Uzay Ajansı: Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘2023’te Ay’a gidiyoruz’ sözleriyle duyurduğu Milli Uzay Programı’nda neler var?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Milli Uzay Programı”nın tanıtım toplantısında konuştu.
Türkiye’nin “uzaydaki hak ve menfaatlerinin nasıl korunacağı, gelecek 10 yılı nasıl şekillendireceklerini” açıklayacağını belirten Erdoğan, “Şu anda en önemli eksiğimiz fırlatma konusudur. O konuda da, kendi uydumuzu uzaya kendimiz gönderme yolunda önemli adımlar attık. ROKETSAN’da başlayan programla birlikte ilk yerli sonda roketimiz 136 kilometre irtifaya çıkarak uzaya sınırını aşmış durumdadır” dedi.
Erdoğan, “En önemli hedefimiz 100’üncü yılda Ay’a ilk teması gerçekleştirmek. Gökyüzüne bak, Ay’ı gör” diyerek Ay’a gidiş planlarını anlattı:
“İnşallah Ay’a gidiyoruz. İlk aşamada 2023 yılı sonunda yakın Dünya yörüngesinde ateşleyeceğimiz kendi milli ve özgün hibrid roketimizle Ay’a ulaşarak sert iniş gerçekleştireceğiz. İlk fırlatmayı uluslararası işbirliğiyle gerçekleştireceğiz. Böylece ikinci aşama Ay misyonu için de gerekli bilgileri toplamış olacağız. 2028’de gerçekleştirmeyi planladığımız ikinci aşamada ise aracımızı yakın yörüngeye çıkaracak ilk fırlatmayı bu kez kendi milli roketlerimizle yapmayı ve yumuşak inişi planlıyoruz. Böylece Ay’da bilimsel faaliyetler yapabilen sayılı ülkelerden biri konumuna geleceğiz.”
Erdoğan, ikinci hedefi ‘milli uydu projesiyle rekabet gücünün artırılması ve dünyadaki pazardan pay almak’ olarak açıkladı.
“Üçüncü hedefimiz Türkiye’ye ait bir bölgesel konumlama ve zamanlama sistemi geliştirmektir. Sivil ve askeri amaçlı kullanılan bu uydu teknolojisine dünyada yalnızca altı ülke sahiptir. Savunma tarım, şehircilik ve otonom araçlar başta olmak üzere kendi hassas navigasyon uydularımızı geliştirebileceğiz.”
Erdoğan, dördüncü hedef olarak ise “Uzaya erişimi sağlamak ve bir uzay limanı işletmesi kurmaktır” diyerek açıkladı. Uzay limanının coğrafi olarak uygun durumdaki “dost ve kardeş ülkelerden birinde” işbirliğiyle yapılacağını söyleyen Erdoğan, “Uzaydaki yetkinliğimizi artırmak, beşinci hedefimiz” dedi:
“Altıncı hedefimiz, astronomik gözlemler ve uzay nesnelerinin yerden takibi konusunda daha ileri bir seviyeye ulaştırmaktır. Bunun için altyapılarımız mevcuttur. Yedinci hedefimiz ülkemizde uzay sanayi ekosistemini daha da geliştirmektir.”
Uzay alanında ‘etkin ve yetkin’ insan kaynağının geliştirileceğini belirten Erdoğan, bir Türk vatandaşını uzaya göndermenin de son hedef olduğunu söyledi. Ancak bunun için bir tarih vermedi.
Ardından, bu Türk vatandaşının “Belki bayanlardan bile olabileceğini” söyledi:
“Eminim ki birçok kişi bu hayali kurarak büyümüştür. Hatta belki bayanlardan bile ben adayım diyenler vardır. Gerekli niteliklere sahip gönüllüler arasından seçerek gerekli eğitimleri almasını sağlayacak ve uzaya göndereceğiz. Artık astronot ya da kozmonot kelimelerine bir Türkçe karşılık bulmamız gerekiyor.”
Türkiye Uzay Ajansı 2018’de kuruldu
Salı günkü programda çalışmaları açıklanan Türkiye Uzay Ajansı 13 Aralık 2018’de Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kuruldu. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı Ajans, Ocak 2019’da Gebze’de “Milli Uzay Programı Çalıştayı” adlı bir toplantı düzenledi. Çalıştay veya daha sonra yapılan yapılan çalışmalarla ilgili herhangi bir bilgi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bugünkü konuşmasına kadar paylaşılmamıştı.
Türkiye Uzay Ajansı’nın başında Ağustos 2019’dan bu yana Serdar Hüseyin Yıldırım var. Aslen Rizeli olan 60 yaşındaki Yıldırım, bundan önce Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nda Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürü ve daha da öncesinde Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nde genel müdür olarak görev yapıyordu.
Göreve geldikten sonra verdiği ilk röportajda Yıldırım, “Bu fırlatmalar özellikle okyanus kıyıları ya da çöl bölgelerinde yapılıyor. Biz de işbirliğiyle başka bir ülkede bunu yapabiliriz. Varolan, örneğin Kazakistan’daki bir üssü de kullanabiliriz. Ancak benim gönlümde yatan Türkiye’nin uzaya erişimidir. Uydu yapıyoruz, bu kolay iş değildi. Ama bunu nasıl atacağız, birilerine attırmak zorunda kalıyoruz. İsterim ki onu da biz atalım” demişti.
