Suriye’de yaşanan çatışma ve oluşan güvenlik tehdidi nedeniyle Türkiye’de sıklıkla gündeme gelen uçuşa yasak bölge, bir devlet otoritesi tarafından veya bir uluslararası kurumun inisiyatifi ve gücüyle belli bir alanda ilan edilir ve bu alan tüm hava taşıtlarının kullanımına yasaklanır. Elbette bu yasağa sadece yasağı koyan taraf uymak zorunda değildir.
UYB, üçüncü bir taraf yasağı delerse yasağı koyanın yaptırım uygulayacağı ve bu bölgeye izni dışında giren güçleri cezalandıracağı anlamına geliyor.
Ne zaman ve nerede uygulanmıştı?
Her çeşitte hava aracı bu yasağa dahil edilebilir ve bu uygulama geçmişte Irak’ta (1991-2003), Bosna-Hersek’te (1993-1995) ve Libya’da (2011) gerekli görülmüş ve uygulanmıştı. Uçuşa yasak bölgeler ilan etmekteki amaç farklılıklar göstermekle birlikte genel olarak bölgedeki çatışmayı kontrol altına almak veya durdurmaktır.
Türkiye birkaç yıldır Suriye’de bu tip bir güvenli bölge oluşturulmasını istedi ancak bölge aktörlerini ikna edemedi. Ankara ve Washington arasında tıkanan UYB görüşmeleri sonrası Rusya-İran-Türkiye ortaklığında bir planın uygulanıp uygulanamayacağı tartışılmaya başlandı.
“ABD’nin önerileri tatmin edici düzeyde değil”
Son olarak Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu “ABD’nin yeni önerileri bizi tatmin eder düzeyde değil. Bir an önce güvenli bölgeyle ilgili mutabakata varmamız lazım. Bizim artık sabrımız kalmadı” açıklamasını yaptı.
Güvenli bölge PYD/PKK’ya mı yarar?
Suriye’de ABD tarafından bir UYB oluşturulmasının PYD/PKK’nın Suriye’de Fırat’ın Doğusu’nda güçlenmesine neden olacağını düşünenler de var ancak Türkiye’nin de içinde yer alacağı bir koalisyon tarafından oluşturulacak bir UYB olursa Türkiye daha kısıtlı da olsa kendi hava operasyonlarını yapmaya devam edebilir.
