Sizce Türk Hava Yolları (THY) kaç yıldızlı bir şirket? 1-2-3-4-5. Fazla yorulmayın, 4 yıldızlı olarak biliyorduk, 5 yıldızlı olmasını bekliyorduk, artık 3 yıldızlı.
Peki ama neden ve hatta kime göre?
Zaman zaman benim de belli açılardan eleştirdiğim İngiltere merkezli bir derecelendirme kuruluşu olan Skytrax’a göre THY artık 3 yıldızlı.
Skytrax’ı derecelendirmeleri sebebiyle bir çok uzman eleştiriyordu. ‘Adamlar adil değiller, parayla ödül dağıtıyorlar’ ifadeleri kadar ağır olmasa da ben de bildiğim somut bilgiler ışığında eleştiriyordum. Diğer taraftan bu tarz şirketlerin her şeye rağmen hedef belirlemede etkisi ve sektörde rekabete katkısı iyi bir durum olarak görüyor, eleştirilerle, tartışmalarla yanlışlarını düzelteceklerini düşünüyordum ama bu defa durum biraz farklı.
Bir dönem THY, Avrupa’nın en iyisi konumuna ulaşıp, 5 yıldızlı havayolu olmak istiyordu. İşte o hedefe yürüyüş zedelendi. Köprüler atıldı. Skytrax’ın THY için yaptığı son işgüzarlığın telafisi de pek mümkün görünmüyor. Bilinçli ve kasıtlı bir tutum var. Beş yıldız için yola çıkan bir şirketin, yolcu anketi marifetiyle değil de, Skytrax’ın kendi uzmanlarının değerlendirmesiyle 3 yıldıza indirilmesi tuhaf. Bariz şekilde dikkat çeken bu vukuatın arka planında görülen hesabın izleri var.
Bu film şöyle başlayıp, buraya geldi.
Skytrax, 2017’de Paris Airshow’daki ödül töreninde, Avrupa’nın ilk 5 yıldızlı havayolu olarak Lufthansa’yı açıkladı, tartışmanın fitili çekilmiş oldu. Çünkü bu ödülü diğer dallarda topladığı ödüller sebebiyle THY’nin alması bekleniyordu. Tersi oldu.
İki yıl önceki Skytrax ödül töreninde THY-Lufthansa rekabeti gözlerimin önünde yaşanmıştı. THY, “Güney Avrupa’nın En İyi Havayolu Şirketi” ödülünü üst üste 9’uncu defa kazanmış ve business sınıfındaki ikramlarıyla da her kategoride ödül almıştı. Üstelik THY öncekilerine ilave olarak da “Dünya’nın En İyi Business Sınıfı Havayolu Lounge” ödülü kazanmıştı. Ama bunlara rağmen “Avrupa’nın En İyi Havayolu” ödülü, THY’den daha az ödül toplayan Lufthansa’ya verilmişti.
Araştırdığımda, iki havayolunun bu ödül kategorisinde yolcu anketlerinde başa baş kaldıklarının öğrenmiştim. Bu sebeple de değerlendirme süresinin bir ay uzatıldığı söylenmişti. (Tercümesi şöyle; Aslında anketten THY çıktı, fakat Lufthansa baskısı etkin oldu.)
Avrupa’nın ilk 5 yıldızlı havayolu sertifikasını üst üste elde edilen ödüllerle THY’nin kazanacağı beklenirken Lufthansa’nın alması birçok kesimde hayal kırıklığına sebep oldu. Skytrax’ın neyi, nasıl değerlendirdiği tartışılır hale geldi. THY de bu gelişme üzerine 2018’de Skytrax’dan çekildi.
Öte yandan aynı yıl Atlasglobal de 4 yıldızlı havayolu olarak tescil edilerek, THY’ye üstü kapalı, Türkiye’den aynı kategoride iki şirket var mesajı verilmişti.
Bu gelişmeler üzerine THY’nin kendini geri çekip, derecelendirmeye girmemesi de Skytrax’da itibar tartışmasına sebep oldu. Ve bir atak daha geldi. Skytrax uzmanlarının marifetiyle THY 3 yıldızlı havayolu ilan edildi. Tüm kategorilerde ödüller yolcu anketiyle belirlenirken, yıldızlar şirket uzmanlarının derecelendirilmesiyle dağıtılıyor.
Evet, adet olduğu üzere Haziran’da yapılacak Paris Airshow’da havayollarının ödül töreni olacak, fakat THY olmayacak.
Güntay Şimşek’in yazısının tamamı için;tıklayınız
