Reuters’in haberine göre, Qatar pilotları, devlete ait havayolunun çalışma saatlerini olduğundan az göstererek, bitkinlik şikayetlerini de görmezden geldiğini söylüyorlar. Bu durum aynı zamanda personel sağlığına zarar veren ve yolcuların hayatını riske atan bir emniyet ihlalidir.
Qatar Airways (QA) mürettebatın istirahat süresini en aza indirmeye çalışırken, çalışan istismarının Körfez ülkesinin yüksek vasıflı endüstrilerine bile nasıl yayıldığını gösteriyor.
İş ve İnsan Hakları Kaynak Merkezi’nden Isobel Archer, “Bu, açıkça pilotların kendileri ve uçtukları insanlar için büyük bir sağlık ve emniyet sorunudur” dedi.
Katar’ın lider sponsor olarak futbolun tercih edilen taşıyıcısı olmayı ümit eden QA ile ilk Dünya Kupası’na ev sahipliği yapmasından aylar önce bu açıklamalar ortaya çıktı. Ancak pilotlar, ultra uzun uçuşların artık yetersiz personel ve bitkin ekipler tarafından yapıldığını söyleyerek futbolseverlerin karşılaşabileceği risklerden endişe ediyorlar, bu baskı pandemi döneminde durumu daha da kötüleştirdi.
Erik, uçağın Doha üssüne emniyetli bir şekilde indiği 20 saatlik bir uçuşu hatırlatarak, “Uçakta 400 yolcu vardı ve iniş sırasında uyuyakaldım” dedi.
İkinci Pilot Reuters’a bir takma ad kullanarak “Hiçbir şey yapamazsınız. Vücudunuz sadece dinlenmek için çığlık atıyor. Göğsünüzün içindeki acıyı hissediyorsunuz ve gözlerinizi açık tutamıyorsunuz” dedi. Emniyetsizliği adeta haykırıyordu.
Erik ve diğer altı uçuş ekibi üyesi, havayolunun çalışma saatlerinin kendilerini yorgunluğa sürüklediğini ve yöneticilerin onların yeterince dinlenme taleplerini reddettiğini söyledi.
Birçoğu, pandemi sırasında binlerce çalışanı işten çıkaran bir havayolunun ek incelemesinden korkarak bitkinlik raporu bile dolduramadı. Diğerleri, raporlarının göz ardı edildiğini veya verilen uçuş programına uyması için baskı yapıldığını söyledi.
Erik, “Fazla çalıştık ve yorulduk ama asla bir bitkinlik raporu dolduramadım çünkü hedefte olmak istemiyordum” dedi.
Bitkinlik, çeşitli çalışmalara göre, ticari havayolu pilotları içinde oldukça yaygındır. Havayolu şirketleri pilotların çok uzun mesafeli uçuş yapmasını sağlamak için genellikle bitkinlik risk yönetimi (FRM) sistemlerini kullanırlar ve ana üste yeterli dinlenmenin sağlanması amaçlanır.
Uzun uçuşlar genelde 3 veya 4 pilottan oluşan kokpit ekibiyle gerçekleştirilir. Kurallar bu arttırılmış ekiple uçuş mesafesini uzatabilmektedir. Ama gerçekte uçakta istirahat eden ekip ne kadar dinlenebilmektedir? Bilimsel metotlarla bu durum çözümlenmeye çalışılmaktadır ama şu gerçek asla unutulmamalıdır, hareket eden, belli bir gürültü seviyesinin hüküm sürdüğü ve hatta zaman zaman türbülans nedeniyle sarsılan bir ortamda pilotların uyuyabildiklerini ve dinlenebildiklerini söylemek çok kolay olmamalıdır.
FRM sistemleri matematiksel bir takım verileri değerlendirerek limitleri ortaya koymaktadır ama ne kadar gerçeği yansıttığı tartışılmalıdır. Sistemin bu uçuş bitkinliğe yol açmaz dediği bir görev sonunda ekip aşırı derecede yorulduklarını söylüyorsa ilgili yöneticiler bunu mutlaka dikkate almalıdır. Havayolu işletmelerinin karar verici yöneticilerinin pilotların şikayetçi oldukları rotalarda yolcu olarak katılmalarını ve uçuş sonrasında kendilerini nasıl hissettiklerini ve konuyu değerlendirmelerini tavsiye ederim.
Hiç unutulmamalıdır, BİTKİNLİK/TÜKENMİŞLİK(FATIQUE), YORGUNLUK değildir. Onun çok ötesidir ve kişilerin doğruyu yapmak isterken yapamaması, doğruyu bilmesine rağmen yanlış karar vermesidir. Bunu önlemenin yolu kişilerin yorgunluğunu sonlandıracak dinlenme süresinin sağlanarak uçuş operasyonunun planlanmasıdır. Tabii ki bu durum işletme maliyetlerini arttıracaktır ve havayolu işletmeciliğinin doğasında vardır. Ama unutulmamalıdır ki bitkinliğe bağlı yaşanacak bir kaza o işletmenin sonu bile olabilir. Dolayısıyla EMNİYETLİ OPERASYON için artı maliyet göze alınmalıdır.
Emniyetli Uçuşlar Dileriz
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot(E)
Kaza İnceleme Uzmanı
