Rusya Federasyonu Ankara Büyükelçisi Andrey Gennariyeviç Karlov, Habertürk gazetesi yazarı Muharrem Sarıkaya’ya verdiği röportajda, iki ülke vatandaşlarının geçmişteki gibi vizesiz seyahatleri için süreye ihtiyaç olduğunu, ilişkilerin düzelmesinin bir veya 1,5 yıl alacağını söyledi.
“TÜRK JETİNİ ÖNLEMEDİK”
Rus jetinin düşürülmesi sonrası Suriye’de Türk jetlerinin tehdit edildiği iddiası için de “Türk jetlerine herhangi bir kısıtlayıcı önlem koyduğumuzu hatırlamıyorum” dedi.
Rusya’nın 2006’dan itibaren Fethullah Gülen okullarını kapatıp, öğretmenlerini sınır dışı ettiğini de anımsattı.
İki ülke vatandaşlarının geçmişteki gibi vizesiz seyahatleri için süreye ihtiyaç olduğunu, ilişkilerin düzelmesinin bir veya 1,5 yıl alacağını da söyledi.
Büyükelçi Karlov’un vizelerin kalkması ve askeri havacılık ilişkilerinin geleceği hakkında yaptığı açıklamalar şöyle:
Soru: Rusya İran’daki üsleri kullanmasına benzer talebi İncirlik için de yaptı mı?
Cevap: İran havaalanlarını geçici olarak, kısa bir dönem Rus hava araçları için kullandı. Başta IŞİD ve El Nusra olmak üzere Suriye’deki hedeflerine varış süresini %60 civarında kısıtlamak için İran havaalanlarını kullandık. Hava unsurlarımız görevlerini bitirdikten sonra İran havaalanlarını kullanarak Rusya’ya dönmüşlerdir. İncirlik Hava Üssü ile ilgili bir talebin iletilip iletilmediği hakkında bilgim yok. Herkesin malumu, Başbakan’ın da açıklamasında olduğu gibi İncirlik Hava Üssünün bir NATO Üssü olduğu, orada NATO’ya ait uçakların bulunmasından dolayı böyle bir talebin gerçekleşmesi de mümkün değil. Böyle bir durumun mevcudiyetinin mümkün olmadığı vurgulandı.
Soru: Suriye’de ortak operasyonlar olabilir mi?
Cevap: Suriye dâhil olmak üzere uluslar arası terörizme karşı herhangi bir ülke ile işbirliğine girmeye hazır olduğumuzu çok önceden ifade ettik. Bununla birlikte herhangi bir ülkenin topraklarında ortak operasyon için de çoklu koşulun olduğunu da düşünmekteyiz. Uluslararası hukuk gereği bunun iki alternatifli olabilir, birincisi BM Güvenlik Konseyi’nin kararı ile yürütülmesi ikincisi de operasyonun yapılacağı ülkenin oluruna dayanması gerekir. Bilindiği gibi Suriye devletinin yaptığı müracaat sonucu Rus Hava Kuvvetleri operasyonlarını yürütmektedir. Daha önce de ifade ettiğimiz gibi herhangi bir ülke ile bu konuda işbirliğine hazırız. Sonuçta Türkiye de uluslararası bir koalisyonun parçası ve bu tarz operasyonlara katılmaktadır. Vurgulamak istediğimiz husus uluslar arası hukuk çerçevesinde götürmelidir.
“VİZESİZ NE ZAMAN?”
Soru: Charter seferleri başladı, bunun ardından vize serbestîsi de geçmişteki gibi gelir mi?
Cevap: Bu konuda acelece davranmamak gerekir. Vizesiz geçişlere dönülmesi için birkaç meselenin çözülmesi gerekir. Konsolosluk istişareleri kapsamında ele alınmalıdır.
Soru: 24 Kasım’daki uçağın düşmesi sonrasında ve 15 Temmuz’da ne hissetiniz?
Cevap: Her iki günü hayatım boyunca hatırlayacağım. 24 Kasım günü İstanbul’da Dışişleri Bakanlarımızın toplantısı gerçekleşecekti. Sabah erken saatlerde Ankara’dan Dışişleri Bakanımızı karşılamak için İstanbul’a yola çıktım. Yolun yarısında gelen haberlerden uçağın düşürüldüğünü öğrendim. İlk gelen haberler net değildi; Rus veya Suriye diye telaffuz edildi. İstanbul’a gittiğimde Rusya Federasyonuna ait olduğu netleşti. O gün hep aklımda kalacak, talihsiz bir gündü. İkinci karamsar gün olan 15 Temmuz’da Moskova’daydım. Dışişleri Bakanlık Müsteşar Yardımcılarımızın istişare toplantısı Moskova’da gerçekleşti. Resmi olarak izindeydim ama istişarelere katılmıştım. İstişarelerin bitiminde Rus Müsteşar Yardımcımıza artık istirahat edebilir miyim? Oldu; istirahatına bak dedi. Yazlığıma gittiğimde üzücü haberler gelmeye başladı. Olayların gelişmeye başlamasından itibaren bizim televizyon kanallarımız detaylı aktardı. Ankara’ya dönünce birkaç büyükelçi ile istişare yaptığımda da en sağlıklı bilgileri Rus kanallarından aldığını söylediler. Yıllık iznimi yine bırakmak zorunda kaldım. Suriye ikili ilişkilerimizde çok ciddi rol oynayan bir konu… Suriye meselesinin biran önce çözüme kavuşturulmasını o meselenin bizim gündemimizi bu kadar meşgul etmemesini temenni ediyorum. Ne kadar zamanda çözüleceğini bilsem, böyle bir malumat bende olsaydı BM’de görev alırdım.
Soru: Türk savaş uçaklarının Suriye üzerinde uçması, uçak düşürülme hadisesi sonrası pek mümkün olmuyordu. Bu ortadan kalktı mı?
Cevap: Türk Hava Kuvvetleri’ne herhangi bir kısıtlayıcı önlem koyduğumuzu hatırlamıyorum. Yanılmıyorsam 2015 Eylül veya Ekim’de ABD ile imzalanan bir mutabakat zaptı çerçevesinde bizim ve uluslararası koalisyonun yaptığı uçuşlarda herhangi bir çatışmayı önlemeye yönelik anlaşma sağlanmıştı. Bu mutabakat zaptı, bizim veya uluslararası koalisyonun yaptığı uçuşlarda herhangi bir çatışmayı önlemeye yönelik anlaşmaydı. Söz konusu mutabakat zaptı Rusya Federasyonu (RF) ile ABD arasında imzalanmakla birlikte, ABD bu mutabakat zaptı şartını diğer müttefiki ülkelere de yansıtma görevini üstleneceğini taahhüt etmiştir.
