Alevler günbegün ülkemizin ormanlarını yakıyor, kül ediyor.Yaz aylarının korkulu rüyası orman yangınları ki, 5 temmuz’da ülke genelinde 16 orman yangını çıkmış.
Orman yangınlarına karşı mücadelede helikopter asıl kuvvet. Sabah gazetesinden Dilek Güngör’un yazdığına göre saatine 8-10 bin dolar ödenen Rus yapımı helikopterler 5 yıl süreyle (2017-2021) bu mücadele görev yapacak.
Helikopterler ulaşılması zor dik yamaç ve vadilerdeki dar alanlarda çıkan yangınlarda etkili oluyor. Ancak helikopterlerin pallerinin oluşturduğu rüzgar, yangını körüklemesine yol açtığından suyun yüksekten bırakılması bir dezavantaj olarak görülüyor.
Rus yapımı helikopterlerde 4,5 ton kapasiteli Bambi (Su kovası) mevcutmuş, ancak güvenlik gerekçesiyle 2,5 tonla sınırlandırılıyor.
Toplamda 24 adet olduğu bildirilen helikopterlerin, yangınlara karşı verdiği mücadele için Türk Hava Kurumu’ndan (THK) kiralanan ve “Ateş Kuşları” olarak adlandırılan 5 adet CL-215 tipi yangın söndürme uçağıyla destek veriliyor.
Orman yangınları karşı konulamaz bir biçimde her yıl hızla artarken yıl süresince halihazır, orman yangınları dışında (ev, fabrika vb.) her daim 7/24 savaşacak filo kurulması fikri,son günlerde yaşanan yangın olaylarıyla birlikte kamuoyu gündemine taşındı. Gerek medya gerekse politik zeminde bu konunun sık sık tartışma konusu olacağını söyleyebilirim.Mevcut uçak ve helikopterler yanında, yine daha kapasiteli Beriev, İlyuşin,Antonov hatta ve hatta Birleşik Devletlerde uçan kıtalar arası yangın söndürme faaliyetlerine bile katılan uçaklardan oluşan filoların zamanı gelmedi mi? Elbette bu bütçe ve maliyet meselesidir. Ama her geçen gün yanıp kül olan binlerce hektar alanın kurtarılmasına değecek bir maliyete de değer. Peki,bunlar uzun süreli projeler diyelim, vakti zamanında (10 yıl öncesine dayanan olaylar) Jandarma Genel Komutanlığı’nın Rus yapımı helikopterleri, Deniz ve Hava Kuvvetlerinin servis dışına çıkarılan uçakları da bu mücadelede kullanılamamış.
Bana göre en dramatik olay, Türk Hava Kurumu’na ait yangın söndürme uçağı filosunda 1985 yılından beri mevcut tek motorlu 11 adet M-18 Dromader uçaklarının 2012 yılı sonunda Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün (SHGM) yaptığı denetlemeler sırasında bulduğu çok sayıda aksaklık nedeniyle Kurumun bakım yetkileri askıya alınınca yerde kalması ve bir daha havalanamayarak Kasım 2014’te emekli edilmesiydi! Oysa bu tek pilotlu uçaklar sarp arazilerdeki hareket kabiliyetleri ve helikopterlerin ulaşamadığı yangın alanlarına rekor sürede müdahaleleriyle haklı bir ün kazanmışlardı.
Kokpit.aero‘nun 31 mart tarihli haberinde, uçakların nasıl emekli edildiği şöyle aktarılmıştı. “Türk Hava Kurumu’na ait yangın söndürme uçağı filosunda tek motorlu M-18 Dromader uçaklarının ayrı bir yeri vardı. Bu uçaklar çeşitli bölgelerde yazın yangın nöbeti tutar, hızları sayesinde çıkan yangınlara ilk darbeyi vururdu. Bu uçaklarda pilot olarak ömrü tek tekerlekli zirai ilaçlama uçaklarında geçmiş tecrübeli pilotlar görev alırdı.
Bir gün, Ankara Etimesgut’ta Dromader uçaklarının yedek parçalarının olduğu depo Türk Hava Kurumu Üniversitesi’ne depo yaptırılmak üzere boşaltıldı. Tüm parçaların kayıtları kayboldu. Ekonomik darboğazdaki THK, imalatçı Polonyalı PZL şirketinden teknik ekip getirtemedi ve uçaklar durup dururken emekli ayrılmak zorunda kaldı. Orman yangınlarına karşı savaşta önemli bir değer yok pahasına elden gitti… Uçaklar hurdaya çıktı.
ÇEK SİTESİ ÜZERİNDEN SATIŞTA
Türk Hava Kurumu envanterindeki TC-ZAA, TC-ZAB, TC-ZAF, TC-ZAP, TC-ZAT, TC-ZAU, TC-ZBE, TC-ZBF, TC-ZBG, TC-ZBH ve TC-ZBI tescilli 11 uçak, toplam 12 bin yedek parçasıyla birlikte www.planecheck.com üzerinden satışta.”
Haber herşeyi özetliyor. Uçaklar görev yapamaz diye değil parça kayıtlarının kaybolmasından dolayı ve yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle hurda niyetine satışa konmuş.Habere ne tekzip, ne de açıklama gelmiş. www.planecheck.com’da şu an itibariyle Dromader uçaklarının kaydına rastlamadık. Akibetleri ne oldu bilmiyorum ama yazık oldu. Bunu biliyorum.
Bir umut… Belki hurdaya çıkmadı. Belki Devlet sahip çıkar ve yangınla mücadelede görev alabilirler.
Not1: Orman yangınlarında görev alan yerli – yabancı helikopter pilotlarının, teknisyenlerinin ve yer personelinin gösterdikleri fedakarlığını biliyoruz. Kendilerini sevgiyle selamlıyor ve emniyetli uçuşlar diliyorum.
Not2: Meraklısı için Dromader’ların yangınla mücadele görüntüleri
