EYLÜL 2013’de yapılan Ercan Havalimanı ihalesi, ada tarihinin en büyük özelleştirmesi olmuştu. 25 yıllığına kiralanan havalimanı 350 milyon Euro doğrudan yatırım,300 milyon Euro devlete yüzde 47.8 ciro payı karşılığında Taşyapı, Terminal Grup ve KKTC’nin yerel şirketlerinden Kaner ile konsorsiyuma verilmişti.100 milyon Euro’luk peşin ödeme çekini KKTC hükümetine törenle teslim eden Taşyapı’nın patronu ve zamanın iktidar ortağı Kıbrıslı siyasetçilerin keyfine diyecek yoktu.
Muhalefet partilerinin cılız sayılabilecek itirazları ile geçen iki yıldan sonra ilk kırılma noktası yaşandı. Konsorsiyumun ortaklarından Terminal Yapı, “hiçbir iş veya kararda kendilerine danışılmadığı iddiasıyla ekarte edildiklerini” kamuoyuna duyurmuştu.T&T Havalimanı İşletmeciliği İnşaat Şirketi ve Sanayi Ticaret Ltd.Şti. ünvanıyla tüzel kişiliğe kavuşan konsorsiyumun büyük ortağı Terminal Yapının Ada basını ve halkının da büyük tepkisini çeken iddiaları, daha sonra Taşyapı Group’un sahibi Emrullah Turanlı tarafından yalanlanmıştı.
Asıl sorun yapılmakta olan her havalimanı inşaatında yaşananların tekrarıydı sanki. Önlerinde 3 sıkıntı bulunuyordu.Dere (yatağı) deplasesindeki kamulaştırma sıkıntısı, yıllar önce iflas etmiş İstanbul Havayollarına ait hangar yeri ve Çömlekçi çiftliği olarak anılan bölge.Bir de,pist yapımı için çevredeki 15 bin ağacın kesileceği tartışmaları bitmek bilmiyordu.Bu sıkıntıların bir bölümü aşıldı ama 9 milyon yolcuya hizmet verecek şekilde 2018’in ikinci yarısında hizmete girecek Havalimanı terminal binasının 19 ekim 2016’da yapılan temel atma töreniyle yaşanan tartışmalar biraz olsun halı altına süpürülmüşken, önceki gün eski turizm bakanı Tahsin Ertuğruloğlu’nun bir demeciyle deyim yerindeyse ortalık yangın yerine döndü.
Ercan Havalimanı’nın işletmesini 25 yıllığına devralan T&T ile yapılan sözleşme, geçtiğimiz hafta Bakanlar Kurulu tarafından 4 yıl uzatılarak 29 yıla çıkarılınca, bu bazı siyasetçilerce bardağı taşıran son damla olarak değerlendirildi ve çarşı karıştı!
Zamanın Ulaştırma Bakanı şimdiyse Dışişleri Bakanı olan Tahsin Ertuğruloğlu,“İhalenin araştırılması bitmemesi gereken bir olay. İhaleyi kazanan şirket büyük bir samimiyetsizlik içinde, devleti hiçe saymış, ‘KKTC siyaseti, bürokrasisi cebimde’ diyen bir adamdan söz ediyoruz”açıklamasında bulunup, 25 yıllık süreye ek olarak verilen 4 yıllık uzatmayı kastederek, “Ek sözleşmenin imzalandığını ilgili bakandan şimdi öğrendim, bu kararda onayım yoktur. Karar benim katılmadığım bir toplantıda alındı ama tartışmanın Bakanlar Kurulu’na yönelik bir yıpratma kampanyasına dönüşmesine rızam yok” dediğinde ipler koptu.Taşyapı’nın patronu Emrullah Turanlı’nın yanıtı gecikmedi.Turanlı, Kıbrıs medyasına yaptığı zehir zemberek açıklamada ki,- kavgada bile söylenmeyecek bir biçemde-, Bakan Ertuğruloğlu hakkında inanılmaz iddialarda bulundu.İddiaların en önemlisi,Ercan Havalimanının kontrol işleri, bilgi akışının sağlanması, müşavirlik, ve hukuk hizmetlerinin, Diamond Green Yönetim ve Danışmanlık Hizmetleri Limited Şirketi ile APCO Teknik Müşavirlik ve Taahhüt Anonim Şirketi’nden 11,250.000 Dolar karşılığında alınması ve bu bedelin T&T Havalimanı İşletmeciliği İnş.Sanayi ve Ticaret Şirketi Limited tarafından karşılanması ile ilgili karar alınması sürecinde 2016 yılı başlarında yaşananlardı.Turanlı ,” Bakan Ertuğruloğlu beni makamına çağırarak tehditle 12 milyon Euro’yu ayda 200 bin Euro taksitle arkadaşı Ömer Elmas’a denetim parası adı altında ödememi istedi. Hatta arkadaşım dediği Ömer Elmas da yanındaydı, ‘bak’ dedi, ‘Bu benim arkadaşım. Eğer arkadaşıma bu parayı ödemezsen ben sana burada iş yaptırmam’ iddiasında bulundu. Bakan Ertuğrul bu konuşmaları yalanladı ama şu da bir gerçek ki, mart 2016’da KKTC Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Emine Dizdarlı, Ulaştırma Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu’nun Ercan Havaalanı inşaatının kontrolörlük denetlenmesiyle ilgili aldığı kararın usulsüz olduğunu ve bu kararı alırken yetkisini aştığını söyleyerek, bu gerçek doğrultusunda kararın iptal edilmesi gerektiğini ifade ederek şunları söylemişti:
“Ercan Havaalanı’nın kontrollük işleri, bilgi akışının sağlanması, müşavirlik, ve hukuk hizmetlerinin, Diamond Green Yönetim ve Danışmanlık Hizmetleri Limited Şirketi ile APCO Teknik Müşavirlik ve Taahhüt Anonim Şirketi’nden 11,250.000 Dolar karşılığında alınması ve bu bedelin T&T Havalimanı İşletmeciliği İnş. Sanayi ve Ticaret Şirketi Limited tarafından karşılanması ile ilgili karar hakkında ulaştırma bakanına bir takım sorular sordum ancak bunlara yanıt alamadım.”
Karşılıklı suçlamaların devam edeceği muhakkak.Birilerinin ipe un serdiği şüpheleri gitgide yükselirken ortam hızla geriliyor. Bugün Kıbrıs’dan yayın yapan Genç TV’de Aysu Basri Akter’in sunduğu ‘Günün Getirdikleri’ programına konuk olan Turanlı,” Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu’nun nefret suçu işlediğini, kendisiyle ilgili nefret söylemi yaptığını ve bu açıklamalardan dolayı can güvenliğinden endişe ettiğini” söyledi.
Vermeden almak Allah’a mahsus. İhaleyi verirken garanti kapsamında 4 parsel olarak tespit edilen sorunlu arazilerin istimlakini yapma,önlemini alma.(?) Haklı olarak ek süre uzatımı talebinde bulunan şirketin istemine itiraz et; “Nurtopu” bir denetim sistemi icat ederek 11 milyon dolarlık bir fatura daha çıkart!
Aynı hatalar yinelenmesin
Kıbrıs Türk halkının milli havayolu Kıbrıs Türk Hava Yolları’nın (KTHY) içine düştüğü mali krizden kurtulamayarak,2010 yılında nasıl tarihe gömüldüğü gerçeğini hepimiz biliyoruz.
KKTC’ye ciro paylaşımı gereği, 2017 yılı içerisinde yaklaşık 15 milyon Euro ödeme yapacaklarını, Ercan Devlet Havaliamanından devletin ortalama vergi olarak da 10 milyon Euro aldığını belirten T&T Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Emrullah Turanlı’nın ise her siyasetçiyle düelloya girişmesi hoş değil. Global anlamda iş yapan şirket yöneticileri sabırlı olmalı, dokuz kere yutkunup düşünmeli ve diplomatik yaklaşımları tercih etmelidir. Her ne olursa olsun KKTC’nin kendi yönetim sistemi var. KKTC’nin 82’inci vilayetimiz olmadığı gerçeğinden hareketle, diyalog ve söylemlerine biraz daha özen göstermesi gerekiyor.
KKTC’nin dünyaya açılan tek penceresi olan Ercan Havalimanının stratejik öneminin farkına herkes ama herkes varmalı.
Ankara’nın gelişmeleri dikkatle izlediğini de ayrıca vurgulamak isterim.
