Basınç değişiklikleri
Kalkışta ve uçak yükselirken kabin hava basıncındaki düşüş gazların genleşmesine neden olur. Sıkışan gazlar deniz seviyesine göre %25’ten fazla genleşebilir. Uçak inişe geçtiğinde gaz hacmi azalır. Sinüsler, kulak ve bağırsaklar gibi bölgelerde sıkışan hava rahatsızlığa neden olabilir.
Basınç değişikliğinin vücudunuzdaki etkilerini azaltmak için gazlı içeceklerden ve fasulye, lahana gibi gaz üreten yiyeceklerden kaçının ve uçak alçalırken basıncı eşitlemek amacıyla esneyebilmeniz, yutkunabilmeniz ve ‘kulaklarınıza hafifçe vurmanız’ için uçuşunuzun son saatinde uyumayın.
Kulaklar ve sinüslerde problem riski soğuk algınlığı nedeniyle tıkanmış ise büyük oranda yükselir. Eğer hastaysanız uçuşunuzu ertelemeyi ya da dekonjestan bir ilacın işe yarayıp yaramayacağını doktorunuzla görüşmeyi düşünebilirsiniz.
Yeme ve içme
Vücut hareketsiz olduğunda sindirim yavaşlar. Bu nedenle, hafif yiyecekler yemek uçuşunuzun daha rahat geçmesini sağlar. Diüretik gibi etki ettikleri ve tuvalete gitme ihtiyacını artırdıkları için kahve ve çay gibi kafeinli içeceklerden ve aşırı alkolden uzak durulması tavsiye olunur. Doğru bir şekilde sıvı almak için bu içeceklerin yerine sık sık meyve suyu ve su için.
Uçak içi egzersizleri
Uzun uçuşlarda ve uçuştan sonra canlı olmanız için her birkaç saatte bir uçak içi derginizde de bulabileceğiniz uçuş egzersizlerini yapmaya çalışın.
- Ayak çevirme: Her bir ayağınızı ayak bileğinizden 20’şer kez çevirin.
- Kalçaları kaldırma: Kalçanızın bir tarafını koltuktan kaldırarak o taraftaki kasları gerginleştirin. 5’e kadar sayın. Her bir taraf için 5 kez tekrarlayın.
- Dize baskı: Dizleri ve bacaklarınızın üst kısımlarını birlikte bastırın ve kalça kaslarını gerin. 5’e kadar sayın. 5 kez tekrarlayın.
- Sırta baskı: Omuzlarınızı öne doğru çıkararak sırtınızın küçük bir kısmını koltuğa bastırın. Omuzlarınızı koltuğa bastırarak hareketin tersini yapın. 5 kez tekrarlayın.
- Omuz daireleri: Kollarınız yanda, omuzlarınızı önce öne, sonra arkaya doğru 10’ar kez çevirin.
- Baş daireleri: Başınızı yavaş bir şekilde önce bir yöne, sonra diğer yöne döndürün. 10 kez tekrarlayın.
- Ayağa baskı: Topuğunuzu kaldırın ve ayak parmaklarınızı yere bastırın; daha sonra, ayak parmaklarınızı kaldırıp topuğunuzu yere bastırın. Bu hareketi, her bir ayak için 10’ar kez tekrar edin.
Taşıt tutması
Taşıt tutması, vücudun denge algısı görülen durumla eşleşmediğinde ortaya çıkar ve hava türbülansı sırasında artabilir. Taşıt tutmasına eğiliminiz varsa, aşağıdaki önerilerimizi göz önünde bulundurun:
- Kanatlarda pencere kenarı koltuk isteyin.
- Uçuştan önce ve uçuş sırasında alkol almayın.
- Uçuştan önce ve uçuş sırasında yeteri kadar su içtiğinizden emin olarak su kaybından kaçının.
- Az ve baharatsız yiyecekler yiyin.
- Bol, rahat ve serin tutan giysiler giyin.
- Hava açıksa gözlerinizi yerde, denizde veya ufukta tutun.
- Bir faaliyet üzerinde yoğunlaşın ve beyninizi aktif tutun (ancak semptomları daha kötüleştireceğinden birşeyler okumaktan kaçının).
- Koltuğunuza geçtiğinizde uçak tutması torbasını alın ve elinizin uzanabileceği yakınlıkta tutun.
- Uygun ilaçların kullanımı için doktorunuzla görüşün. Bu önlemlerin yanı sıra, kullanılabilecek reçetesiz birçok ilaç vardır.
Kabin hava kalitesi
Modern uçaklarımız mükemmel düzeylerde havalandırmaya sahip, sessiz ve konforlu uçaklardır. Uçaktaki hava değişimi oranının ofis binaları ve trenlerden daha iyi olduğu ve hastane ameliyathaneler ile kıyaslanabilir olduğu gösterilmiştir.
Uçuşlarında sigara içilmediğinden havada bulunan kirleticilerin miktarı birçok şehir caddesinden veya binadan çok daha düşüktür. Taze hava sürekli olarak çok ince filtrelerden (HEPA) geçirilerek toz, virüs, mantar ve bakterilerin %99,997’si yok edildikten sonra, geri dönüştürülmüş havaya eklenir.
Ancak, kabindeki havanın düşük nem değeri hafif cilt, burun, boğaz ve göz kuruluğuna neden olabilir. Kuruma etkilerini en aza indirmek için:
- Alkol ve kafeinli içecek içmeyin.
- Uçuş sırasında kontak lenslerinizi çıkarın ve yerine gözlük kullanın.
- Cildinizi nemlendirmek için nemlendirici kullanın.
Uçuş İçi Tıbbi Destek
Kabin ekibi tıbbi acil durumlar için ilk yardım eğitimi aldığından dolayı uçaklarda kabin ekibinin kullanabileceği kapsamlı tıbbi kitler ve 14ler bulunur.
Bazı uçuşlarda, hastalar uçaktayken yerde bulunan tıp görevlilerinin onları inceleyebilmeleri için en son uzaktan izleme cihazları kullanılır. Yolcuların yerde alacakları her türlü tıbbi bakımın ücreti kendilerine aittir. Bu nedenle, kapsamlı bir seyahat sigortası yaptırılması önerilir.
Derin Ven Trombozu (DVT)
Derin Ven Trombozu (DVT), alt bacakta kan pıhtılaşması meydana geldiğinde oluşur. Pıhtı kopup ciğerlere gitmediği taktirde tehlikeli değildir. Hareketsizlik DVT oluşumu için önemli bir risk faktörüdür ve araba, otobüs, tren veya uçak yolculuklarından ve hatta sinemada oturduktan sonra ortaya çıkabilir.
Aslında Dünya Sağlık Örgütü’nün uluslararası bir raporu (WRIGHT raporu), sağlıklı yolcular için aynı sürede diğer taşıma araçlarında geçirilen hareketsiz süreye kıyasla uçuşlarda riskin artmadığını göstermiştir. Uçak içi konforunuz ve DVT oluşum riskini azaltmak için aşağıda belirtilen genel önerilere uyun:
- Bol ve rahat giysiler giyin.
- Bagajınızı önünüzdeki koltuğun altına değil başınızın üstünde bulunan bölmelere yerleştirin. Bu uzanmanıza ve düzenli olarak ayak ve ayak bileklerinizi çalıştırmanıza olanak tanır.
- Hareketsizlik DVT oluşumu için önemli bir risk faktörü olduğundan, uygun uçak içi egzersizleri düzenli olarak yapmanız ve eğer güvenliyse kabin içinde her 2-3 saatte bir yürümeniz önerilir.
- Düzenli olarak meyve suyu veya su içerek ve alkol ile kafeinli içeceklerden uzak durarak sıvı ihtiyacınızı karşılayın.
Bazı insanlarda DVT oluşması olasılığı diğerlerine göre daha fazladır. DVT ile ilişkili bilinen risk faktörleri şunlardır:
- 40 yaş üstü olmak.
- Özellikle kol ve bacağı veya karın boşluğunu etkileyen, yakın zamanda geçirilmiş önemli bir ameliyat ve yaralanma.
- Bir gün veya daha uzun süreli hareketsizlik.
- Kişisel geçmişinizde veya aile geçmişinde daha önce DVT görülmesi.
- Kan pıhtılaşması bozuklukları.
- Kalp rahatsızlığının belirli biçimleri.
- Geçmişte veya şu anda habis tümörünün olması.
- Oral doğum kontrolü ilaçları ve hormon takviye tedavisi dahil hormon tedavisi.
- Hamilelik.
- Sigara içme.
- Obezite.
- Varis.
Bu risk faktörlerinden herhangi biri sizde varsa, seyahate çıkmadan önce doktorunuza danışın ve aşağıdaki olası tıbbi önlemleri konuşun:
- Anti emboli çorabı veya uçuş çorabı kullanın.
- Uçuş öncesinde antikoagülan ilaç veya diğer profilaktik önlemler alın.
