ABD Senatosu Ticaret Komitesi Başkanı Ted Cruz, ABD Ordusunun Ulusal Başkent Bölgesi’nde ADS-B kullanımına ilişkin verileri vermemesinden duyduğu öfkeyi dile getirdi.
31 Mart 2025’te Senatör Cruz ve Üst Düzey Üye Maria Cantwell, komitenin 29 Ocak 2025’te Ronald Reagan Washington Ulusal Havaalanı (DCA) yakınlarında meydana gelen Uçak- Askeri Helikopter kazasını araştırırken, ABD Ordusunun verileri teslim etmeyi reddetmesinin “tamamen kabul edilemez” olduğunu söyledi.
Geçtiğimiz hafta DCA’da 67 kişinin ölümüne yol açan trajik kazayla ilgili duruşmada ve ardından gelen ortak bir mektupta, Savunma Bakanlığı’ndan Ticaret Komitesi’ne Ağustos 2024 tarihli, Ülkenin başkenti etrafındaki hava sahasında ADS-B kullanımına ilişkin politikalarını ve prosedürlerini ana hatlarıyla açıklayan bir bilgilendirme notu sunulmasının talep edildiği bilgisi verildi.
Komite ayrıca, Talebin tekrar tekrar görmezden gelinmesi ve Ordunun Komite’nin bu korkunç kazayla ilgili soruşturmasını engellemeye devam etmesinin tamamen kabul edilemez olduğunu vurguladı. Uyumu sağlamak ve Komitenin kurbanların ailelerinin ve Amerikan halkının hak ettiği yanıtları vermesini sağlamak için her türlü seçeneğin kullanılacağı belirtildi.
Komite, ABD Ordusu’ndan Mart 2025’te verilerin istendiğini ve 27 Mart 2025’teki son alt komite duruşmasında Tuğgeneral Matthew Braman’ın devam eden bir soruşturmayı gerekçe göstererek belgeyi sağlamayı reddettiğini söyledi.
Ancak aynı alt komitede Ulusal Ulaştırma Emniyet Kurulu (NTSB) Başkanı Jennifer Homendy, kurumun soruşturmasının Savunma Bakanlığı’nın verileri paylaşmasını engellemediğini söyledi.
ABD Ordusuna ait Black Hawk helikopteri, Washington DC’de bir American Eagle Bombardier CRJ700 ile çarpıştığında Helikopterin ADS-B cihazı çalışmıyordu. ADS-B, bir uçağın yerini hava trafik kontrolüne ve diğer uçak pilotlarına bildiren gelişmiş bir izleme teknolojisidir.
Federal Havacılık İdaresi (FAA), 2019’dan beri belirli koşullar altında askeri uçakların uçuşlar sırasında ADS-B’lerini kapatmalarına izin vermekteydi. Senatör Cruz, talep edilen yazının ABD Ordusunun Ulusal Başkent Bölgesi’nde ADS-B kullanımına ilişkin politikaları ve prosedürleri özetlediğine inandığını belirtmektedir. Homendy ayrıca, kazadan önceki 730 gün boyunca kaza yapan Black Hawk helikopteri için bir FAA yer istasyonundan hiçbir ADS-B verisi alınmadığını vurgulamıştır.
Yukarıda da açıklandığı gibi ADS-B, bir uçağın yerini hava trafik kontrolüne ve diğer uçak pilotlarına bildiren gelişmiş bir izleme teknolojisidir. Otomatik olarak tanımlanır çünkü pilot veya operatör katılımına gerek kalmadan periyodik olarak bilgi iletir. Pozisyon ve hız verileri için GPS veya Uçuş Yönetim Sistemi (FMS) gibi diğer uygun navigasyon sistemlerine bağımlıdır ve 3B pozisyonu belirleme ve uçak ve diğer nesnelerin tanımlanması yöntemi nedeniyle izlenebilir olarak kabul edilir. Sistemin ilettiği uçak pozisyonu, irtifa, hız ve çağrı işareti gibi bilgiler, uygun alıcı ekipmana sahip herkes tarafından izlenebilir.
ADS-B şu anda dünya çapındaki hava sahalarında uygulanmakta olup, küresel çalışabilirliği sağlamak için 1090 MHz Mode-S Extended Squitter teknolojisi kullanılmaktadır. ADS-B Standartları, dünya çapında birlikte çalışabilirliği sağlamak amacıyla RTCA ve Avrupa Sivil Havacılık Ekipmanları Örgütü (EUROCAE) tarafından ortaklaşa geliştirilmektedir.
Haziran 2020’den bu yana, Avrupa ve ABD’de tüm genel hava trafiğinin temel Mode S Temel Gözetim ile uyumlu olmasını gerekmektedir. Maksimum Kalkış Ağırlığı 5700 kg’dan büyük veya maksimum seyir Gerçek Hava Hızı 250 kts’den büyük olan uçakların hem Mode S Gelişmiş Gözetim hem de ADS-B OUT gerekliliklerine uyumlu olması gerekmektedir.
Bilhassa Yasal zorunluluk nedeniyle FDR’ı olmayan hava araçları için ADS-B verilerinin izlenebilir olması yaşanan olayların araştırılabilmesi açısından çok önemlidir. Bu olayda da ADS-B’nin izlenemiyor olmasının sebepleri ortaya çıkarıldığında gelecekte tekrarlanmaması için gerekli tedbirlerin alınacağını ümit etmekteyiz.
Emniyetli Uçuşlar Dileriz
Eyup Turşucu
Kaptan Pilot (E)
Kaza Araştırma Uzman
