VECİHİ HÜRKUŞ ve ARALIK AYI:
1911 YILI :
: Deperdussin firmasına Osmanlı Devleti tarafından iki uçak siparişi verildi.
03 ARALIK :
1931 : Ankara, 03 Aralık 1931
T.Ta.C. Umumi Merkezi 1355/ 27958
Vecihi Bey:
Kadıköy Postahanesi Postrestant (Faham) Bey İstanbul
Tertip edilen ziyaret uçuşlarının selametle bitmiş olmasına memnun oldum. Gayretinize teşekkür ederim.
1– Uçuş devamı müddetince beraberinizde çalışan makinist Hamit Efendi’nin artık istihdamına mahal kalmadığı cihetle Kanunusani iptidasından(*) itibaren ilişik ve yine aynı tarihten itibaren size verilmekte olan uçuş zammı kesilmiştir.
2- Tayyarenize bir motör mübayası umumi merkez heyeti tarafından tetkik edilmiş ve cemiyetimize Milli Müdafaa Vekâleti tarafından yeni yapılmakta olan proto tip tayyarelerden verilmesi kararlaştırılmış olduğundan motör mubayaasından sarfı nazar edilmiştir.
3 – Her durak yerinde gönderilmesi icap eden raporlardan hiçbirisi henüz merkeze gelmemiş ve bunlar olmadığı cihetle hiçbir propoganda yapılamamıştır. En küçük vak’alar dahi bildirilmek şartı ile mufassal raporunuzun bir an evvel merkeze gönderilmesi.
4 – Size dinlenmeniz için 45 gün izin verilmiştir. Hitâmında merkezde vazifeniz başına gelmenizi rica ederim.
İmza: T. Ta. C. Reisi ve Rize Mebusu
Kanunusani iptidası: Aralık ayı başı
04 ARALIK :
1930 : “……….Bu haber bana sonsuz bir sevinç olmuştu. Hemen muhterem reisimizi ziyaret ettim, o da memnundu, kendisinden gerekli talimatı aldım ve hazırlıklara başladım. Derin üzgünlük içinde Hamid ile birlikte uçarak getirdiğimiz tayyareyi sökerken göz pınarlarımız sızlıyordu. Tayyarenin sökülme işi bittikten sonra DDY ‘dan verilen bir vagona yerleştirdik ve her türlü emniyet tertibatını alarak emanetimizi DDY idaresine teslim ettik. 28 Kasım 1930.
Ama tayyarenin Ankara’dan İstanbul’a ve oradan Prag’a kadar nakli hayli üzüntülü olmuştu.
Bu iş bizi bir hayli uğraştırmıştı. Bundan sonraki pasaport çıkartmak, Milli Müdafa Vekâlet’ine verdiğim dosyayı geri almak ve yol hazırlıklarını ikmal etmek işleri de beni bir hayli yordu ve nihayet 04 Aralık 1930 tarihinde Simplon ekspresiyle Çekoslovakya’ya hareket ettim.
ÇEKOSLOVAKYA
Yolculuğum iki gün sürdü. Prag’a vardığım zaman, henüz tayyarem gelmemişti. Prag’da ilk işim Çek hükümetine müracaat etmek oldu. Bu işle ilgili makamın Nafıa Nezareti Altıncı Şubesi, havacılık dairesi olduğunu öğrendim. Dairenin şefi Dr. Müh. Styha imiş, tanıştık, beni pek nazikâne karşılayan bu zatın efendice hareketlerini hayatım boyunca asla unutamam. Tayyaremin teknik servis işi ile bizzat Nafıa Nazırı alakalanıyordu. O tarihteki Prag Büyük Elçimizin Nafıa Nazırı ile yaptığı telefon görüşmesinin tesiri de oldu tabii. Elimde bulunan resmi şahsıma ve tayyareme ait bütün evrak, statik dosya ve dokümanları verdim. Her şeyden önce Çek’lerden milletimize karşı büyük bir sempati buluyordum. Tayyaremin tetkiki için fevkalade olarak Dr. Styha’nın reisliğinde dört kişiden müteşekkil bir komisyon teşkilini emir verdi. Çek hükümeti bu işi hususi bir işlemden ziyade bir devlet işi telakki etmişti. Diyebilirim ki tayyarenin muayenesinde tek müşkilat, dosyanın Türkçe yazılı oluşuydu.
Tayyaremin yolda bulunması ve gelmesinin gecikmekte olduğu bu müddet içinde komisyon, tayyaremin aerodinamik ve statik dosyaları üzerinde incelemelerde bulundu.
Gerçi hesaplar, diyagramlar, planlar, genellikle CINA formuna uygun hazırlanmıştı ama dosyanın Türkçe olması ve beynelmilel norma tevafuk etmemesi komisyonu ve beni bir hayli uğraştırdı. Dr. Styha bana Prag’da bir Türk olduğunu söyledi ve telefon ederek çağırdı ve tanıştırdı. Sultan Bey isminde Bakü’lü bir soydaş, Rus zulmünden kaçmış, tahsilini Prag Üniversitesi’nde ikmal etmiş, Skoda fabrikasında mühendis olarak çalışmakta imiş. Dosyanın tercümesinde yardımı oldu, neticede dosya tam enternasyonal bir norm dâhilinde eksiksiz ve normal olarak tetkike hazır bir hale konuldu ve Çek hükumeti mevzuatına göre Çek diline tercüme edildi.”
06 ARALIK :
1930 : Vecihi XIV için Prag’a geldi.
07 ARALIK : SİVİL HAVACILIK GÜNÜ
11 ARALIK :
1930 : Manş denizini uçarak geçen ve Fransada kendi tasarımı uçakları üreten Louis Bleriot, İstanbul’da 7 metre boyunda gürgen ağacından yapılıp üzeri kauçuklu keten beziyle kaplı, 25 beygirlik Anzani motora sahip ve 65 km yapabilen, yaklaşık 2 saat havada kalabilen uçağını satmak üzere gösteri yaptı. Uçak, 25 metre kadar yükseldikten sonra kuvvetli yan rüzgarla bir evin çatısına düştü. Bleriot yaralandı.
12-18 ARALIK :
: YERLİ MALI HAFTASI
Vecihi Hürkuş, İlk Sivil Türk Uçağı VECİHİ XIV (TC-S1) ile Yerli Malı Haftasında yerli malların kullanmasına özendirici reklam uçuşları yapıyor.
Vecihi Hürkuş bu uçuşları kendi imkânları ile bir maddi katkı almaksızın yapmıştır. TVHMD
17 ARALIK :
1903 : Wilbur ve Orwille Wright kardeşler, havadan ağır sürdürülebilir ilk kontrol edilebilir ve motorlu uçuşu 17 Aralık 1903’te Kuzey Karolina Kill Devil Hills’te yapmıştır.
1925 : “Dessau’a gelince ilk işim ikamet edeceğim yeri bulmak olmuştu. Stein Strasse 29, bulduğumuz bu ev tarihi denecek kadar eski bir bina yahut şatoya benzer bir yapı idi. Garip bir tesadüf, tarihten bir yaprak! Ali Bey familyası içinde bulunuyorum. Evin dekoru da, konforu da hep eski fakat temiz ve iyi bakımlı. Küçük bir yatak odamla bir çalışma odam vardı. Duvarda asılı resimler de yine tarihten çizgiler; duvarda büyük bir portre, şarklı bir tip, en az iki asır önceye ait bir kıyafet. Ev sahibim Frau Ali Bey anlatıyordu:
“Bizim büyük dedemiz Ali Bey” diyerek duvardaki resmi gösteriyor ve sonra birkaç albüm halinde zengin bir kolleksiyonu önümüze koyuyor ve birçok tarihi resimler göstererek sözlerine devam ediyordu: “Esaslı bir malumata sahip değiliz, fakat ecdadımızın Avusturya’dan geldiği muhakkak. Bu binanın tarihi hatıraları çok eskidir” diyordu. Bu sözlerde müphemiyet aşikâr, daha birçok şeyler söylenmek isteniyor, fakat söylenmiyor veya söylenemiyordu. Zaten ben de sebebini araştırmak merakında değildim.
İlk zamanlarda bana şaşkınlık duyguları veren bu gördüklerim, sonradan anladım ki buralarda ecdadımızın izlerine tesadüf fevkalade bir şeyler değilmiş. Bu konuya ait olarak gün geçtikçe daha canlı hatıralar ve daha büyük ölçüde eserler de görüyordum. Mesela Osman adından türemelerle meydana gelmiş OSMAN köyü hakkındaki duyduklarımın kalbimi sızlattığını unutamam. Ne yazık, hep o hatıra, nasıl bir karakterdir ki gülen bir çift gözün füsunu altında, yurdundan da, milliyetinden de geçebilen insandılar.
Soğuk ve karanlık bir iklim olan bu muhitte çalışmak Türkiyeli bir insan için o kadar kolay bir şey değil. Semanın da bu insanlar gibi hiç durduğu bir zamanı yok. Bulutların devamlı koşuşmaları, büyüyen, küçülen ve renkten renge giren dağlar halindeki teşekkül ve seyirleri, durmadan ya kar veya yağmur dökmekten bir an hali değil.
24 saat elektrik söndürülmeyen bu iklimde gündüzün ömrü sadece birkaç saat, o da ya sisli veya dumanlı. Fakat her şeye rağmen işimden ve gördüklerimden faydalandığım için çok memnundum…”
1962 : Vecihi Hürkuş’un Ticari Pilot Lisansı 10.06.1963’e kadar yenilendi.
18 ARALIK :
1965 : TÜRKİYE AERO KULÜP KURULDU. Vecihi Hürkuş 4 numaralı Kurucu aza ve Başkan olarak kayıt edildi.
2015 : Vefatının 5. Yıl dönümünde; Kurucu ve onursal Üyemiz Gönül Hürkuş Şarman’ı kabri başında saygıyla andık. TVHMD
20 ARALIK :
1923 : “İZMİR LİMANINDAN MESAJERİ KUMPANYASININ LA MARTIN VAPURU İLE ALTI KİŞİLİK BİR GRUP HALİNDE HAREKET ETMİŞTİK”
“Müfettiş-i Umumimiz Muzaffer Bey, gidecek heyeti tarafsız bir tasnif ile karadan üç ve denizden iki arkadaş olmak üzere. İlk Türk tayyarecisi Binbaşı Fesa, Tayyareci Halim ile denizden Yüzbaşı Cemal ve Makine Yüzbaşı Murat Beyleri intihap etmiş, beni de bu tetkik fırsatından mahrum etmemişti. ,
Kısa bir hazırlıktan sonra 20 Aralık 1923 akşamı İzmir Limanından Mesajeri kumpanyasının La Martin vapuru ile altı kişilik bir grup halinde hareket etmiştik.”
Havacılık Tarihinde Türkler–Cilt:2 s: 160; “Hava Müfettişi Muzaffer Ergüder’in başkanlığındaki heyette ilk Türk Pilotu Binbaşı Fesa (Evrensev), Makine Yüzbaşı Murat, Sivil Pilot Vecihi Hürkuş, Pilot Halim (Canko), Deniz Yüzbaşı Cemal bulunuyordu. 20 Aralık 1923’de yola çıkacak olan heyet İngiltere ve Almanya, İtalya ve Fransa’da tetkikler yapacak 29 Nisan 1924’de yurda dönecekti. 6 kişilik heyet İzmir’den Lamartin adlı gemi ile 20 Aralık’ta Marsilya’ya doğru yola çıktı.”
22 ARALIK :
1918 : 22 Aralık 1918 tarihli ve Harbiye Nazırı Cevat Paşa’nın imzasını taşıyan emirle Hava Kuvvetleri de hazar teşkilatına göre yeniden tanzim olunmaya başlamıştı. Hazar teşkilatına göre pilot adedi (11)i subay, (24)ü gedikli erbaş ve sivil olmak üzere (35)dir.
25 ARALIK :
1913 : Ezeli Kardeşlik hatırası
26 ARALIK :
1953 : VECİHİ HÜRKUŞ’un ANNESİ ZELİHA NEYİR HANIM ÖLÜMÜ
30 ARALIK :
1919 : ÜSKÜDAR HUKUK MAHKEMESİNİN 30 KÂNUNUEVVEL 1335 TARİHLİ 916 NOLU İLAMIN TARİHİ TEVELLÜDÜ 1316 İKEN 1311 OLARAK TASHİH EDİLDİ
