Suudi Arabistan, 10 yıl içinde bölgesel havacılık sektöründe lider olmayı hedefliyor ve bu iddialı hedefe ulaşmak için sürdürülebilir büyüme ve yatırım ortamını sağlamaya yönelik bir dizi tedbir uygulamaya koydu.
Bu tedbirlerin sonuncusu,” Sivil Havacılık Genel Otoritesinin (GACA) rolünü yeniden tanımlayan ve Suudi havacılık sektörünün rekabet gücünü artırmaya odaklanmasını sağlayan yeni bir havacılık politikasının uygulamaya konulması.”oldu.
Suudi Havacılık Stratejisi hakkında yorum yapan GACA sözcüsü Ibtisam Al-Shehri, Arab News’e şunları söyledi: “Suudi Havacılık Stratejisi kapsamındaki hedeflerimize ulaşmaya ve havacılık sektörünün Vizyon 2030 kapsamında Krallığın dönüşümünde üzerine düşen rolü oynamasını sağlamaya kararlıyız.”
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği de sivil havacılık otoritesinin yeni havacılık düzenlemelerinin şekillendirilmesine ve geliştirilmesine yardımcı olmak amacıyla sektör paydaşlarıyla etkileşime geçme yönündeki proaktif yaklaşımını da memnuniyetle karşıladı.
Arap Hava Taşıyıcıları Örgütü’nün Riyad’daki yıllık genel toplantısında IATA Genel Direktörü Willie Walsh şunları söyledi: “Ortadoğu’daki (hava) trafiği bir önceki yıla göre yüzde 26,1 arttı. Kargo açısından veriler, bölgenin halihazırda 2019 seviyelerine göre yüzde 2’nin üzerinde bir artış gösterdiğini gösteriyor.”
Yeni havacılık politikası, Sivil Havacılık Genel Otoritesi’nin rolünü yeniden tanımlayarak Suudi havacılık sektörünün rekabet gücünü artırmaya odaklanmasını sağlıyor.
Yakın zamanda açıklanan havacılık stratejisi, 2030 yılına kadar 100 milyar dolar değerinde yatırım çekmeyi amaçlıyor. GACA’dan yapıln açıklamada, bu önemli reformların rekabet gücünü artırmayı, şeffaflığı artırmayı ve Suudi Havacılık Stratejisinde belirtilen hedefleri hayata geçirmeyi amaçladığını vurguladı.
Politika çerçevesinin, artan rekabeti teşvik etmek amacıyla oyun alanını eşitleyerek yatırımcılar ve operatörler için yeni fırsatlar yaratacak şekilde belirlendiğini vurguladı.
Politika revizyonu, havalimanlarını, yer hizmetlerini, hava kargosunu ve hava taşımacılığı hizmetlerini düzenleyen kuralları kapsıyor.
Havalimanı kuralları
GACA’nın medya brifingine göre, havalimanı düzenlemeleri mülkiyet, kazanç, hizmet kalitesi ve yatırımlarla ilgili konuları kapsayacak.
Otorite, havalimanlarını boyutlarına ve kapasitelerine göre üç ana gruba ayıracak: 10 milyondan fazla yolcu veya 125.000 tondan fazla yük taşıyan büyük havalimanları; 3 ila 10 milyon yolcuya hizmet veren veya 25.000 ila 125.000 ton yük elleçleyen orta ölçekli havalimanları; ve 3 milyondan az yolcuyu ağırlayan veya 25.000 tonun altında yük elleçleyen küçük ölçekli havalimanları.
Yeni plana göre, Suudi hükümeti veya devlete ait kuruluşlar arazi ve havalimanı tesislerine sahip olabilecek, ancak yabancı yatırımcılar artık herhangi bir kısıtlama olmaksızın havalimanı işletmecisi olarak da hizmet verebilecek.
Yeni plan kapsamında GACA, yalnızca ihtiyaç duyulduğunda devreye girecek bir düzenleyici rolünü üstlenecek. Bu konudaki kararlar, havalimanı kullanıcı gruplarıyla kapsamlı istişarelerin ardından kesinleşecek. Yeni politikaların ana hatları, farklı paydaşlardan gelen girdilerin dikkatli bir şekilde gözden geçirilmesinin ardından şekillenecek.
“Uyguladığımız düzenleyici ortamın havayollarının büyümesine, yenilik yapmasına ve yolculara mümkün olan en iyi hizmeti sunmasına olanak tanımasını sağlamak için reformlarımız konusunda havayollarına danıştık.”
Yer hizmetleri ve kargo
Bagaj taşıma, nakliye ve posta taşımayı da içeren yer hizmetlerine ilişkin yeni kurallar, fiyatlandırma ve kaliteye ilişkin düzenlemelerin yanı sıra, üretkenliğin ve hizmet kalitesinin arttığı rekabetçi bir sektör oluşturmayı amaçlıyor.
GACA’nın ayrıca hangi yer ve yan hizmetlerin ekonomik olarak düzenlenmesi gerektiğine karar verirken yanlış uygulamaları engellemek ve her türlü manipülasyon riskini ortadan kaldırmak için önlemler aldığı bildirildi.
Paydaşlar ve hizmet sağlayıcılarla ilgili reformlar, her bir tarafın rol ve sorumluluklarının tanımlanmasını, hükümetin yatırımcılarla katılımını azaltmayı ve açık sorumluluk alanlarıyla etkileşimleri kolaylaştırmayı içeriyor.
Yeni politika aynı zamanda küresel hizmet kalitesini sağlamaya yönelik standartlar ve temel performans göstergelerine yönelik taahhütler getiriyor, havalimanının rolünü netleştiriyor ve hizmet sağlayıcılar ve kullanıcılar için üst kademeye yükseltme mekanizmalarının ana hatlarını çiziyor.
GACA Başkanı Abdulaziz Al-Duailej, bu değişikliklerin küresel uygulamalarla uyumlaştırılmasını ve potansiyel etkilerini vurgulayarak şunları söyledi;
“GACA’nın Suudi Arabistan’ın havacılık ekonomisine ilişkin düzenlemelerindeki dönüşümü, havacılık sektöründe daha fazla yatırım, büyüme ve performansa yol açacak.Bu değişiklikler yolcular ve tüketiciler için daha fazla rekabet, seçenek ve değer yaratacaktır. Düzenlemeler, 2030 yılına kadar kamu ve özel sektör kaynaklarından 100 milyar dolarlık yatırımı harekete geçiren Suudi Havacılık Stratejisinin hayata geçirilmesini sağlayacak. Bu değişiklikler yolcular ve tüketiciler için daha fazla rekabet, seçenek ve değer yaratacak.”
Hava Taşımacılığı
GACA’ya göre, hava taşımacılığına ilişkin düzenlemeler küresel en iyi uygulamalarla uyumlu olacak şekilde düzenlendi.
Ulusal taşıyıcılara yönelik reformlar arasında havayolu pazarlama anlaşmalarının onaylanması, kısıtlı rotalarda uluslararası trafik haklarının tahsisine yönelik bir süreç ve ıslak kiralama (Wet lease) onayı ve yenileme kriterleri yer alıyor.
AB düzenlemeleri tarafından tanımlanan ıslak kiralama, bir uçağın kiraya verenin Hava Operatörü Sertifikası kapsamında çalıştırılmasını içeriyor.
Tarifeli yabancı taşıyıcılar, kolaylaştırılmış yerel ofis gerekliliklerinden ve tahvil gerekliliklerinin kaldırılmasından faydalanacak; genel amaçlı kiralamalarda ise artık seri kiralamalar için ekonomik onay gerekmeyecek ve yerel ofis ve tahvil gerekliliklerinin kaldırılmasına olanak sağlayacak.
Genel havacılık işletmecileri, “boş bacak” uçuşlarına ilişkin kısıtlamaların ortadan kaldırılması ve uluslararası uçuş ağı bağlantısının iyileştirilmesi nedeniyle daha fazla esnekliğe sahip olacak.
Al-Shehri şunları söyledi: “Bu tedbirlerin tamamı, ticari işlemlerde şeffaflığı artırırken ve piyasa katılımcılarına yenilik yapma esnekliği sağlarken, operatörler ve yatırımcılar için maliyetleri optimize etme etkisine sahip. “Önümüzdeki aylarda sektörün Krallığa olan katkısını ve önemini vurgulamak, Suudi Havacılık Stratejisi kapsamında sektörün ilerleyişindeki önemli kilometre taşlarını kutlamak ve aynı zamanda bizi harekete geçiren yetenekleri ve insanları kutlamak istiyoruz. Bu dönüşüm sektör genelinde gerçekleşti.”
Yolcular için neler var?
Yeni havacılık politikası, GACA’nın yakın zamanda onaylanan ve 20 Kasım’da yürürlüğe giren yolcu koruma yönergeleriyle uyumlu.
Yeni kurallar, uçuşların gecikmesi veya iptal edilmesi, rezervasyon sorunları veya bilet sınıfının değiştirilmesi durumlarında yolculara destek sağlanmasına odaklanacak. Bazı iadeler bilet ücretinin yüzde 150-200’üne kadar çıkabiliyor.
Kılavuzlar aynı zamanda özel ihtiyaçları olan yolcuların haklarını da ele alıyor ve bagajın kaybolması durumunda 6.568 SR (1.751 $) ve bagajın hasar görmesi durumunda 6.568 SR’ye kadar tazminat sağlanmasını sağlıyor.
Bu bağlamda Al-Shehri, Arab News’e şunları söyledi: “Artan rekabet ortamı, yeni yatırımları ve piyasa katılımcılarını çekecek, böylece yolculara daha geniş bir seçenek yelpazesi sunacak ve havalimanları ve havayollarında deneyimlenen hizmet kalitesini artıracak. Bu yeni ekonomik düzenlemeler, GACA’nın bu yılın başlarında bölgedeki en kapsamlı korumaları getiren yolcu hakları düzenlemelerini geliştirmesinin ardından geldi”
Bu yılın başlarında Suudi ulusal havayolları, 2021-22 döneminde yolculara toplam 58 milyon SR2 tutarında geri ödeme yaptı. GACA, bu geri ödemelerin öncelikle gecikmeler veya bagaj kaybı, uçuş iptalleri ve gecikmeler gibi sorunları hedef aldığını açıkladı.
Sürdürülebilirlik faktörü
Yakın zamanda Saudi Arabian Oil Co., ortak girişimlerinden biri aracılığıyla kullanılmış yemeklik yağları başarıyla sertifikalı sürdürülebilir havacılık yakıtına dönüştürdü.
Saudi Aramco Total Refining and Petrochemical Co. yaptığı açıklamada, gıda maddesini düşük basınçlı hidrodesülfürizasyon ünitesinde yenilenebilir hammadde olarak kullandığını ve bunun sonucunda sertifikalı sürdürülebilir havacılık yakıtı ürettiğini duyurdu.
IATA’ya göre SAF, karbondioksit emisyonlarını yüzde 80’e kadar azaltan sıvı bir yakıt.
