlar için son tarih oldu.
737 MAX değişiklikleri, FAA’nın muhtemelen yıl sonundan önce uçağın üzerindeki uçuş yasağının kaldırmasının yolunu açabilir. 737 MAX, 18 ay önce Etiyopya ve Endonezya’da 346 kişinin hayatını kaybettiği kazaların ardından dünya çapında uçuştan alınmıştı.
Her iki kazada da pilotlar, MAX’in burnunu defalarca aşağıya iten kusurlu MCAS uçuş kontrol sistemi ve kumanda çubuklarında “stick shaker” olarak bilinen hızlı ve gürültülü tıkırtıyı ve aşırı hızı içeren çoklu sesli ve görsel uyarılarla boğuştular.
Acil durumlarda pilotlar için tavsiyeler içeren teklifler, MAX’ın eğitim incelemesi için Birleşik Krallık’ta düzenleyicilerin ABD öncülüğünde yaptığı bir toplantı sırasında geldi.
FAA, MAX’ın sertifikalandırılmasından sorumluyken, Transport Canada ve Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) gibi diğer düzenleyiciler, uçağın doğrulanmasının bir parçası olarak farklı eğitim gereksinimleri ekleyebilir.
ALPA, uçuş ekiplerinin bir uyarının hatalı olduğundan emin olduktan sonra stick shaker’i durdurmak için bir devre kesiciyi belirleyip çekmesine olanak tanıyacak adımlar önerdi ve bu daha önce Transport Canada tarafından sunulan bir öneriydi.
American Airlines pilotlarını temsil eden Müttefik Pilotlar Birliği de Pazartesi günü hatalı stick shaker aktivasyonunu ve bir aşırı hız uyarısını devre dışı bırakmak için bir kontrol listesi istedi.
Sendika, FAA’nın pilotların “sorunu daha hızlı çözmelerine” yardımcı olmak için “runaway stabiliser” olarak isimlendirilen kontrol kaybıyla başa çıkmak için kontrol listesinin yeniden düzenlenmesi gerektiğini söyledi.
Diğer yorumların yanı sıra, Ulusal Ulaşım Emniyeti Kurulu FAA’nın önerdiği değişiklikleri “olumlu ilerleme” olarak nitelendirirken, kaza kurbanlarının aileleri Boeing’in MCAS’a yaptığı değişikliklerin Uçağın temelindeki aerodinamik sorunu ele almadığını söyledi.
Bu arada, Boeing’in Muhbiri Curtis Ewbank ek koruma talep ederken, İngiliz Havayolları Pilotlar Birliği Boeing’den uçağa üçüncü bir “hücum açısı – AOA” sensörü eklemesi çağrısında bulundu.
MAX sertifikasyon sürecinde sona yaklaşılırken ilgili taraflar uçağın daha emniyetli ve sorunsuz olarak uçuşa geri dönebilmesi için en küçük detayların da dikkate alınması için önerilerini sunmaya devam ediyorlar. Önceki yazılarımda da belirttiğim gibi MAX jetinin ikinci kez başlatılan sertifikasyon süreci belki de bugüne kadar hiçbir uçak için uygulanmayan detaylı bir çalışmaya şahit olmaktadır. Dolayısı ile süreçte başka bir problemle karşılaşılmaması halinde cidden çok emniyetli MAX jeti gökyüzü ile tekrar buluşacaktır.
Sağlıkla Emniyetli Uçuşlar Dileriz
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot(E)
Kaza Araştırma Uzmanı
